- Dotacje i dopłaty do zakupu/montażu pomp ciepła z ulgi termomodernizacyjnej oraz programów Moje Ciepło czy w szczególności Czyste Powietrze 2023 zwiększą popularność pomp ciepła w 2023 r.
- Na rozwój rynku pomp ciepła s 2023 r. wpływają także rządowe dopłaty i dodatki do prądu takie jak jednorazowy dodatek elektryczny i zamrożenia cen prądu, które znacząco obniżają koszty zużycia prądu przez pomp ciepła.
- Eksperci przekonują że w tym roku nie powinno być problemu z zerwanymi łańcuchami dostaw i brakiem tych instalacji grzewczych co nie pozostanie bez wpływu na niższe koszty zakupu pomp ciepła;
- Rynek jednak może napotkać barierę rozwojową w postaci ograniczonej liczby wykwalifikowanych instalatorów.
Pompy ciepła stały się jednym z najbardziej popularnych urządzeń grzewczych wykorzystujących odnawialne źródło energii jakim jest ciepło z powietrza nagrzanego promieniami słonecznymi lub ziemi. Według zaktualizowanych prognoz Port PC, w całym 2022 r. ich sprzedaż sięgnęła ponad.200 tys. szt., w tym 185-190 tys. szt. w zakresie urządzeń typu powietrze-woda.
Oznacza to, że udział pomp ciepła w ogólnej liczbie urządzeń grzewczych sprzedanych w 2022 r. na polskim rynku (uwzględniając jej nieznaczny spadek w stosunku do 2021 r.) sięgnął blisko 30%.
Specyficzne wymagania przed zakupem pomp ciepła
To z jednej strony bardzo dużo zważywszy, że pompy ciepła jako odnawialne źródło energii cieplnej nie sprawdza się w każdym domu. Domy muszą być odpowiednio docieplone tak aby standard zużycia energii spełniał przynajmniej wymagania zawarte w Warunkach Termicznych z 2017, czyli zużywał ok. 80 KWh/m2 na rok.
Nieprzypadkowo, aby uzyskać dofinansowanie z programu Czystego Powietrza 2023 musimy zmniejszyć zużycie energii użytkowej (EU) na cele ogrzewania budynku: do wartości nie większej niż 80 kWh/(m2*rok), lub o minimum 40%.
To jest minimum, które nie tylko pozwoli nam otrzymać dotacje rządowe z programu Czyste Powietrze ale też aby pompy ciepła efektywnie ogrzewały pomieszczenia mieszkalne bez konieczności zużycia większej ilości energii elektrycznej. Tak, pompy ciepła zużywają prąd i im gorzej docieplony budynek tym więcej prądu pochłoną przy jego ogrzewaniu, gdyż pozyskiwanie ciepłą z powietrza lub gruntu jest też ograniczone w przypadku pomp.
To rodzi szereg problemów natury finansowej. Właściciele domów muszą przeznaczyć ponad 50-60 tys. zł (i ok. 2 razy więcej przy pompach gruntowych) na wykonanie instalacji, montaż i zakup powietrznej pompy ciepła, jak się okazuje to tylko początek wydatków, aby urządzenia te spełniały wymagania inwestorów.
Trzeba nieraz przeprowadzić też gruntowną termomodernizację starszych domów, przez które ucieka zbyt dużo cennego ciepła, aby inwestycja w pompę ciepła się zwracała. A to oznacza docieplenie ścian i dachu oraz wymianę stolarki otworowej na bardziej energooszczędną, co jest bardzo kosztowne..
Te rosnące koszty nie pozostają więc bez pływu na wybór instalacji grzewczej w modernizowanym domu. Mimo to w popularność pomp ciepła bardzo wrosła w 2022 r. Czy będzie też tak w 2023 r.?
Rosnące koszty ogrzewania paliwami opałowymi napędzą rynek pomp ciepła w 2023 r.
Wzrost kosztów paliw opałowych takich jak węgiel, ekogroszek czy pellet i drewno kawałkowe powodują, że Polacy szukają oszczędności na ogrzewaniu domu.
Według danych z PORT PC, w pierwszym kwartale 2023 r. realny roczny koszt ogrzania domu o powierzchni 100 metrów kwadratowych (4 osoby standard docieplenia WT 2008) wyniósł:
- węglem - 8540 zł bez dopłat, zaś 5540 zł z rządową dopłatą;
- drewnem - 9430 zł bez bez dopłat, zaś 8430 z rządową dopłatą;
- pelletem - 9120 zł bez dopłat, zaś 6110 zł z rządową dopłatą;
- gazem ziemnym - kocioł gazowy (grzejniki) - 5700 zł bez dopłat, 5700 zł z rządową dopłatą;
- pompą ciepła (grzejniki) - 6710 zł bez dopłat, 5210 zł z rządową dopłatą.
Dopłaty rządowe do zakupu paliwa opałowego oraz energii elektrycznej obniżają więc koszty ogrzewania domu w 2023 r. nie tylko w przypadku ogrzewania węglem czy drewnem, ale też i pompami ciepła (energia elektryczna). Czyniąc je nadal jednymi z najtańszych źródeł ogrzewania w 2023 r. według wyliczeń ekspertów POBE i PORT PC.
- Rosnące ceny paliw powodują, że klienci montując fotowoltaikę rozważają zmianę źródła ogrzewania na pompę ciepła. Daje to podwójną korzyść, bo pompa nie tylko jest zasilana energią wyprodukowaną przez instalację fotowoltaiczną, ale przede wszystkim pomaga zwiększyć autokonsumpcję nadwyżek energii. Dzięki takiemu rozwiązaniu prosument nie ponosi kosztów związanych z oddawaniem nadwyżek energii do sieci - podkreśla Dawid Zieliński, prezes Columbus Energy.
Jeżeli dodamy do tego inwestycje w panele fotowoltaiczne i częściowe uniezależnienie się od rosnących cen prądu pompy ciepła stają się jeszcze tańsze w eksploatacji.
Programy rządowe przyspieszą rozwój rynku nie tylko pomp ciepła
jak oceniają eksperci POBE zaktualizowany program „Czyste Powietrze” jest szansą na istotne przyspieszenie termomodernizacji i wymiany kopciuchów, tak aby już w 2023 roku liczba wniosków podwoiła tempo do poziomu 5-6 tys. wniosków na tydzień, co pozwoli do końca dekady wymienić 3 mln tzw. kopciuchów.
Wdrożone zmiany promują kompleksową termomodernizację budynków, wspierając większym dofinansowaniem działania związane z lepszą izolacją budynków.
Aby otrzymać dofinansowanie na kompleksową termomodernizację z programu Czyste Powietrze 2923 wymagany jest audyt energetyczny oraz wykonanie wszystkich elementów wskazanych w jednym z wariantów w przygotowanym audycie, który zagwarantuje zmniejszenie zużycia energii użytkowej (EU) na cele ogrzewania budynku: do wartości nie większej niż 80 kWh/(m2*rok), lub o minimum 40%.
- Obecnie o popularności pomp ciepła nie trzeba nikogo przekonywać. Pompa ciepła zamontowana w budynku nie powoduje żadnej emisji zanieczyszczeń powietrza, dodatkowo to urządzenie jakie pozwala na relatywnie niskie koszty eksploatacji, w tym ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. A dzięki programom wsparcia – jak Ulga Termomodernizacyjna czy Moje Ciepło, klienci jeszcze chętnie inwestują w pompy ciepła - podkreśla Michał Skorupa, prezes E.ON Foton Polska w Grupie E.ON.
Pamiętajmy, że w zależności od wielkości dochodów w gospodarstwie domowym i rodzaju pompy ciepła można uzyskać dotację z programy Czyste Powietrze 2023 na zakup pompy ciepła sięgającej nawet do 35 tys., zł dofinansowania (powietrzna pompa ciepła o podwyższonej klasie energetyczności) lub prawie do 52 tys. zł (zakup gruntowej pompy ciepła o podwyższonej klasie energetyczności).
- Dane pokazują, że w starej wersji programu Czyste Powietrze pompy ciepła w styczniu 2022 r. stanowiły 28% wniosków, a w październiku ub. r. już 63%. Na przełomie roku założenia Czystego Powietrza zostały zaktualizowane i poziom dofinansowania jest wyższy (kwoty uzależnione są pod progu dochodowego), co również powinno jeszcze bardziej zaktywizować rynek - mówi Michał Skorupa, prezes E.ON Foton Polska w Grupie E.ON. - Oczywiście ma to swoje konsekwencje, zwłaszcza w drugiej połowie 2022 r., sektor borykał się z problemem dostępu do sprzętu i komponentów, co przekładało się na wydłużony termin instalacji. Pamiętajmy, że nasi zachodni sąsiedzi też cenią pompy ciepła, więc rynek europejski jest chłonny i zapotrzebowanie jest duże.
Natomiast, aby rynek się rozwijał warto oswobodzić inwestycje z kryterium budżetowego w przypadku ubiegania się o dotacje (np.: ulga termomodernizacyjna) oraz uatrakcyjnić formy udzielania kredytów zwłaszcza dla nowobudowanych budynków - mówi Michał Skorupa, prezes E.ON Foton Polska w Grupie E.ON.
Nie powinno zabraknąć pomp ciepła, ale jest problem z instalatorami
- W 2023 najwięksi producenci deklarują, że w kwestii dostępności pomp nie powinno być więcej kłopotów, co cieszy, natomiast nikt nie wspomina o elementach uzupełniających jak zasobniki do ciepłej wody czy bufory – nie są one integralną częścią pompy, ale bez nich ta nie może pracować, czy z tymi elementami nie będzie kłopotu, tego na razie nie wiadomo. Nie mniej naszym zdaniem, rynek będzie się rozwijał, Klienci widzą zalety posiadania własnej pompy i decydują się na montaż większych modeli 11 bądź 12 kW aniżeli 6 kW czy 8 kW - mówi Michał Skorupa, prezes E.ON Foton Polska w Grupie E.ON
W przeciwieństwie do fotowoltaiki montaż pomp ciepła wymaga bardziej rozległych kompetencji. Instalator powinien mieć wiedzę z takich obszarów budowlanych jak: elektryka, hydraulika, automatyka, ciepłownictwo czy chłodnictwo.
- Dynamika rozwoju rynku pomp ciepła w Polsce od 2 lat jest naprawdę duża, a to z kolei wiąże się z ogromną odpowiedzialnością instalatorów i producentów. Zwłaszcza po okresie zimowym należy się spodziewać weryfikacji firm pod kątem usuwania awarii i serwisowania tych urządzeń - podkreśla Dawid Zieliński, prezes Columbus Energy.
Jest to o tyle ważne, że instalacja pompy ciepła wiąże się z dużą ingerencją w budynek i integracją z jego obiegami elektrycznymi i grzewczymi. Nieprawidłowy montaż może spowodować zwiększone koszty użytkowania, niedogrzanie budynku czy powtarzające się awarie.
.- Pompy ciepła wymagają też większej atencji, korekty ustawień i dostosowania do zapotrzebowania na C.O. i ciepłej wody użytkowej. Wyzwaniem dla branży jest więc wprowadzenie urządzeń sterujących pompami ciepła i systemem ogrzewania domu w taki sposób, aby grzejnik miał automatyczne sterowanie, bezprzewodowo komunikował się z pompą i zarządzał ciepłem w domu. Columbus opracował inteligentny system zarządzania energią – PowerHouse, który reguluje realne zapotrzebowanie energetyczne w domu. Obecnie udoskonalamy ten system wraz jednym z największych w Europie podmiotów z zakresu automatyki domowej i budynkowej. O efektach tej współpracy poinformujemy już niebawem - podsumowuje prezes Columbus Energy.
Co przesądza o tym że rynek pomp ciepła dalej będzie się rozwijał w 2023 r.?
Jak widzimy o tym że pompy ciepła będą także zyskiwać swoją popularność w tym roku przesądza:
- dotacje i dopłaty do zakupu/montażu pomp ciepła z ulgi termomodernizacyjnej oraz programów Moje Ciepło czy Czyste Powietrze 2023;
- dopłaty i dodatki do prądu takie jak jednorazowy dodatek elektryczny, zamrożenia cen prądu, które znacząco obniżają koszty użycia pomp ciepła;
- eksperci przekonują że w tym roku nie powinno być problemu z zerwanymi łańcuchami dostaw i brakiem tych instalacji grzewczych co nie pozostanie bez wpływu na niższe koszty zakupu pomp ciepła;
- wzrost konkurencyjności pomp ciepła względem innych źródeł grzewczych na skutek droższych paliw kopalnych jak węgiel, ekogroszek, gaz ziemny, propan, ale też i (biomasy) pellet oraz drewno kawałkowe;
- zwiększenie konkurencji na rynku o kolejnych nowych dystrybutorów wschodnich pomp ciepła,
- dalsze umacnianie pomp ciepła jako w procencie wybieranych urządzeń grzewczych w programie Czyste Powietrze,
- wybór pomp ciepła ze względu na zwiększanie świadomości ekologicznej użytkowników i chęć dbania o środowisko,
- rynek może napotkać barierę rozwojową w postaci ograniczonej liczby wykwalifikowanych instalatorów
Komentarze