W ubiegłym roku zakończył się projekt eFarmer. Jednym z założeń całego przedsięwzięcia było stworzenie programu komputerowego wspomagającego prowadzenie gospodarstwa. Efektem wielomiesięcznych prac okazała się Bitfarma, oprogramowanie przygotowane przez firmę Bitcomp Polska i Centrum Doradztwa Rolniczego. Mimo iż projekt obiegł końca, to Bitfarma nadal jest rozwijana.

Program przeznaczono do pracy w systemie MS Windows. Jego budowę oparto na tradycyjnych „okienkach”. Aplikacje tego typu mają za zadanie pomóc zaplanować prace w gospodarstwie, pełnią również rolę wielopoziomowego rozbudowanego notatnika. W zależności od możliwości określonego programu jego funkcjonalność może się zmieniać. Duży wpływa mają na to również aktualizacje. Decydując się na program, który ma usprawniać pracę całego gospodarstwa, warto brać pod uwagę aplikacje, nad którymi wciąż trwają prace. Najczęściej różnego rodzaju aktualizacje są płatne, ale niejednokrotnie wprowadzane zmiany i poprawki sprawiają, że aplikacja ma nowe możliwości.
Większość programów rolniczych składa się z modułów. W Bitfarmie jest ich siedem: rejestr działek ewidencyjnych, rejestr działek rolnych, karta działki rolnej, moduł ekonomiczny, moduł magazynowy, moduł map, raporty.

Rejestry działek

W Bitfarmie są dwie części poświęcone działkom: rejestr działek ewidencyjnych i działek rolnych. W pierwszej z nich użytkownik wprowadza dane dotyczące działek ewidencyjnych w gospodarstwie. Rejestr ten umożliwia nadanie im nazw, określenie ich lokalizacji (z listy gmin wybiera się odpowiednią), wpisanie powierzchni i informacji dotyczącej położenia w strefie ONW. Dodatkowo można rozdzielić działki dzierżawione.

Definicja działki rolnej w programie Bitfarma to obszar zajęty pod uprawę jednej rośliny. Działki rolne można tworzyć w programie, gdy wcześniej zostanie dodana, co najmniej jedna, działka ewidencyjna. Tworząc nową działkę rolną, należy bowiem podać, na jakiej działce ewidencyjnej się znajduje i jaką zajmuje jej powierzchnię.

Karta działki

Karta działki rolnej to chyba najciekawsza część całego programu. To tutaj znajdują się najważniejsze informacje dotyczące poszczególnych upraw. Karta składa się z ośmiu zakładek: działka, klasa żyzności, odmiana, nawożenie, obserwacja, agrotechnika, zbiory, ochrona roślin. Rozwiązanie z zakładkami sprawia, że karta jest czytelna i łatwo intuicyjnie dotrzeć do konkretnej informacji. Nie sposób opisać wszystkich wiadomości znajdujących się na karcie działki, ponieważ jest ich bardzo dużo. Oprócz tych podstawowych, informujących o uprawach (roślinę można wybrać z listy około 300 gatunków znajdujących się w bazie programu), powierzchni, glebie, zostaje tu określony typ produkcji (normalne lub rolnictwo ekologiczne) i możliwości płatności dla danej rośliny. W zakładce „Odmiana”, poza nazwą użytkownik może dokładnie określić parametry uprawianej odmiany, jak plon ziarna czy masa 1000 ziaren. Program ma wbudowaną bazę odmian opartą na Krajowym Rejestrze Odmian.

Interesująco przedstawiają się zakładki „Nawożenie” i „Ochrona roślin”. Pierwsza umożliwia zaplanowanie nawożenia określonej uprawy i prowadzenie ewidencji wykonanych zabiegów, które można opisać, podając ilość wykorzystanego nawozu, jego koszt i datę zabiegu. Jeśli ktoś prowadzi gospodarstwo ekologiczne lub jest ograniczony (ilość nawozów) programem rolnośrodowiskowym, będzie zadowolony z funkcji monitorowania poziomu nawożenia w gospodarstwie. Warto dodać, że ta część programu została przygotowana przy współpracy Instytutu Uprawy i Nawożenia w Puławach.

Nikomu nie trzeba tłumaczyć, jak istotną rolę odgrywa ochrona roślin. W wypadku różnych upraw w wielu miejscach kontrolowanie zabiegów ochronnych nie jest łatwe. W tym pomocna okazuje się zakładka dotycząca ochrony roślin. Dzięki niej użytkownik może prowadzić dokładną historię zabiegów ochronnych. Nie bez znaczenia jest tutaj obszerna baza danych, jaką posiada Bitfarma. Można dobrać odpowiedni środek w zależności od rodzaju rośliny i przeznaczenia środka. Ten element programu tworzony był przy współpracy Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu.

W celu ewidencji przeprowadzonych zabiegów agrotechnicznych stworzono zakładkę „Agrotechnika”. To dobre rozwiązanie, dzięki któremu można sprawdzić, jaki typ uprawy będzie najlepszy dla własnego gospodarstwa. Prowadząc spis, można podać nazwę zabiegu (wybór z listy), powierzchnię na jakiej został wykonany, głębokość uprawy i datę wykonania.

Co jeszcze?

Do przydatnych funkcji programu należy też funkcja dodawania danych pogodowych. Po wybraniu określonej daty z kalendarza można zapisać temperatury: maksymalną i minimalną, ciśnienie, poziom opadów, rodzaj zachmurzenia, prędkość i kierunek wiatru, a nawet grubość pokrywy śnieżnej.

Na suchych danych pracuje się trudno. Dlatego cieszy fakt, że użytkownicy Bitfarmy mogą pracować na mapach. Do programu można wczytać zarówno mapy zeskanowane, jak i cyfrowe. Te ostatnie umożliwiają przygotowanie map tematycznych, na których umieszcza się informacje z karty pola. Program umożliwia też wczytywanie map przygotowanych za pomocą urządzeń GPS.

Moduł magazynowy to tabela podzielona na trzy części: magazyn działania (na bieżąco pokazuje, co dzieje się ze zbiorami), magazyn ilości, magazyn typ (tutaj wybiera się rodzaj przechowywanego towaru). Wprowadzone do programu wysokości zbioru poszczególnych roślin są automatycznie przenoszone do modułu magazynowego (magazyn działania), który również umożliwia wpisywanie cen sprzedaży.

Program nie jest zbyt skomplikowany, ale osoby, które po raz pierwszy będą miały kontakt z aplikacją, mogą mieć pewne trudności. Pomoc do programu opracowano dość dokładnie, zatem po kolei można się wszystkiego nauczyć. Za pomocą programu można wykonać kopię zapasową wcześniej wprowadzonych danych.

Ile to kosztuje?

Oprócz funkcjonalności i możliwości programu bardzo istotna jest również cena. Podstawowa wersja Bitfarmy z licencją na jedno gospodarstwo kosztuje 207 zł. Najdroższa wersja ze wszystkimi modułami to koszt ponad 900 zł.

Źródło: "Farmer" 17/2008