Fit for 55. Rozszerzenie systemu ETS spowoduje wzrost emisji gazów? Jest raport

• Ambitna, unijna polityka redukcji gazów cieplarnianych spowoduje drastyczne ograniczenia produkcji rolnej i może przynieść odwrotne efekty w globalnym rozrachunku od tych założonych w ramach Fit for 55.
• Jak sami eksperci przyznają CAKE/KOBiZE, rozszerzenie systemu ETS doprowadzi do światowego wzrostu emisji gazów cieplarnianych ze zbyt intensywnego rozwoju rolnictwa innych krajów poza UE, a w konsekwencji do zmniejszenia powierzchni lasów na świecie.
•  Eksperci nie mają złudzeń, wskazując, że rozszerzenie EU ETS o nowe sektory (w tym rolny) wpłynie na polskie rolnictwo. Jednak nie tak jakbyśmy tego chcieli.
• Czy jesteśmy gotowi na tak daleko idące poświęcenie? Unijna polityka w zakresie redukcji gazów cieplarnianych w globalnej perspektywie będzie miała niewielki efekt, gdyż kraje takie jak np. Chiny, USA, kraje Ameryki Południowej czy Indie nie będą tak drastycznie redukować produkcję gazów i CO₂.

Zgodnie z najnowszą analizą CAKE/KOBiZE, Polska stoi przed niewyobrażalnym i co gorsza wyzwaniem przyspieszonej transformacji gospodarczej, której koszt i nakłady inwestycyjne przekroczą 370 mld euro w perspektywie przyszłych 30 lat, czyli do 2050 r.

Czytaj więcej

O ile wzrosną koszty redukcji CO2 po włączeniu rolnictwa, budynków i transportu do handlu emisjami?

We wszystkich zaprezentowanych powyżej scenariuszach redukcja gazów cieplarnianych odbywa się kosztem produkcji rolnej w Polsce i UE tylko w różnym stopniu.

Rozszerzone ETS w Fit for 55 uderzy w polskie rolnictwo

Eksperci nie mają złudzeń, wskazując że szczególnie rozszerzenie EU ETS o nowe sektory (w tym i rolny) wpłynie też na polskie rolnictwo. Jednak nie tak jakbyś tego chcieli.

Czy jesteśmy gotowi na takie poświęcenie wobec działań i polityki UE ograniczenia gazów cieplarnianych, które w globalnej perspektywie będą miały niewielki efekt, gdyż kraje takie jak np. Chiny, USA, kraje Ameryki Południowej czy Indie nie będą tak drastycznie redukować produkcję gazów i CO_2. 

Ograniczenia emisji forsowane przez UE na polskim sektorze rolnym doprowadzą do obniżonej emisji CO₂, ale m.in. kosztem redukcji polskiej produkcji rolnej w przeciągu kolejnych 30 lat. 

Dlaczego jednak nie tylko sektor polskiego rolnictwa, ale też inne gałęzie gospodarki muszą ponosić aż tak ogromne koszty związane z realizacją ambitnej, unijnej polityki neutralności klimatycznej 2050?

Czytaj więcej

Ponad 1200 zł trzeba będzie dopłacić do ogrzewania domu węglem, gazem lub olejem opałowym

Zważywszy że eksperci CAKE/KOBiZE uważają że zmniejszenie podaży produktów rolnych pochodzenia unijnego na rynku światowym sprzyja wzrostowi produkcji żywności w pozostałych częściach świata.

Innymi słowy w imię ekologii i redukcji gazów cieplarnianych, Unia Europejska chce drastycznie zredukować produkcję rolną, co wykorzystają inne gospodarki spoza UE.

Ambitna unijna polityka redukcji gazów spowoduje drastyczne  ograniczenia produkcji rolnej przyniesie odwrotne efekty od założonych w ramach Fit for 55 szczególnie jeżeli chodzi o pełnie rozszerzenie systemu ETS o nowe sektory w tym rolnictwo. Jak sami eksperci przyznają doprowadzi do światowego wzrostu emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa krajów poza UE oraz doprowadzi do zmniejszenia powierzchni lasów na świecie.

Obciążenie sektora rolnego kosztami emisji ETS doprowadzi do redukcji  produkcji rolnej

W przypadku Polski, ścieżki redukcji dla analizowanych scenariuszy są znacznie bardziej zróżnicowane niż w przypadku UE, jako całości. Scenariusz One ETS (zakładający, że system ETS obejmie wszystkie sektory, w tym także rolnictwo) wymusza najwyższą i najszybszą redukcję emisji GHG z sektora rolnego. Jest ona widoczna już od roku 2025, podczas gdy w innych scenariuszach będzie można ją zaobserwować dopiero 5-10 lat później.

Spadek produkcji rolnej pociągnie za sobą wzrost cen produktów rolnych. Co ważne, średni wzrost cen jest w Polsce wyższy niż w UE. Jedną z głównych przyczyn takiej sytuacji jest zdaniem ekspertów CAKE/KOBiZE niższy początkowy poziom cen produktów rolnych w roku bazowym w Polsce.

Znacząca redukcja emisji gazów cieplarnianych w sektorze rolnictwa przekłada się na wielkość produkcji poprzez poważne obniżenie wartości produkcji polskiej żywności. 

W scenariuszu Fit 55 produkcja rolna w Polsce w 2050 roku jest tylko nieznacznie większa niż w roku bazowym. Wynika to z niższego początkowego poziomu intensywności, który pozostawia więcej miejsca na dostosowanie się do nowej polityki.

Pozwala to zrekompensować spadek produkcji w innych krajach UE bardziej intensywnym rolnictwem (Wykres 9).

Jednak w przypadku obciążeń ekonomicznych emisjami GHG nałożonych na sektor rolnictwa spadek wartości produkcji następuje w ślad za spadkiem emisji GHG.

Tym samym, choć scenariusze Joint ETS+BRT i One ETS są najskuteczniejsze w ograniczaniu emisji GHG z sektora rolnictwa (zarówno w UE27+UK, jak i w Polsce), to powodują one największy spadek wartości produkcji żywności.

Spadek produkcji rolnej to rosnące ceny żywności w Polsce 

Spadek produkcji rolnej pociągnie za sobą znaczący wzrost cen produktów rolnych (Wykres 10). Co ważne, średni wzrost cen jest w Polsce wyższy niż w UE. Jedną z głównych przyczyn takiej sytuacji jest niższy początkowy poziom cen produktów rolnych w roku bazowym w Polsce.

Wzrost wskaźnika cen produktów rolnych zależy od założeń poszczególnych scenariuszy. Wprowadzenie opłat za emisje (Joint ETS+BRTtax i One ETS) w sektorze rolnym spowodowałoby większy wzrost cen niż obserwowany w innych scenariuszach - podkreślają eksperci CAKE/KOBiZE.

W Polsce wzrost cen produktów rolnych na skutek opodatkowania emisji GHG w sektorze rolnictwa jest wyższy niż w UE, ponieważ ceny w Polsce w 2015 r. były nieco niższe niż średnia unijna.

Biorąc pod uwagę wzrost cen tych produktów, spadek wskaźnika wielkości produkcji (wskaźnik wartości/wskaźnik cen) w wyniku przyjętej polityki klimatycznej jest jeszcze bardziej znaczący (Wykres 11).

Zmniejszenie podaży produktów rolnych pochodzenia unijnego na rynku światowym sprzyja wzrostowi produkcji żywności w pozostałych częściach świata.

Wzrost produkcji rolnej w innych krajach świata wskazuje, że realizacja ambitnej polityki w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych w UE może skutkować ucieczkę emisji i doprowadzić do ogólnego wzrostu emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa oraz prowadzić do zmniejszenia powierzchni lasów na świecie - podsumowują eksperci CAKE/KOBiZE.

Czytaj więcej

Pakiet Fit for 55. Rozpoczęła się przedwyborcza żonglerka