W Polsce za początek zorganizowanej nauki rolniczej pracującej na rzecz praktyki w Polsce można uznać rok 1801, kiedy Ordynat Zamojski zorganizował Instytut Rolniczy. Przetrwał on do roku 1816, kiedy to rozwiązano Akademię Zamojską. Władze carskie zgodziły się na powstanie Instytutu Agronomicznego na Marymoncie pod Warszawą, którego pierwszym dyrektorem został Jerzy Beniamin Flatt. W latach 1816-1819 odbył on podróż naukową do Niemiec i Szwajcarii, aby poznać system funkcjonowania szkolnoctwa rolniczego. Uroczyste otwarcie Instytutu odbyło się w roku 1820. W roku 1836 zmienił on nazwę na Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa. Dyrektorem został wówczas Michał Oczapowski, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, autor pionierskiego 12-tomowego dzieła "Gospodarstwo Wiejskie".

W wyniku przygotowania i ogłoszenia przez margrabiego Aleksandra Wielopolskiego ukazów carskich, dotyczących oczynszowania chłopów i przeprowadzenia reformy szkolnictwa wszystkich szczebli, powstaje w latach 1862-1869 Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny w Puławach. W roku 1869 car podpisał ustawę o powołaniu Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puławach. Miał on być Wyższym Zakładem Naukowym, przygotowującym wykształconych gospodarzy wiejskich i leśników. W roku 1893 car wydał rozporządzenie nadające Instytutowi prawa uczelni akademickiej. Od tego czasu absolwenci mieli otwartą drogę do kariery naukowej i urzędniczej. Posiadanie dyplomu Instytutu w Puławach dawało status przynależności stanowej.

Po wybuchu I Wojny Światowej w 1914 r. Instytut w Pułwach przeniesiono do Charkowa. Latem 1915 r. Puławy zostały zajęte przez wojsko austriackie, które powierzyło opiekę nad Instytutem dr. Zygmuntowi Jaworskiemu, nauczycielowi Œredniej Szko³y Rolniczej w Czernichowie. W tym czasie starły się ze sobą dwie koncepcje wykorzystanie obiektów, kadry i dorobku intelektualnego Instytutu. Według pierwszej w Puławach powinna powstać uczelnia rolnicza na poziomie akademickim. Według drugiej, mocno popieranej przez Centralne Towarzystwo Rolnicze, powinien tam powstać silny ośrodek doświadczalnictwa rolniczego. Przeważyła ta druga komcepcja i 26 września 1917 r. powstał w Puławach Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego. Pierwszym dyrektorem Instytutu został prof. Leon Marchlewski, znany biochemik. Na przełomie lat 1917/1918 uruchomiono następujące działy: rolnictwa, hodowli roślin, biologiczno-hodowlany, higieny i lecznictwa zwierząt, ogrodnictwa, ochrony roślin, a także Zakład Reprodukcji Nasion i Zakład Kultury Szczepionek Ochronnych.

Austriacki statut Instytutu w Puławach obowiązywał do 1921 r. Władze polskie nadały mu nowy statut i zmieniły nazwę na Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. Dyrektorem Instytutu został prof. Emil Godlewski, światowej sławy fizjolog roślin. Słynny PINGW stał się początkiem rozwoju nauk rolniczych w odrodzonej Polsce.

W lipcu 1927 r. Prezydent RP Ignacy Mościcki podpisał rozporządzenie o połączeniu w puławskim PINGW następujących placówek badawczych: Państwowego Instytutu Naukowo-Badawczego w Bydgoszczy, Stacji Botaniczno-Rolniczej we Lwowie, Krajowego Zakładu Sadowniczego w Zaleszczykach, Morskiego Laboratorium Rybackiego.

Po II Wojnie Światowej zmieniła się koncepcja dalszego funkcjonowaniia PINGW. Zdecydowano, że poszczególne wydziały mają przekształcić się w nowe, samodzielne instytuty, ale pod nadzorem Rady Głównej wszystkich instytutów. By przeprowadzić tę reorganizację, przeniesiono dyrekcję PINGW z Puław do Warszawy.

Pod koniec lat 40. powstaje Centralny Instytut Rolniczy, którego dyrektorem został prof. Mieczysław Birecki z SGGW w Warszawie. Obok wielu dotychczasowych tematów badawczych CIR odpowiadał za wdrożenie nauki radzieckiej, stworzonej przez Łysenkę i Miczurina. W 1950 r. powstaje Biuro Organizacji Nauki Rolniczej w Ministerstwie Rolnictwa, a w PINGW utworzono biuro likwidacyjne.

W roku 1951 ukształtowała się taka struktura nauk rolniczych, która funkcjonuje do dzisiaj. W tym roku bowiem wydzielono z PINGW następujące instytuty: Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, początkowo w Puławach, a następnie przeniesiony do Warszawy, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, początkowo w Warszawie, a później przeniesiony do Puław, Instytut Sadownictwa w Skierniewicachh, Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Warszawie, Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu, Instytut Zootechniki w Krakowie, Instytut Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie, Instytut Ekonomiki Rolniczej w Warszawie, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, Centralną Bibliotekę Rolniczą w Warszawie.

Od roku 1951 powstawały też nowe instytuty rolnicze, które miały prowadzić prace badawczo-rozwojowe, służące nowym kierunkom rolnictwa. W 1966 r. powstał Instytut Ziemniaka w Boninie, który przetrwał 30 lat, gdyż w 1996 r. włączono go do IHAR w Radzikowie. W 1978 r. Instytut Sadownictwa przekształcił się w Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa.

Dzisiaj na potrzeby rolnictwa pracują następujące instytuty naukowo-badawcze: Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Instytut Ochrony Roślin, Instytut Roślinnych Przetworów Zielarskich, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Instytut Weterynarii, Instytut Warzywnictwa, Instytut Włókien Naturalnych, Instytut Zootechniki.

Żródło: "Farmer" 03/2005