Zapadły już pierwsze decyzje w sprawie dotacji unijnych dla drobnej przedsiębiorczości na obszarach wiejskich na najbliższe siedem lat.

1 sierpnia 2006 r. Rada Ministrów przyjęła projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013. Już 11 sierpnia dokumenty te zostały przekazane do Komisji Europejskiej w celu rozpoczęcia uzgodnień. Od tego, jak szybko zapadną decyzje, uzależniony jest termin wdrożenia programu i uruchomienie m.in. mechanizmów wsparcia dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw na wsi.

Mało czy dużo?
Na podstawie informacji przekazanych przez Komisję Europejską kwota środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, EFRROW) na lata 2007–2013 wyniesie 11,7 mld euro. Jednak po dokonaniu waloryzacji całego budżetu, uwzględniającej ceny bieżące, wysokość kwoty dla Polski wyniesie ok. 13, 230 mld euro. A jeśli do tego doda się środki z budżetu państwa, to kwota ta będzie wyższa i wyniesie około 17 mld euro.

Z tej puli 17 mld euro ponad 2,5 mld euro przeznaczono na problemy społeczne polskiej wsi, które zostały zdefiniowane w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich jako „Jakość życia na obszarach wiejskich i zróżnicowanie gospodarki wiejskiej”.

Środki te będą służyły realizacji czterech działań pomocowych:

  • różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej,
  • podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej,
  • odnowa i rozwój wsi,
  • tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw.

Na tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw z kwoty 2,5 mld euro wydzielono  na lata 2007–20013 ponad 0,5 mld euro. Czy jest to mało czy dużo?

W poprzednim programie rozwój mikroprzedsiębiorstw na wsi realizowany był w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, a więc bez wyraźnego wydzielenia specyfiki rozwoju takiej formy przedsiębiorczości na wsi.

Podobnym w założeniu programem, lecz o mniejszym zasięgu finansowym, było działanie skierowane na tworzenie nowych miejsc pracy na terenach wiejskich w ramach Programu SAPARD (4.2).

Przeznaczenie w obecnym programie ponad 70 mln euro rocznie na dotacje dla mikroprzedsiębiorstw jest dużym postępem. Czy suma ta pokryje występujące na wsi zapotrzebowanie?

Ile, dla kogo i na co?
Z pomocy finansowej skorzystają podmioty, które zdecydują się na inwestycje związane z tworzeniem lub rozwojem mikroprzedsiębiorstw działających w zakresie:

  • usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa;
  • usług dla ludności;
  • drobnej wytwórczości, rzemiosła lub rękodzielnictwa;
  • robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych;
  • usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem;
  • usług transportowych;
  • usług komunalnych;
  • przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych;
  • magazynowania lub przechowywania towarów;
  • wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy;
  • rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.

Dotację może otrzymać osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi lub zakłada mikroprzedsiębiorstwo (zatrudnienie poniżej 10 osób i obrót nieprzekraczający równowartości 2 mln euro).

Projekt musi być realizowany w miejscowości do 2 tys. mieszkańców (według stanu statystycznego stałych mieszkańców miejscowości na dzień 31 grudnia 2006 r.), należącej do gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej (dotyczy siedziby przedsiębiorcy, a w przypadku inwestycji związanych z nieruchomością – także położenia tej nieruchomości).

Pomoc finansowa ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu. Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 50 proc. kosztów kwalifikowalnych projektu i nie może przekroczyć 500 tys. zł. w ramach jednego działania.

W przypadku przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych maksymalna wysokość pomocy finansowej udzielonej jednemu przedsiębiorcy w ramach działania, w okresie realizacji Programu, wynosi 100 tys. zł. – Inwestycje o większej wartości realizowane będą w ramach działania „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” – gdzie maksymalna dotacja do jednego podmiotu gospodarczego to nawet 20 mln zł.

Jak się starać?
Nowe Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa ma być wprowadzane w drugiej kolejności, po realizowanych już obecnie programach. Niezbędne jest jeszcze sprecyzowanie zasad i procedur. Istotnym faktem jest konieczność uzyskania przez ARiMR autoryzacji z Komisji Europejskiej (wymóg ten poprzednio nie funkcjonował). Wydłuży to niestety okres przygotowawczy dla tego działania.

Ogłoszenie naboru wniosków należy zatem spodziewać się nie wcześniej niż późną wiosną lub latem 2007 r. Wbrew pozorom nie zostało jednak zbyt wiele czasu i już dzisiaj warto podjąć pewne działania. Dotyczy to szczególnie inwestycji zawierających w sobie tzw. część budowlaną, bowiem uzyskanie prawomocnych zezwoleń budowlanych, szczególnie w przetwórstwie spożywczym, trwa nawet kilka miesięcy.

Wielką szansę otrzymują zakłady przetwórcze żywności tradycyjnej, rzemiosło oraz usługi. W ostatnim czasie coraz więcej osób jest zainteresowanych m.in dofinansowaniem zakładów przetwórstwa roślin energetycznych. To działanie stwarza takie możliwości.

Jest jeszcze jeden powód, dla którego możliwościom finansowania mikroprzedsiębiorstw należy przyjrzeć się już dzisiaj. Co roku zrealizowanych będzie tylko ok. 700 wniosków z całego kraju. To niewiele w stosunku do potrzeb. Jednak dla tych, którzy nie przegapią okazji, może to być życiowa szansa.

Autor jest specjalistą ds. pozyskiwania funduszy pomocowych

Źródło: "Farmer" 20/2006