Gospodarstwo rolne Planeta musi dostarczyć wyżywienia dla 7 miliardów osób, zamieszkujących Ziemię. Populacja ciągle wzrasta, a przed rokiem 2050 naszą planetę będzie zamieszkiwało 9 miliardów ludzi. Jednak nie tylko wzrost populacji, lecz także zmiana diety rzuca nowe wezwania globalnej gospodarce.

Wiadomo, żeby wyprodukować 1 kalorię mięsa wołowego, jest potrzebne 7 kalorii pokarmów roślinnych, zaś żeby wyprodukować 1 kalorię drobiu, potrzebne jest 5 kalorii, pochodzących z pokarmów roślinnych. Ze względu na ten problem powstaje pytanie - hodowla których wysoko wydajnych roślin może pomóc w zapewnieniu wyżywienia dla naszej populacji, która ciągle wzrasta?

Nie wolno zapominać o długotrwałej rentowności produkcji rolniczej.

W ostatnich latach dużą popularnością wśród farmerów w zakresie globalnym cieszyła się kukurydza, będąca uprawą podstawową w celu produkcji pokarmów dla hodowli zwierząt. Zwiększeniu powierzchni upraw kukurydzy na świecie sprzyjały w pierwszej kolejności wysokie ceny tej uprawy. Oprócz tego, wysoka urodzajność z hektara w porównaniu z uprawami zbożowymi obok poprawionej genetyki materiałów nasiennych, która pozwala na uprawę wcześnie dojrzewających hybrydów kukurydzy, zapewniły dodatkową popularność tej uprawy wśród producentów.

Należy także zaznaczyć, że w krajach, w których istnieje problem wymarznięcia upraw ozimych, kukurydza stanowi dobrą alternatywę dla tradycyjnego zmianowania upraw.

Jednak farmerów europejskich obecnie interesuje nie tylko technologia uprawy kukurydzy, w której, najwyraźniej, odnoszą sukcesy, ze względu na stabilny wzrost plonowania, lecz także kwestia opłacalności produkcji. Dla skutecznej komercjalizacji swojej produkcji należy dobrze rozumieć, jakie czynniki wywierają wpływ na kształtowanie cen. Znając mechanizmy kształtowania cen, można przygotować pomyślną strategię handlową, która pomoże optymalizować dochód.

Unia Europejska odczuwa deficyt w zakresie produkcji kukurydzy. Tylko w niektórych krajach Wspólnoty Europejskiej produkcja przekracza konsumpcję.

Istotne ilości na rynek Unii Europejskiej mogą dostarczyć tylko Francja i Węgry. Natomiast podstawowymi strefami, gdzie jest wyczuwalny deficyt kukurydzy, są dwa "bieguny". Do bieguna południowego należą Hiszpania i Portugalia, kraje, w których jest rozwinięta hodowla zwierząt, które muszą corocznie importować istotne ilości ziarna. Do bieguna północnego należą kraje Beneluksu oraz Wielka Brytania, gdzie również jest rozwinięta hodowla zwierząt, jednak ze względu na warunki klimatyczne kukurydza tam praktycznie nie jest uprawiana.

Unia Europejska ma sąsiada, posiadającego wielki potencjał eksportowy w zakresie kukurydzy, którym jest Ukraina.

Ściśle rzecz biorąc, kraje eksportujące kształtują ceny dla całego kontynentu.

Dlatego znając sytuację w zakresie produkcji i ceny w krajach eksportujących, można z łatwością prognozować rozwój cen na rynku lokalnym.

W ciągu ostatnich lat produkcja kukurydzy na Ukrainie wzrosła kilkakrotnie.

Jeszcze w roku 2003 produkcja wynosiła 7 milionów ton. W roku 2012 zostało wyprodukowane 21 milionów ton kukurydzy.

Częściowo o tak wysokiej produkcji decyduje pogoda, która zmusza ukraińskich rolników do wiosennych przesiewów zbóż ozimych. Jednak podstawowymi czynnikami wzrostu produkcji pozostają: wcześnie dojrzewające hybrydy o wysokiej urodzajności importowane z firm nasiennych, a także stabilne, wysokie ceny skupu. Należy także zaznaczyć, że obok wysokiej dynamiki wzrostu produkcji kukurydzy na Ukrainie, konsumpcja ziarna wzrasta powoli - w sezonie 2012/2013 jest przewidywana na poziomie 8 milionów ton.

Potencjał eksportowy kukurydzy wynosi 13 milionów ton.

W jaki sposób taka ilość kukurydzy będzie wpływała na kształtowanie cen w skali światowej, w tym również w krajach europejskich, uwzględniając, że znaczna ilość kukurydzy ukraińskiej jest dostarczana na biegun "południowy" (Hiszpania, Portugalia), jak i "północny" (Beneluks, Wielka Brytania).

Nie jest tajemnicą, że ceny na produkcję rolniczą są określane przez giełdowe rynki terminowe. Referencyjnym rynkiem światowym w przypadku kukurydzy jest giełda położona w Chicago, ponieważ akurat w USA są produkowane największe ilości kukurydzy.

Zaś wysoka płynność tego rynku tworzy dla uczestników najbardziej wygodną platformę do zabezpieczania ryzyka cenowego. W Unii Europejskiej również istnieją kontrakty terminowe na kukurydzę, którymi handluje się na giełdzie w Paryżu oraz na giełdzie w Budapeszcie.

Te dwa kraje (Francja i Węgry) są netto-eksporterami kukurydzy w Unii Europejskiej.

Podczas badań statystycznych współzależności rynku kukurydzy na Ukrainie oraz rynków terminowych w Chicago, w Paryżu i w Budapeszcie uzyskano dość interesujące wyniki. Okazało się, że stopień korelacji między tymi rynkami jest dość wysoki i wynosi 90 proc. między rynkiem Ukrainy oraz rynkiem Euronext, 79 proc. między Ukrainą a rynkiem w Chicago oraz 89 proc. między rynkiem Ukrainy i Budapesztu.

Dalsze badania statystyczne doprowadziły nas do jeszcze bardziej interesujących wniosków. Badanie dotyczące tego, które rynki stanowią podstawowy czynnik wpływu na kształtowanie cen na innym rynku, pokazało, że rynek Ukrainy jest pod wpływem wszystkich trzech wymienionych rynków, oraz, w tym samym czasie, rynki w Chicago i w Budapeszcie są pod wpływem rynku Ukrainy, zaś Euronext jest pod wpływem rynków w Chicago i Budapeszcie.

Ten wniosek jest sensacyjny, ponieważ w praktyce oznacza, że wiedząc o sytuacji w produkcji i eksporcie kukurydzy na Ukrainie, da się ściśle prognozować rozwój sytuacji na rynkach terminowych kukurydzy w USA i Unii Europejskiej.

Ta hipoteza jest także potwierdzana przez model statystyczny prognozowania cen, powstały w ramach badania.

Europejscy farmerzy w czasie budowania swoich strategii cenowych w zakresie sprzedaży kukurydzy oraz w trakcie wykonywania operacji zabezpieczenia ryzyka na tych bądź innych rynkach terminowych, muszą zwracać istotną uwagę na rozwój sytuacji na rynku Ukrainy. Akurat ukraiński rynek kukurydzy zostaje podstawowym czynnikiem dla zrozumienia sytuacji cenowej na rynku kukurydzy w Unii Europejskiej.

Patrząc w przyszłość, można powiedzieć, że zależność cenowa od rynku Ukrainy będzie wzrastała, ponieważ trwa tendencja zastąpienia upraw ozimych kukurydzą, zaś nasilenie produkcji i urodzajności tej uprawy na Ukrainie rośnie w imponującym tempie.

W ostatnich latach rolnicy ukraińscy coraz bardziej inwestują w nowe technologie uprawy kukurydzy, nasiona krajowe oraz środki ochrony roślin. Na razie dostają zwrot ze swoich inwestycji z nadwyżką, czemu sprzyjają wysokie ceny oraz wysoki popyt na plony tej uprawy. Jednak istnieją także problemy ograniczające wzrost eksportu. Do nich należą przede wszystkim nierozwinięta infrastruktura przechowywania i logistyki.

Często zdarza się, że elewatory ukraińskie nie mają niezbędnej mocy dla suszenia kukurydzy, zaś linie komunikacyjne w kierunku portów morskich nie są w najlepszym stanie.

Niemniej jednak, w najbliższych latach należy oczekiwać coraz większej obecności ukraińskiej produkcji rolniczej na rynku Unii Europejskiej oraz nasilenia wpływu rynku ukraińskiego na kształtowanie cen produkcji rolniczej wewnątrz Wspólnoty Europejskiej.