W myśl obecnie obowiązujących przepisów, każdy zainteresowany, nie prowadzący gospodarstwa rolnego, może nabyć zarówno grunty rolne o powierzchni mniejszej niż 1 ha (tj. od 0,3000 ha do 0,9999 ha), jak też mieć udział we współwłasności takiej nieruchomości rolnej.

Sytuacja komplikuje się, gdy osoba nie będąca rolnikiem chce nabyć grunty rolne powyżej 1 ha.

Ograniczenia zakupu gruntów rolnych przez osobę nie będącą rolnikiem

Osoba nie będąca rolnikiem, a chcąca zakupić grunty rolne o powierzchni powyżej 1 ha, musi spełnić poniższe warunki, które wprowadza ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego:

  • musi zobowiązać się do osobistego prowadzenia działalności rolnej przez 5 lat na zakupionych gruntach (musi zostać rolnikiem);
  • co najmniej od 5 lat mieszkać(zameldowanie na pobyt stały) w gminie, w obrębie której znajdują się grunty rolne;
  • zdobyć kwalifikacje rolnicze.

Pomimo to jeżeli nie jest rolnikiem dodatkowo do zakupu gruntów rolnych będzie potrzebna:

  • zgoda Generalnego Dyrektora KOWR w wyrażona w drodze administracyjnej na zakup gruntów;
  • KOWR musi zrezygnować z prawa do pierwokupu, więc u notariusza musi być sporządzona warunkowa umowa sprzedaży gruntów.

Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego wprowadza też wyjątki co do powyższych ograniczeń.

Chcesz sfinansować nieruchomość rolną? Nie czekaj, sprawdź jak!

Dwie ścieżki nabycia gruntów rolnych przez osobę fizyczną

Jak podkreśla ekspert KOWR-u nieruchomość rolną o powierzchni 1 ha i większej, a także udział we współwłasności w takiej nieruchomości rolnej, poza rolnikiem indywidualnym, może nabyć m.in. osoba fizyczna:

  • od osoby bliskiej (tj. zstępnych, wstępnych, rodzeństwa, dzieci rodzeństwa, rodzeństwa rodziców, małżonka, osoby przysposabiającej i przysposobionej, pasierba);
  • za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR, która wyrażona jest w formie decyzji administracyjnej.

W przypadku gdy osoba fizyczna nabywa grunty rolne od osoby bliskiej przysługuje jej prawo pierwokupu oraz nie wymagana jest decyzja Dyrektora KOWR-u.

Jak przebiega zakup gruntów rolnych (pow. 1 ha) przez nierolnika?

Zgoda na nabycie nieruchomości rolnej powyżej 1 ha jest wydawana na wniosek sprzedającego grunty rolnika (zbywcy) lub na wniosek kupującego, w naszym przypadku osoby nie będącej rolnikiem. Jest jeszcze opcja 3.

Zgoda na nabycie nieruchomości rolnej (udziału we współwłasności) wydawana jest na wniosek m.in.:

1) zbywcy nieruchomości rolnej, jeżeli:

a) wykaże, że nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu, chyba że nabycie tej nieruchomości ma nastąpić na podstawie innej niż sprzedaż czynności prawnej,
b) nabywca nieruchomości rolnej zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej,
c) w wyniku nabycia nieruchomości rolnej nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych;

2) osoby fizycznej, zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne, która:

a) posiada kwalifikacje rolnicze,
b) zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej,
c) zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości rolnej na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego;

3) osoby fizycznej, zamierzającej powiększyć gospodarstwo rolne, jeżeli:

a) przyznano jej pomoc, o której mowa w art. 3 ust. 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,
b) nabycie nieruchomości rolnej będzie zgodne z warunkami przyznanej pomocy, o której mowa w art. 3 ust. 6 lit. a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020,
c) zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej,
d) zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości rolnej na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, wchodzących w skład posiadanego gospodarstwa rolnego,
e) w wyniku nabycia nieruchomości rolnej nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych.

Obowiązki rolnika zbywającego grunty rolne na rzecz osoby fizycznej

Jak podkreśla Karolina Gaweł, rzecznik prasowy KOWR, w konkretnej sprawie składa się jeden wniosek na nabycie nieruchomości rolnej (udziału we współwłasności). Wybór rodzaju wniosku z jakim zainteresowani zwrócą się do Dyrektora Generalnego KOWR w celu uzyskania zgody na nabycie danej nieruchomości rolnej należy do nich samych i powinien być adekwatny do warunków jakie mogą spełnić, aby taką zgodę uzyskać.

- W przypadku wniosku, o którym mowa w art. 2a ust. 4 pkt 1) ww. ustawy, tj. składanym przez zbywcę na nabycie nieruchomości rolnej o powierzchni 1 ha i większej przez osobę niebędącą rolnikiem indywidualnym - w celu wykazania przez zbywcę przesłanki dotyczącej braku możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu - od dnia 12.06.2020 r. konieczne jest m.in. zamieszczenie ogłoszenia o zamiarze sprzedaży nieruchomości rolnej na portalu eRolnik udostępnionym przez KOWR - zauważa Karolina Gaweł, rzecznik prasowy KOWR. - Należy wskazać, że sama publikacja takiego ogłoszenia nie wypełnia przywołanej przesłanki - muszą zostać również spełnione wszystkie inne wymogi określone w art. 2a ust. 4a-4h ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego - dodaje rzecznik prasowy KOWR.

Po upływie ww. okresu zbywca może wystąpić z wnioskiem o nabycie nieruchomości rolnej przez osobę nie będącą rolnikiem indywidualnym.

Przykładowe wnioski o wyrażenie zgody na nabycie – zarówno w formie dokumentu word jak i pdf dostępne są na stronie internetowej KOWR w zakładce „UKUR – obrót ziemią rolną”, w menu:

1. „Zgody na nabycie nieruchomości rolnych” oraz

2. „Przykładowe wnioski o wyrażenie zgody na nabycie”.

Na koniec, pamiętajmy, że KOWR-owi może przysługiwać prawo pierwokupu danej nieruchomości (udziału we współwłasności). Wówczas strony transakcji (tj. sprzedający i kupujący) winni zawrzeć u notariusza najpierw warunkową umowę sprzedaży, którą należy niezwłocznie przesłać do KOWR (najlepiej od razu do oddziału terenowego KOWR, właściwego ze względu na położenie nieruchomości rolnej).

Wybierz najlepsze finansowanie dla swojego gospodarstwa!