Trochę długa nazwa projektu – „Pobudzanie przedsiębiorczości, konkurencyjności i rozwoju regionalnego obszarów wiejskich” – prezentuje od razu jego główny cel. „eFarmer” ma stworzyć system szybkiej i łatwej wymiany informacji między różnymi instytucjami, rolnikami i doradcami przy wykorzystaniu najnowszych technologii komputerowych i telefonii komórkowej.

Kto i co?
Projekt „eFarmer” organizowany jest w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego INTERREG IIIC. Z założenia „eFarmer” ma trwać od marca 2006 do grudnia 2007 r. Uczestniczą w nim cztery kraje: Polska, Czechy, Estonia i Finlandia. Całkowity budżet projektu wynosi ponad 2,5 mln euro. Najmniejszy udział w realizacji wszystkich założeń ma Estonia. Z fińskiej strony udział bierze szereg firm (ProAgria Maaseutukeskusten Liito, Agricultural Dataprocessing Centre, Stowarzyszenie Ośrodków Doradztwa Rolniczego SLF, Nylands Svenska Lantbrukssallskap, Agropolis, Agrifood Research), których pracę koordynuje ProAgria (stowarzyszenie organizacji doradztwa rolnego). Wspomniane firmy uczestniczą też w tworzeniu narzędzi elektronicznych. Partnerem wiodącym projektu „eFarmer” jest czeski region Pardubice (odpowiednik naszego województwa). Oprócz tego biorą udział również czeskie firmy komercyjne specjalizujące się w produkcji pogramów komputerowych i w doradztwie rolniczym (Zemedelsky informacni servis, Farmsys, IdeaHELP, Agrokonzulata poradentzvi, AgroKonzulata i ICT Consulting). Koordynatorem działań po polskiej stronie jest Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie, Oddział Poświętne w Płońsku. Specjaliści z ośrodka w Poświętnem zajmują się koordynowaniem działań wszystkich krajowych instytucji, stroną finansową projektu i promocją. Ten najstarszy w Polsce ODR pracuje z rolnikami, organizacjami z kraju, Unii Europejskiej, jak i tymi spoza jej granic. Dlatego nie dziwi fakt, że to właśnie Oddział w Poświętnem przoduje w realizacji „eFarmera”. Bardzo ważną rolę w projekcie odgrywają również Centrum Doradztwa Rolniczego z Brwinowa, Politechnika Warszawska, Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk z Jastrzębca i Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego z Warszawy.

Założenia
W ramach „eFarmera” realizowanych jest osiem tzw. podprojektów obejmujących najważniejsze zagadnienia z dziedziny rolniczej. Wszystkie niżej wymienione projekty zakończyły się 30 czerwca 2007 r.
Usprawnienie planowania w produkcji zwierzęcej – projekt ten koordynowany jest (z polskiej strony) przez Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu. Bierze  w nim udział aż pięć instytucji z Polski, Czech i Finlandii. Jego celem było ułatwienie rolnikowi ustalenia optymalnego składu pasz, uwzględniając takie dane, jak: wiek, wydajność zwierząt, cykl produkcyjny i zasoby paszowe. Podstawą jest tutaj korzystanie z dwóch narzędzi elektronicznych: „Baza danych pasz i wymogi żywieniowe dla zwierząt” i program „Planowanie i bilansowanie produkcji pasz”. W bazie danych zebrane są informacje dotyczące stosowanych pasz, ich klasyfikacja i ocena statystyczna. Dzięki temu rolnik szybko w prosty sposób może dobrać najlepsze pasze dla swoich zwierząt i zaplanować bazę paszową w gospodarstwie.

Specjalistyczne programy komputerowe do przygotowania biznesplanu – analiza ekonomiczna gospodarstw rolnych – projekt koordynowany jest przez SGGW w Warszawie (Wydział Ekonomiczno--Rolniczy). Jego założeniem było stworzenie nowych lub udoskonalenie istniejących programów do zarządzania i projektowania rozwoju gospodarstw rolniczych, ujednolicenie dokumentacji dla rolników i przedsiębiorców starających się o unijne dotacje oraz ułatwienie dostępu do kredytów i dofinansowań.
Doradca na odległość – to jeden z ciekawszych projektów pilotowany z polskiej strony przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Miał za zadanie kilka ważnych celów: przetestowanie nowego sposobu wymiany informacji pomiędzy rolnikiem i doradcą, ułatwienie dostępu do informacji poprzez wykorzystanie telefonów komórkowych, połączenie wielu różnych serwisów w jedno narzędzie doradcze, przetestowanie serwisów prognozujących występowanie chorób roślin oraz przetestowanie nowego serwisu doradczego dla gospodarstw nastawionych na produkcję roślinną. Projekt wskazywał na wykorzystanie polowych stacji meteorologicznych i Centralnej Bazy Danych jako źródła informacji.

Praktyczne zastosowanie centralnej bazy danych w rolnictwie – projekt koordynowany w Polsce przez Politechnikę Warszawską. Celem było stworzenie specjalnego źródła informacji, które będzie mogło być wykorzystane przez naukowców, statystyków i rolników. Taka Centralna Baza Danych może być wykorzystywana przez różne programy komputerowe wspomagające zarządzenie gospodarstwem rolnym czy na przykład we wcześniej wspomnianym projekcie „Doradca na odległość”. Z Centralną Bazą Danych bezpośrednio wiąże się kolejny projekt:

Ewidencja produkcji roślinnej i wymiana danych z centralną bazą danych – projekt ten przewidywał rozwój współpracy między instytucjami zajmującymi się produkcją roślinną w kraju i za granicą. Pozostałe założenia dotyczyły bezpośrednio bazy danych:
- stworzenie modułu generującego różnego rodzaju raporty technologiczne i ekonomiczne;
- ujednolicenie pracy istniejących programów komputerowych pod względem współpracy z Centralną Bazą Danych;
- stworzenie bazy danych środków ochrony roślin, odmian roślin uprawnych i nawozów mineralnych;
- stworzenie specjalnego programu do obliczania zaleceń nawozowych oraz przeglądarki środków ochrony roślin.

E-learning – nowy model usług doradczych – to kolejne przedsięwzięcie prowadzone z polskiej strony przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Projekt ten, w dużej mierze adresowany do doradców rolniczych, miał na celu przeprowadzenie kursu e-learningowego dla doradców i wykonanie trzech opracowań dotyczących zastosowania technik komputerowych w rolnictwie.
E-słownik i encyklopedia – projektem tym zajmowała się Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie przy współpracy Association of Rural Advisory Centrem z Finlandii. Jego celem było stworzenie wielojęzycznego słownika rolniczego z podziałem na sekcje tematyczne.
Stworzenia internetowego portalu rolniczego (www.agroportal.agro.pl) – projekt prowadzony był przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie przy współpracy ICT Consulting z Czech. Według założeń w portalu miały się znajdować informacje z uczelni, agencji rządowych, instytucji rolniczych, organizacji doradczych oraz z gospodarstw rolnych. Programy komputerowe powstałe w projekcie „eFarmer” miały być dostępne właśnie w planowanym portalu.

Rezultat
Aby zobaczyć efekty „eFarmera”, wystarczy wejść na stronę nowo powstałego portalu – www.agroportal.agro.pl. Z lewej strony witryny znajduje się pokaźne menu. W odpowiednich miejscach znajdują się aplikacje, zestawienia, raporty opracowane podczas realizacji podprojektów programu „eFarmer”.
Mniej więcej w połowie głównego menu znajduje się odnośnik „Słownik”. Jest to czterojęzyczny (polski, angielski, fiński, szwedzki) słownik rolniczy z podziałem na kategorie, których jest dziesięć (m.in.: produkcja roślinna, leśnictwo, agroturystyka, ekonomia i biznesplan, gospodarstwo i inne). Znajdujący się nieco niżej odnośnik „Biznesplan” to kolejny rezultat pracy pracowników SGGW. Po kliknięciu użytkownik przenosi się na oddzielną stronę, na której znajdują się odnośniki do systemu biznesplan, odnośnik do pobrania pliku Excel pod tytułem „Plan rozwoju gospodarstwa”. Wystarczy otworzyć plik i zająć się wypełnianiem poszczególnych kolumn, ponieważ wyniki, przeliczenia itp. wypełniane są automatycznie (działanie tego pliku można porównać do działania programu). Można również pobrać program komputerowy (program należy rozpakować, bo jest w formacie „zip”).

Zaraz pod menu głównym znajduje się menu raportów. Tam również jest kilka ciekawych i przydatnych informacji. Klikając odnośnik: „Nawozy” lub „Pestycydy” bądź „Rośliny, odmiany”, internauta zostanie przeniesiony do odpowiednio: przeglądarki z nawozami (nawozy mineralne i wapniowe), do spisu pestycydów (pięć zakładek: Insekty, Chwasty, Choroby roślin, Bioregulatory, Inne), spisu roślin i odmian. Najciekawszy jest jednak ostatni link: „Nawożenie roślin”. Po kliknięciu otwiera się internetowa aplikacja „Program nawożenia roślin uprawnych”. Za pomocą tego niewielkiego narzędzia można stworzyć plan nawożenia w gospodarstwie rolnym. Wystarczy wpisać kilka informacji o uprawianej roślinie, przedplonie i polu, a resztę pracy wykona internetowy kalkulator nawożenia.
Warto również skorzystać z działu „Pobierz”. Można stąd ściągnąć program komputerowy instalowany na komputerze domowym, wspomagający zarządzanie i prowadzenie gospodarstwa rolnego. Nie trzeba się też martwić o zrozumienie zasad działania programu i obsługę, ponieważ razem z nimi dostępna jest bardzo dobrze opracowana instrukcja obsługi.

Źródło: Farmer 19/2007