Nowa ustawa europejska obejmuje produkty rolne i spożywcze będących przedmiotem handlu w łańcuchu dostaw żywności, zakazuje po raz pierwszy 16 nieuczciwych praktyk handlowych. Inne praktyki będą dozwolone tylko pod warunkiem wyraźnego i jednoznacznego porozumienia wstępnego między zaangażowanymi stronami.

Nowe ramy prawne przyznają państwom członkowskim uprawnienia do egzekwowania nowych przepisów i nakładania sankcji w przypadku stwierdzonych naruszeń.

Podczas ostatniego spotkania negocjacyjnego z Parlamentem Europejskim i przedstawicielami Rady Europy, Phil Hogan, komisarza ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi, powiedział, że porozumienie toruje drogę dla po raz pierwszy dla prawa UE, które zapewnia znaczącą ochronę dla wszystkich rolników w UE, ich organizacji, jak a także małych i średnich firm. Komisarz wyraził uznanie dla wszystkich negocjatorów, za konstruktywne podejście i ciężką pracę przy porozumieniu politycznym.

Osiągnięte porozumienie obejmie przedsiębiorstwa z obrotem do 350 mln euro w tym: sprzedawców detalicznych, przetwórców żywności, hurtowników, spółdzielnie lub organizacje producentów lub jednego producenta, który angażowałby się w zidentyfikowane nieuczciwe praktyki handlowe.

Nieuczciwe praktyki handlowe, których należy zakazać, obejmują: opóźnienia w płatnościach za nietrwałe produkty żywnościowe; anulowanie zamówienia w ostatniej chwili; jednostronne lub retroaktywne zmiany umów; zmuszanie dostawcy do płacenia za zmarnowane produkty i odmawiania umów na piśmie.

Inne praktyki powinny być dozwolone tylko wtedy, gdy zostały uzgodnione z wyprzedzeniem między stronami. Dotyczy to sytuacji, gdy kupujący zwraca niesprzedaną żywność dostawcy, kupujący wymaga od dostawcy zapłaty za zawarcie lub przedłużenie umowy na dostawę żywności; dostawca ma płacić za kampanię promocyjną, reklamową lub marketingową kupującego.

Wdrożenie tych środków nie doprowadzi do wzrostu cen dla konsumentów. W ramach konsultacji publicznych przeprowadzonych przez KE przed przedstawieniem wniosku organizacje konsumenckie opowiadały się za uregulowaniem tych praktyk, ponieważ mają one długoterminowy negatywny wpływ na konsumentów.

Ważnym elementem dyrektywy jest to, że w swoim ustawodawstwie krajowym państwa członkowskie mogą rozszerzyć zakres na przedsiębiorstwa o obrocie przekraczającym 350 mln euro lub podjąć dalsze działania, jeśli sobie tego życzą.

Państwa członkowskie wyznaczą organy odpowiedzialne za egzekwowanie nowych przepisów, które będą mogły nakładać grzywny i prowadzić dochodzenie na podstawie skarg. Składający skargę, może poprosić o poufność. Ma to na celu przeciwdziałanie lękowi przed możliwymi środkami odwetowymi. Ponadto KE ustanowi mechanizm, za pomocą którego organy egzekwowania prawa będą mogły koordynować i wprowadzać najlepsze praktyki.

Po porozumieniu odbędzie się głosowanie zarówno w PE, jak i Radzie Europy, w celu formalnie przyjąć tekst. Po pełnym przyjęciu nowe prawodawstwo musi zostać przetransponowane do prawa krajowego przez państwa członkowskie.