Komisja Europejska zatwierdziła wszystkie wnioski złożone przez osiemnaście państw członkowskich, w tym Polskę, w celu wsparcia przygotowania terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji, które państwa te będą musiały opracować w celu uzyskania dostępu do finansowania z mechanizmu sprawiedliwej transformacji - poinformowała KE.

Mechanizm sprawiedliwej transformacji stanowi część planu inwestycyjnego na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu (jest też nazywany finansowym ramieniem EZŁ) i umożliwi uruchomienie co najmniej 100 mld euro na wsparcie dla regionów najbardziej dotkniętych skutkami transformacji, by mogły dostosować się do gospodarki neutralnej dla klimatu.

- Nadal trwają prace nad realizacją Europejskiego Zielonego Ładu. Zmiana klimatu pozostaje faktem, a zapobieżenie jej wymaga szybkich działań. Komisja będzie zdecydowanie wspierać państwa członkowskie, aby zapewnić sprawiedliwą transformację we wszystkich regionach europejskich - powiedziała komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira, cytowana w komunikacie.

- Wsparcie w ramach programu wspierania reform strukturalnych jest ważnym krokiem - pomoże opracować plany przejściowe i umożliwi państwom członkowskim skorzystanie z mechanizmu sprawiedliwej transformacji, co zagwarantuje, że przejście na zieloną gospodarkę będzie przebiegać w sposób sprawiedliwy, nie pozostawiając nikogo w tyle - dodała.

W ciągu najbliższych miesięcy, do końca 2020 r., Komisja ma zapewnić ukierunkowane wsparcie, aby pomóc państwom członkowskim w przygotowaniu terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji. Państwa członkowskie zachowają decydującą rolę w procesie redagowania i finalizacji tych planów, w ścisłej konsultacji z właściwymi krajowymi, regionalnymi i lokalnymi zainteresowanymi stronami, co zapewni poczucie odpowiedzialności za transformację. Po sfinalizowaniu plany zostaną przedłożone Komisji do zatwierdzenia.

Dla przypomnienia: 11 grudnia 2019 r. Komisja przedstawiła Europejski Zielony Ład, zgodnie z którym do 2050 r. Europa stanie się pierwszym blokiem państw neutralnym dla klimatu.

W styczniu 2020 r. ogłosiła plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy w celu finansowania procesu transformacji. Jednak wpływ transformacji na niektóre z nich będzie większy niż na inne. Dlatego podstawowym narzędziem do zapewnienia, by transformacja na rzecz gospodarki neutralnej dla klimatu przebiegała w sposób sprawiedliwy jest wspomniany mechanizm sprawiedliwej transformacji.

Aby uzyskać dostęp do finansowania, państwa członkowskie muszą opracować, w porozumieniu z Komisją, terytorialne plany sprawiedliwej transformacji. W planach tych państwa członkowskie powinny określić obszary, które najbardziej odczują proces transformacji na gospodarkę neutralną dla klimatu, zdefiniować wyzwania związane z rozwojem tych obszarów oraz zarysować ścieżki transformacji do 2030 r., w ścisłej współpracy z właściwymi zainteresowanymi stronami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

Zatwierdzenie przez Komisję tych planów uruchomi wsparcie dla państw członkowskich w ramach 3 filarów mechanizmu sprawiedliwej transformacji:
- Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który ma zapewnić dotacje w wysokości 30-50 mld euro na transformację społeczną i gospodarczą w regionach objętych sprawiedliwą transformacją;
- specjalnego programu w ramach InvestEU, który pozwoli na przyciągnięcie do 45 mld euro inwestycji prywatnych;
- instrumentu pożyczkowego sektora publicznego, który uruchomi 25-30 mld euro na inwestycje w sektorze publicznym.

Komisja podała, że zapewnia szybkie wsparcie państwom członkowskim za pośrednictwem programu wspierania reform strukturalnych, aby pomóc w przygotowaniu ich planów dotyczących sprawiedliwej transformacji, a tym samym we wdrożeniu Europejskiego Zielonego Ładu.

W tym celu pod koniec lutego Komisja ogłosiła specjalne zaproszenie do składania wniosków w ramach programu wspierania reform strukturalnych, aby pomóc w przygotowaniu terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji.