Finanse dla młodych przedsiębiorców na wsi

Raport „Sytuacja ludzi młodych na rynku pracy na obszarach wiejskich w Polsce” powstał pod redakcją naukową Ingi Kołomyjskiej i Marzeny Mażewskiej. Przygotował go zespół autorów, wśród których są: Jarosław Domalewski, Marzena Mażewska i Krzysztof Wasielewski. Raport wydała: Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, www.fdpa.org.pl

"Młodzi ludzie, na początku drogi życiowej, często stają przed wyzwaniem podjęcia życiowo istotnych decyzji zawodowych. Na decyzje młodego człowieka dotyczące tak istotnej sfery życia, jaką jest praca, wpływa szereg czynników. Przyszła ścieżka zawodowa człowieka zaczyna swoje kształtowanie się już w czasie edukacji szkolnej, a nawet przedszkolnej. Umiejętności młodego człowieka, uzyskane w ramach edukacji szkolnej i pozaszkolnej, mają następnie istotny wpływ na jego pozycję na rynku pracy. Jednak na decyzję czy zostać przedsiębiorcą czy pracownikiem wpływa wiele czynników, m.in. czynniki makroekonomiczne, od których zależy sytuacja na rynku pracy, czy też sprzyjające warunki do prowadzenia działalności gospodarczej" - piszą we Wstępie Inga Kołomyjska i Marzena Mażewska.

"Wieloletnie doświadczenia Fundacji - kontynuują - w realizacji projektów wspierających młodych ludzi we wchodzeniu na rynek pracy na wsi, zainspirowały nas do przeprowadzenia głębszej analizy tej sytuacji. W niniejszym opracowaniu pragnęliśmy przedstawić w jaki sposób edukacja ludzi młodych, bezrobocie i przedsiębiorczość najmłodszej części dorosłego społeczeństwa są ze sobą powiązane. Z zebranych badań i analiz ukazał się obraz młodego pokolenia, które niepewnie stąpa po drodze zawodowych wyzwań ale i szans.

Polska młodzież charakteryzuje się niską aktywnością zawodową, w szczególności problem ten dotyczy młodzieży wiejskiej, o czym świadczą także wskaźniki bezrobocia. Warunki kształcenia młodzieży wiejskiej uległy w ostatnich latach poprawie, ale nadal dystans dzielący wieś i miasto w zakresie edukacji (od edukacji przedszkolnej do szkoły średniej) jest znaczący. Młodzież wiejska, pomimo zdobycia średniego lub wyższego wykształcenia i rosnących aspiracji, częściej jest narażona na ryzyko bezrobocia, co znajduje swoje odzwierciedlenie w danych statystycznych rynku pracy. Młodzi ludzie z terenów wiejskich częściej zasilają rzesze bezrobotnych, co wynika nie tylko z niewystarczających umiejętności i wiedzy, lecz nierzadko jest skutkiem braku oferty pracy, adekwatnej do posiadanych kwalifikacji młodego człowieka.

W takiej sytuacji – braku możliwości zarobkowania na wsi zgodnego z przygotowaniem zawodowym – młodzi ludzie często decydują się na opuszczenie wsi na rzecz miasta, lub nawet na dalszy wyjazd. Wydaje się, że jednym z rozwiązań mogłoby być stworzenie przyjaznych warunków zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, co pomogłoby przezwyciężyć obecną sytuację. W Polsce obecnie dostępna jest pomoc na zakładanie i rozwijanie działalności gospodarczej, prowadzona przez różne podmioty – zarówno instytucje państwowe, prywatne jak i organizacje pozarządowe. Jednak niewiele z dostępnych instrumentów wsparcia przedsiębiorczości jest skierowanych bezpośrednio i wyłącznie do ludzi młodych. Przedsiębiorczość ludzi młodych jest szczególnym rodzajem aktywności - osób na początku drogi zawodowej - mających niewielkie doświadczenie, ale z drugiej strony cechujących się innowacyjnymi pomysłami, umiejętnością korzystania z nowoczesnych technologii, zapałem i chęciami. W raporcie znajdziecie Państwo opis przedsiębiorczości ludzi młodych, a także uproszczoną analizę dostępnych form wsparcia przeznaczonych dla przedsiębiorców w tym także młodych."

Poniżej zamieszczamy fragment raportu dotyczący źródeł wsparcia finansowego. Publikacja w całości dostępna jest na stronach internetowych Fundacji pod adresem: www.fdpa.org.pl

"Podstawowym źródłem wsparcia początkujących i małych przedsiębiorców nie są niestety wciąż jeszcze banki, które choć deklarują chęć współpracy z tego rodzaju klientami, to w praktyce możliwość uzyskania kredytu na działalności gospodarczą w pierwszym roku funkcjonowania firmy jest bardzo ograniczona. W celu umożliwienia przedsiębiorcom łatwiejszego startu w biznesie podjęto działania zarówno na poziomie rządowym jak i inicjatyw lokalnych w zakresie tworzenia parabankowych instytucji finansowych. W ostatnich kilkunastu latach na poziomie lokalnym (zarówno powiatowym jak i gminnym) powstało wiele instytucji finansujących małe firmy w początkowym ich etapie działalności.

Lokalne fundusze pożyczkowe (LFP) powstawały przede wszystkim w ramach organizacji działających non-profit (m.in. stowarzyszenia i fundacje) tworzonych zarówno z inicjatywy władz samorządowych jak i lokalnych grup społecznych. Te lokalne fundusze rozwoju przedsiębiorczości typu seed i start up, wspomagają rozwój społeczno-ekonomiczny, poprzez wsparcie tworzenia nowych podmiotów gospodarczych i miejsc pracy. Fundusze świadczą pomoc finansową w formie preferencyjnych pożyczek dla rozpoczynających działalność gospodarczą. Oferta tego typu funduszy pozwala przełamać: dyskryminację finansową nowo powstałych firm, poprzez sfinansowanie etapu przygotowania i rozruchu nowego przedsięwzięcia gospodarczego – na tym etapie banki i fundusze ryzyka obawiają się angażować własne środki finansowe. Na podstawie przeprowadzonych badań przeprowadzonych przez Polskie Stowarzyszenie Funduszy Pożyczkowych ustalono, że na koniec grudnia 2006 r. aż 69 instytucji prowadziło 75 funduszy pożyczkowych, w tym 71 funduszy o charakterze lokalnym lub regionalnym.

Autor: FDPA

Opis: Sieć funduszy pożyczkowych według siedziby stan na koniec 2006 roku

W układzie terytorialnym kraju najwięcej funduszy działa na terenie województwa mazowieckiego i śląskiego (8), a najmniej – opolskiego, świętokrzyskiego (2) i lubelskiego (1). Większość z tych instytucji jest organizacyjnie lub personalnie związanych z ośrodkami szkoleniowo-doradczymi albo inkubatorami przedsiębiorczości. (Źrodło: Raport nr 7/2007, Fundusze Pożyczkowe w Polsce wspierające mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa według stanu na 31 grudnia 2006 roku, Szczecin 2007, s. 27 (numery na mapie oznaczają kolejny numer ze spisu funduszy pożyczkowych w raporcie)

Pomimo dość dużej liczby funduszy nie działają one na terenie całego kraju. Są miejsca, gdzie fundusze ze sobą konkurują o klientów, ale są także obszary gdzie brak jest tego rodzaju instytucji. Najmniejsze nasycenie usługami finansowymi w sporej części pokrywa się z obszarami o dużym bezrobociu oraz słabo rozwiniętymi gospodarczo.

Badane fundusze na koniec 2006 roku dysponowały kapitałem pożyczkowym o wartości 712,5 mln zł oraz udzieliły od początku działalności 130,9 tys. Pożyczek o wartości 1.963,0 mln zł. Wśród pożyczek udzielonych od początku działalności do 31.12.2006 r. dominowały pożyczki:

1. przeznaczone na cele inwestycyjne – stanowiły one około dwóch trzecich wszystkich pożyczek zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym;
2. udzielone przedsiębiorcom zajmującym się działalnością handlową i usługowa - pożyczki przeznaczone na działalność handlową stanowiły połowę ogólnej liczby udzielonych pożyczek i 39,8proc. ich wartości, a na działalność usługowa odpowiednio:
   
   • o kwocie do 10 tys. zł (ponad dwie trzecie ogólnej liczby wypłaconych pożyczek i jedna trzecia ich wartości), ale dość szybko wzrasta udział pożyczek o wartości 50- 120 tys. zł (w 2006 r. stanowiły one ponad 44proc. łącznej wartości udzielonych pożyczek),
   • udzielone przedsiębiorcom zatrudniającym do 9 osób (96,4proc. ogólnej liczby udzielonych pożyczek 84,7proc. ich wartości), ale wzrasta udział pożyczek udzielonych przedsiębiorcom zatrudniającym od 10 do 49 osób.

Największym kapitałem w kolejności dysponowały: Polska Fundacja Przedsiębiorczości z siedzibą w Szczecinie (90,0 mln zł, tj. 12,6 proc. kapitału pożyczkowego funduszy ogółem), Fundusz Mikro Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (81,0 mln zł, tj. 11,4 proc. kapitału pożyczkowego funduszy ogółem), Fundusz Górnośląski S.A. z siedzibą w Katowicach (55,8 mln zł, tj. 7,8 proc. kapitału pożyczkowego funduszy ogółem), Fundacja Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych z siedzibą w Opolu (49,7 mln zł, tj. 7,0 proc. kapitału pożyczkowego funduszy ogółem) oraz Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. z siedzibą w Katowicach (39,5mln zł, tj. 5,5 proc. kapitału pożyczkowego funduszy ogółem).

Spośród wszystkich funduszy, najwięcej pożyczek udzielił Fundusz Mikro Sp. z o.o., tj. 92,8 tys. sztuk. Stanowiły one 70,9 proc. ogólnej liczby pożyczek. Były to pod względem wartości jedne z mniejszych pożyczek. Przeciętna ich wartość wynosiła 7,7 tys. zł. Następne miejsca w rankingu zajęły Fundacja Wspomagania Wsi z siedzibą w Warszawie (8,6 tys. pożyczek, tj. 6,6 proc. ogólnej liczby pożyczek), Inicjatywa Mikro Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie (ponad 5,3 tys. pożyczek, tj. 4,1 proc. ogólnej liczby pożyczek), Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa z siedzibą w Warszawie (4,5 tys. pożyczek, tj. 3,4 proc. ogólnej liczby pożyczek), Polska Fundacja Przedsiębiorczości z siedzibą w Szczecinie (2,3 tys. pożyczek, tj. 1,8 proc. ogólnej liczby pożyczek).

Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa oprócz działalności pożyczkowej realizuje także projekty skierowane m.in. do młodych osób bezrobotnych chcących założyć własna firmę. Projekty objęte wspólną nazwą Centrum Wspierania Młodych są próbą odpowiedzi Fundacji na zidentyfikowane potrzeby tej grupy osób. Celem Centrów Wspierania Młodych jest przede wszystkim pomoc młodym, bezrobotnym osobom (w wieku 18 – 30 lat) z terenów wiejskich w znalezieniu pracy lub w rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej. Konstrukcja tych projektów jest swego rodzaju konstrukcją „szkieletową”, która z jednej strony zapewnia maksymalne dostosowanie poszczególnych usług do potrzeb każdego młodego człowieka, a z drugiej tworzy model możliwy do powielania w bardzo wielu warunkach. Z doświadczeń Fundacji wynika, że właśnie kompleksowość oraz elastyczność wsparcia połączona z pomocą psychologiczną dostosowaną do specyfiki pracy z młodymi bezrobotnymi, przynosi najlepsze rezultaty.

Centra Wspierania Młodych oferują młodym osobom planującym założyć własna firmę szkolenia z zakresu rozpoczynania działalności gospodarczej oraz doradztwo specjalistyczne z zakresu zarządzania finansami, małej i średniej przedsiębiorczości, prawa, podatków i ubezpieczeń społecznych. Młodym ludziom poszukującym pracy oraz przedsiębiorcom zainteresowanym ich zatrudnieniem, CWM oferują dofinansowanie kursów i staży zawodowych.

Realizacja tego rodzaju kompleksowych projektów jest z pewnością trudniejsza i bardziej kosztowna niż realizacja projektów oferujących tylko jedną formę wsparcia, jednak rezultaty uzyskiwane w ten sposób są znacznie lepsze i bardziej trwałe.

Od początku realizacji projektów, czyli od stycznia 2004 roku z pomocy Centrów Wspierania Młodych skorzystało łącznie ponad 1300 osób. Wśród tej grupy 45 proc. stanowiły kobiety, a 55 proc. mężczyźni. Średni wiek beneficjenta wyniósł nieco ponad 23 lata. Fundacja dofinansowała udział w kursach zawodowych dla prawie 300 beneficjentów. Ponadto 153 młodych bezrobotnych osób odbyło zorganizowane przez FDPA staże zawodowe. Ze środków funduszu pożyczkowego Fundacji udzielono młodym osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą lub przedsiębiorcom tworzącym miejsca pracy dla młodych bezrobotnych 114 pożyczek na łączną kwotę. 2 453 000 złotych.

W wyniku realizacji projektów objętych wspólną nazwą Centra Wspierania Młodych utworzono łącznie 368 miejsc pracy dla młodych osób. Ponadto, 106 beneficjentów rozpoczęło własna działalność gospodarczą.

Dotychczas FDPA zrealizowała następujące projekty w ramach Centrów Wspierania Młodych:

• Centrum Wspierania Młodych w Barlinku (styczeń 2004 – grudzień 2005), projekt finansowany przez Fundację Unidea obejmował swoim zasięgiem województwo zachodniopomorskie.
• Centrum Wspierania Młodych w Nowym Sączu (wrzesień 2004 – lipiec 2005), finansowany był ze środków Programu Phare 2002 SSG – Promocja wzrostu zatrudnienia wśród młodzieży. Adresowany był do osób bezrobotnych w wieku 18-26 lat oraz do 27 lat w ciągu roku od ukończenia szkoły wyższej. Objął swoim zasięgiem powiaty gorlicki, limanowski i nowosądecki województwa małopolskiego.
• Centrum Wspierania Młodych Podlasie (kwiecień 2005 – marzec 2007). Finansowany przez Fundację Unidea. Projekt ten obejmował swoim zasięgiem obszar 5 powiatów gmin nadbużańskich (powiaty: siemiatycki, siedlecki, łosicki, sokołowski i bialski
• Centrum Wspierania Młodych Małopolska (maj 2006 – listopad 2007). Kolejny projekt finansowany przez Fundację Unidea. CWM Małopolska obejmuje swoim zasięgiem obszar województwa małopolskiego, priorytetowo traktowani są beneficjenci z obszaru 3 powiatów: nowosądeckiego, limanowskiego i gorlickiego. Projekt, oprócz działań na poziomie krajowym w postaci bezpośredniego wsparcia dla beneficjentów, ma również charakter trans-graniczny. Dodatkowym, bardzo ważnym elementem realizowanym w jego ramach jest współpraca z partnerem zagranicznym – słowacka organizacją pozarządową VOKA.

.header {background-color: #9CCBFF;} .linehdr {background-color: #CEFFFF; font-weight: bold; text-align: right !important;} #pricing td {text-align: center; vertical-align: middle; font-size: 10px;} .eventr {background-color: #DDDDDD;} .oddtr {background-color: #FFFFFF;}

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Raportu o Funduszach Pożyczkowych w Polsce – stan na 31.12.2006 Polskiego Stowarzyszenia Funduszy Pożyczkowych

Bezpośrednim efektem wsparcia finansowego mikro, małych i średnich przedsiębiorstw przez fundusze pożyczkowe są m.in. nowe miejsca pracy. Dla wielu lokalnych, początkujących przedsiębiorców fundusze pożyczkowe stanowią jedyną szansę zaistnienia na rynku, trwania i dalszego rozwoju. Na 69 instytucji prowadzących fundusze pożyczkowe aż 65 podało, jako wskaźnik, liczbę nowo utworzonych miejsc pracy od początku działalności do 31.12.2006 r. Fundusze udzielając przedsiębiorcom pożyczek na łączną kwotę 1.963,0 mln zł umożliwiły utworzenie 45,2 tysięcy nowych miejsc pracy. W 2006 roku fundusze udzielając wsparcia finansowego w postaci pożyczek w wysokości 370,6 mln zł, utworzyły 6,5 tys. nowych miejsc pracy. Oznacza to, że wygenerowanie jednego nowego miejsca pracy w 2006 r. wymagało zewnętrznego wsparcia finansowego przeciętnie w kwocie około 56,9 tys. zł (w 2005 - 44,5 tys. zł; w 2004 r. - 30,7 tys. zł). Prawie 40 proc. nowych miejsc pracy (2,5 tys. Miejsc pracy) utworzonych w 2006 r. stanowią miejsca pracy utworzone dzięki wsparciu funduszy pożyczkowych dokapitalizowane w ramach SPO WKP.

Najbardziej rozpowszechnioną formą pomocy finansowej małym przedsiębiorstwom i osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą jest udzielanie pożyczek. Niemniej jednak większość funduszy łączy tego rodzaju działalność z doradztwem i pomocą w uzyskaniu kredytu lub gwarancji. Odbiorcami usług funduszy są w głównej mierze osoby bezrobotne zainteresowane samozatrudnieniem, absolwenci, nowo powstające firmy oraz przedsiębiorcy rozwijający działalność gospodarczą i tworzący nowe miejsca pracy. Taka struktura odbiorców jest wynikiem ściśle określonego przeznaczenia środków finansowych pozostających w ich dyspozycji, a pochodzących głownie z programów pomocowych Unii Europejskiej i Banku Światowego. Liczba pożyczek zależy głownie od aktywności personelu funduszu oraz wsparcia lokalnego ze strony administracji rządowej, samorządowej i środowiska biznesu.

Niezwykle istotnym elementem działalności Funduszy, w aspekcie zwiększania kapitału pożyczkowego, jest system monitoringu pożyczkobiorców w trakcie spłaty pożyczek. Pozwala on zapobiegać sytuacjom, gdy spłata pożyczki jest istotnie zagrożona. Systematyczne wizyty pracowników Funduszu u pożyczkobiorców są ważnym czynnikiem mobilizującym do spłaty pożyczki oraz umożliwiają we właściwym momencie podjęcie działań naprawczych lub windykacyjnych. Wskaźnik opłacalności udzielanych pożyczek oscyluje tu na poziomie 98 proc.

Fundusze poręczeń kredytowych (FPK), to nie nastawione na zysk jednostki parabankowe, wspomagające lokalny rozwój społeczno-ekonomiczny. Fundusze świadczą pomoc finansową w formie poręczeń dla małych rozwojowych firm, nie posiadających wystarczającej historii kredytowej lub wymaganych przez bank komercyjny zabezpieczeń. Obecnie identyfikujemy 59 takich funduszy. Tworzone są głownie z inicjatywy władz samorządowych, od lokalnego po wojewódzki szczebel, szereg kolejnych inicjatyw znajduje się w końcowej fazie organizacyjnej.

Fundusze udzielają poręczeń firmom starającym się o kredyt bankowy lub pożyczkę z innej instytucji finansowej, niezdolnym do samodzielnego zabezpieczenia wierzytelności. Poręczenia dotyczą z reguły 50-70 proc. wielkości wnioskowanego kredytu. Poziom zaangażowania kredytu zależy od wewnętrznych ustaleń poszczególnych funduszy i rodzaju poręczanego przedsięwzięcia.

Dane na koniec 2006 r. informują o ponad 18 700 poręczeniach udzielonych przez fundusze poręczeniowe od początku ich funkcjonowania (w ujęciu historycznym). Klientami tych funduszy są również przede wszystkim micro firmy, zatrudniające do 9 osób ( ponad 90 proc. poręczeń)

Inkubatory przedsiębiorczości to zorganizowane kompleksy gospodarcze, obejmujące szeroką grupę wyodrębnionych i opartych na nieruchomości ośrodków, posiadających ofertę lokalową oraz ofertę usług wspierających małe i średnie firmy. Funkcjonowanie takich kompleksów jest ukierunkowane na wspomaganie rozwoju nowo powstałych firm oraz optymalizację warunków dla transferu i komercjalizacji technologii poprzez:

• dostarczanie odpowiedniej do potrzeb powierzchni na działalność gospodarczą;
• usługi wspierające biznes, np.: doradztwo ekonomiczne, finansowe, prawne, patentowe, organizacyjne i technologiczne;
• pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych;
• tworzenie właściwego klimatu dla podejmowania działalności gospodarczej i realizacji przedsięwzięć innowacyjnych (tzw. efekty synergiczne);
• kontakty z instytucjami naukowymi i ocenę przedsięwzięć innowacyjnych.

Na początku 2006 r. działało w Polsce 55 inkubatorów przedsiębiorczości. W większości inkubatorów maksymalny okres pobytu firmy wynosi od 3 do 5 lat. Obserwujemy duże różnice w opłatach za czynsz – od 0 zł do 25 zł za metr powierzchni (bez podatku od wartości dodanej VAT). Wysokość tych stawek uzależniona jest od: standardu, lokalizacji, rodzaju firmy lub rodzaju powierzchni (produkcyjna, biurowa, inna) i sytuacji na lokalnym rynku nieruchomości. W regionach silnych ekonomicznie stawki dochodzące nawet do 20 zł za metr kwadratowy nie budzą zdziwienia i znajdują się chętni na wynajmowanie powierzchni. Natomiast w ośrodkach peryferyjnych lub restrukturyzowanych są problemy ze znalezieniem chętnych na miejsca przy dziesięciokrotnie niższych opłatach za czynsz (2-3 zł/m2). Większość inkubatorów stosuje elastyczny system najmu w zależności od typu lokatora. Firmy nowo tworzące się mogą liczyć na szereg udogodnień, obejmujących niższe opłaty przez pierwsze miesiące działalności, wzrastające wraz z upływem czasu do rynkowego poziomu. Z reguły na początku nie pobiera się opłat, a przez następne miesiące stosowana jest progresja stawek czynszu, które uzyskują maksymalny poziom po pierwszym, a w kilku przypadkach po drugim roku działalności. Decyzje o przyjęciu podejmują społeczne komisje, składające się z przedstawicieli lokalnej administracji, biznesu i urzędów pracy.

Podstawę dla sprawnego funkcjonowania inkubatorów tworzą zorganizowane formy pomocy małym i średnim firmom, obejmujące w ogólnym zarysie różnego rodzaju doradztwo i konsulting, infrastrukturę i ofertę wspólnych urządzeń serwisowych oraz pomoc finansową i pośrednictwo kredytowe.

We wszystkich inkubatorach do dyspozycji firm jest recepcja, obsługa sekretariatu, faks, kopiarka, a w trzech-czwartych sieć komputerowa i sala seminaryjna. W co drugim inkubatorze lokatorzy mogą liczyć na wsparcie z lokalnych funduszy pożyczkowych lub poręczeniowych. Z oferowanych form wsparcia korzystają również firmy absolwenckie i inne małe podmioty działające w otoczeniu inkubatora.

Autor: FDPA

Opis: Struktura systemu wsparcia przedsiębiorczości w ramach KSU (Źródło: www.parp.org.pl)

Analizując strukturę narzędzi i instrumentów wsparcia rozwoju przedsiębiorczości nie sposób pominąć Krajowego Systemu Usług utworzonego w 1996 r. przez Polską Fundację Promocji i Rozwoju MSP (obecnie Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości) Krajowy System Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw (KSU). KSU jest siecią dobrowolnie współpracujących ze sobą, niekomercyjnych organizacji świadczących na rzecz mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób podejmujących działalność gospodarczą, usługi: doradcze (w tym o charakterze ogólnym oraz o charakterze proinnowacyjnym), szkoleniowe, informacyjne i finansowe (w tym udzielanie poręczeń oraz udzielanie pożyczek).

Misją KSU jest partnerskie wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Podstawowym celem systemu jest podniesienie konkurencyjności polskich MSP poprzez dostarczenie im kompleksowej oferty wysokiej jakości usług oraz przygotowanie ich do działania na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej. Uczestnictwo w systemie jest całkowicie dobrowolne, współpraca między ośrodkami ma na celu wyłącznie rozwój systemu wsparcia małych i średnich firm, a tym samym zwiększenie ich konkurencyjności. Rejestracja w KSU nie wiąże się bezpośrednio z żadnymi korzyściami materialnymi, jednak pociągają za sobą koszt uzyskania certyfikatu ISO. Tego rodzaju wymogi powodują, że pomimo rosnącej liczby instytucji wspierających sektor MSP, powoli maleje liczba zarejestrowanych podmiotów w KSU. Podmioty zarejestrowane w KSU nie działają dla zysku lub przeznaczają go na cele związane z zadaniami PARP. KSU nie jest systemem zamkniętym – proces rejestracji prowadzony jest w trybie ciągłym, w wyniku, którego do sieci systematycznie włączane są kolejne organizacje. Obecnie w KSU zarejestrowanych jest 182 podmioty, podzielonych na 16 struktur regionalnych odpowiadających podziałowi administracyjnemu kraju. Wśród podmiotów zarejestrowanych w KSU znajdują się m.in.: agencje rozwoju regionalnego, centra wspierania biznesu, fundacje, stowarzyszenia, kluby oraz inne organizacje przedsiębiorców i pracodawców, fundusze poręczeniowe, fundusze pożyczkowe, inkubatory przedsiębiorczości, instytuty badawczo-rozwojowe, izby gospodarcze, izby przemysłowo-handlowe, izby branżowe, izby rzemieślnicze, ośrodki innowacji i technologii, ośrodki wspierania przedsiębiorczości oraz inne organizacje pozarządowe. Akredytacja w KSU istotnie zwiększa szanse lokalnych instytucji w dostępie do form pomocy publicznej koordynowanej i dystrybuowanej przez PARP w ramach krajowych i europejskich programów.

Ośrodki zrzeszone w systemie bardzo aktywnie sięgają po fundusze budżetowe i europejskie na działania w obszarze wspierania rozwoju przedsiębiorczości. Przygotowanie merytoryczne ww. instytucji w połączeniu ze stosowaniem odpowiednich procedur obsługi klientów daje dobre efekty w postaci zwiększania się liczby powstających i utrzymujących się na rynku małych i średnich firm. Rejestracja w KSU nie wiąże się bezpośrednio z żadnymi korzyściami materialnymi, jednak pociągają za sobą koszt uzyskania certyfikatu ISO.

Młodzi ludzie rzadko sięgają w swoich działaniach związanych z podejmowaniem działalności gospodarczej po takie narzędzia jak doradztwo czy szkolenia. Być może w części z niechętnego stosunku do nauki ( wizja powrotu do szkolnej ławki), w części zaś z prostej obawy, że ich problemy czy pytania ktoś uzna za śmieszne. Przyczynia się to do poszukiwania samodzielnych rozwiązań problemów nie zawsze uwieńczonych sukcesem. Wydaje się, że wina za taki stan rzeczy leży również po stronie szkół i samych instytucji wsparcia, które stosunkowo mało aktywizują się w zakresie kształtowania postaw przedsiębiorczych w pracy z młodzieżą. „Nowinkarstwo” w postaci specjalistów zewnętrznych w polskich szkołach, pracujących innymi metodami niż ogólnie przyjęte w procesie dydaktycznym, nie jest wciąż jeszcze popularnym elementem w szkołach.

Jak widać z przeprowadzonej analizy instytucje udzielające wsparcia początkującym przedsiębiorcom to przede wszystkim stowarzyszenia lub fundacje o lokalnym charakterze, nie prowadzące działalności gospodarczej, a więc stale borykające się z problemami finansowymi. Sytuacja ta powoduje, że najczęściej bazują one na wsparciu merytorycznym wolontariuszy lub własnych pracowników nie zawsze dobrze przygotowanych do pracy z początkującymi przedsiębiorcami. Niestety w poprzednim okresie finansowania środki na kształcenie personelu w instytucjach z otoczenia biznesu były stosunkowo niskie, a w każdym razie zupełnie nieadekwatne do potrzeb tej grupy odbiorców. Stąd też duża rotacja kadr i problemy z utrzymaniem odpowiednio wysokiego poziomu doradztwa i szkoleń dla sektora MSP. Nowe programy operacyjne stwarzają nadzieję na zmianę tej sytuacji, ale wszystko będzie zależało od instytucji aplikujących o środki z tych programów.

Na lokalnych rynkach współpraca pomiędzy instytucjami wsparcia MSP kształtuje się w zależności od stopnia zaprzyjaźnienia personelu tych instytucji oraz zasięgu merytorycznego i terytorialnego ich działania. Jeśli działają na tym samym obszarze to ubiegając się o środki do programów wsparcia są dla siebie naturalnymi konkurentami, co wcale nie ułatwia im funkcjonowania i współpracy. Dlatego też dużo łatwiej tu o współpracę na poziomie regionalnym niż lokalnym.

Jak wynika z wyżej przedstawionych danych wsparcie dla osób przedsiębiorczych na terenach wiejskich jest stopniowo rozbudowywane instytucjonalnie. W porównaniu z okresem sprzed dziesięciu lat, kiedy w Polsce funkcjonowało zaledwie kilkadziesiąt instytucji wsparcia MSP liczba instytucji tworzonych zarówno przez organizacje pozarządowe jak i administrację rządową stale rośnie. Wzrasta także świadomość osób zamieszkujących tereny wiejskie, że o takie wsparcie można się ubiegać. Tego rodzaju tendencje powinny skutkować stymulowaniem lokalnych społeczności do podejmowania inicjatyw na rzecz rozwoju infrastruktury wspierania biznesu. Szczególnie wobec planowanego zasilenia finansowego z funduszy europejskich dla rozwoju tej infrastruktury na terenach wiejskich. Wystąpienie łącznie tych dwóch zjawisk jest dobrym prognostykiem na przyszłość dla rozwoju przedsiębiorczości na terenach wiejskich."

Źródło: „Sytuacja ludzi młodych na rynku pracy na obszarach wiejskich w Polsce”, Praca zbiorowa pod redakcją naukową Ingi Kołomyjskiej i Marzeny Mażewskiej