Coraz bardziej restrykcyjne przepisy prawne dotyczące energooszczędnego budowania wymuszają zastosowanie jeszcze bardziej termoizolacyjnych materiałów przeznaczonych do wznoszenia obiektów budowlanych. Większość inwestorów skupia się na dobraniu odpowiedniego materiału termoizolacyjnego w postaci wełny mineralnej lub styropianu. Tymczasem jeżeli chcemy rzeczywiście zadbać o ciepłe przegrody i ochronić się przed wyższymi kosztami ogrzewania, powinniśmy też wziąć pod uwagę dobór materiałów wznoszeniowych o odpowiednich parametrach.

Ściana z właściwym parametrem

Współczynnik przenikania ciepła (U) to jeden z najważniejszych parametrów przywoływanych w celu opisania strat ciepła przez przegrody budowlane. Charakteryzuje on ilość ciepła „wędrującego” przez przegrodę na skutek różnicy temperatury między jej zewnętrzną a wewnętrzną stroną. Im współczynnik U jest niższy, tym niższe są również straty ciepła, czyli ściana zewnętrzna charakteryzuje się lepszą izolacyjnością termiczną.  

Dobrze wzniesiona i ciepła ściana jest naszym sprzymierzeńcem pod względem rachunków za ogrzewanie
Dobrze wzniesiona i ciepła ściana jest naszym sprzymierzeńcem pod względem rachunków za ogrzewanie

W przypadku wznoszenia ścian ważna jest również akumulacyjność cieplna, czyli zdolność materiałów i przegród budowlanych do gromadzenia ciepła. Zależy ona przede wszystkim od masy przegrody i pojemności cieplnej użytych materiałów. Im są one wyższe, tym bardziej rosną zdolności akumulacyjne.

Także sama konstrukcja ściany ma wpływ na gromadzenie przez nią energii cieplnej. Pod tym względem najlepiej prezentują się ściany dwu- i trójwarstwowe, gorzej jednowarstwowe (pozbawione materiału izolacyjnego), a najsłabiej z akumulacją ciepła radzą sobie ściany ocieplone od wewnątrz. Dzieje się tak dlatego, że warstwa izolacji zapobiega ucieczce ciepła do otoczenia. Gdy jest ona umieszczona po zewnętrznej stronie ściany, chroni przed wypromieniowaniem ciepła z budynku. Umieszczenie jej od wewnątrz utrudnia magazynowanie energii „czerpanej” z pracującego systemu grzewczego.

Energooszczędny wybór stał się koniecznością 

Do budowy ścian zewnętrznych stosuje się zazwyczaj takie materiały, jak: beton komórkowy, silikaty, pustaki ceramiczne. Każdy z tych materiałów wyróżnia się innymi parametrami czy właściwościami. Wykorzystuje się je do budowy ścian jedno-, dwu- oraz trójwarstwowych. Niezależnie od doboru rodzaju materiału ściany każdego budynku, w tym i grubość, powinny być tak zaprojektowane, aby spełniać najnowsze wymagania prawne zawarte w rozporządzeniu WT 2021. A najnowsze zmiany prawne, które weszły w życie na początku 2021 r., regulują, że dla zewnętrznych ścian współczynnik U nie może wynosić więcej niż 0,20 [W/(m2⋅K)]. Wbrew pozorom nie jest to wynik łatwy do osiągnięcia, jeżeli wybierzemy tańsze, ale tradycyjne rozwiązania konstrukcyjne. Musimy liczyć się nawet z koniecznością wykonania kilkudziesięciu centymetrów ocieplenia. Istotny jest więc tu dobór odpowiednich materiałów budowlanych pod względem właściwości i parametrów technicznych.

– Weźmy przykład ściany o grubości 25 cm dla warstwy nośnej z ociepleniem w postaci styropianu EPS o λ = 0,040 W/m⋅K o grubości 15 cm, wykończonej od środka jednocentymetrowym tynkiem gipsowym i od zewnątrz półcentymetrowym tynkiem silikatowym ETICS. Jeśli zdecydowalibyśmy się ją wykonać z żelbetu, wirtualny „Asystent projektanta” wyliczy nam współczynnik U na poziomie 0,247. Przy użyciu pustaków ceramicznych zmniejszymy go do wartości U = 0,205. W jednym i drugim przypadku nie spełnimy minimalnych wymagań. Ściana z betonu komórkowego pozwoli nam na osiągnięcie wymaganych wartości. Jeśli zdecydowalibyśmy się np. na H+H Gold+ bloczki 4,0-500 i ścianę grubości 24 cm, a nasza przegroda osiągnie współczynnik równy 0,173 [W/(m2⋅K)] – podkreśla Robert Janiak, menedżer produktu firmy H+H Polska.

Od czego zależą oszczędności na cieple przy budowie domu?

Jak już wiemy, im mniejszy współczynnik przenikania ciepła U, tym lepsza ochrona przed zimnem oraz skwarem w sezonie letnim. Jednak dla inwestorów istotna jest redukcja kosztów ogrzewania. Warto pamiętać, że finalnie zależy to nie tylko od jakości i doboru materiałów wznoszeniowych.

Na ilość energii zużytej do ogrzania pomieszczeń domu ma wpływ o wiele więcej czynników. Oczywiście to, ile zaoszczędzimy, zależy od wielu kwestii, takich jak liczba otworów okiennych, czym i jak ogrzewamy dom (kocioł gazowy, pompa ciepła, ogrzewanie podłogowe  itd.). Wreszcie istotne są kształt budynku, jego usytuowanie i wiele innych czynników.

Można szacunkowo założyć, że prawidłowo zaizolowany budynek zużywa o połowę mniej energii w stosunku do budynku nieocieplonego, zaś dom pasywny nawet 20 razy mniej energii. Warto pamiętać, że proporcjonalnie do redukcji zużycia energii do ogrzania budynku będą też rosły koszty budowy domu.

Zdaniem eksperta

Mirosław Rzeszutko, menedżer produktu ds. rozwiązań ściennych, Wienerberger

O energooszczędnym budowaniu decyduje też system murowania

Zmiany Warunków Technicznych w 2021 r. związane ze wnoszeniem ścian zewnętrznych domów całorocznych wymagają od inwestorów przede wszystkim skuteczniejszej izolacji termicznej, którą określa współczynnik przenikania ciepła U. Nowe przepisy zawierają obniżenie wartości dopuszczalnego współczynnika U ścian zewnętrznych z 0,23 do 0,20 W/(m2·K). O właściwościach cieplnych ścian decyduje wiele czynników, takich jak materiały murowe o odpowiednich parametrach termoizolacyjnych, grubość oraz rodzaj warstwy ocieplenia czy też staranne wykonawstwo eliminujące ryzyko powstawania mostków termicznych. Uzyskanie wymaganego przez przepisy współczynnika U jest możliwe przy zastosowaniu jednowarstwowych ścian ceramicznych. W tej chwili wybudowanie ścian jednowarstwowych spełniających warunek U = 0,20 [W/(m2·K)] jest możliwe dzięki zastosowaniu ceramiki poryzowanej. Zastosowanie innowacyjnych produktów, jak na przykład szlifowane pustaki Porotherm 42.5 T Dryfix, pozwala wybudować jednowarstwowy mur nieotynkowany o grubości 42,5 cm, charakteryzujący się współczynnikiem U na poziomie 0,17 [W/(m2·K)]. Bardzo dobre właściwości cieplne mają również pustaki ceramiczne wypełnione wełną mineralną, takie jak Porotherm 36.5 T Dryfix. Umożliwiają wybudowanie muru o grubości 36,5 cm ze współczynnikiem U na poziomie 0,20 W/(m2·K) w przypadku ściany nieotynkowanej. O wysokiej izolacyjności termicznej ściany decyduje jednak nie tylko sam materiał murowy, ale również system murowania. Do łączenia pustaków Porotherm T można stosować cienkowarstwową zaprawę Porotherm Dryfix. To umożliwia murowanie na bardzo cienką spoinę i sprawia, że mur jest termicznie jednolity, co ogranicza niemal do zera ryzyko powstawania mostków termicznych.