Do głównych zalet powietrznych pomp ciepła należy łatwy montaż instalacji, który nie wymaga przeprowadzenia zaawansowanych i kosztownych prac ziemnych, jak w przypadku pomp gruntowych.

Rosnąca popularność pomp typu powietrze/woda wynika również z tego, że montuje się je znacznie szybciej niż urządzenia pobierające ciepło z gruntu lub wody, a miejsce niezbędne do ich zainstalowania ograniczono do minimum.

Moduł zewnętrzny pobierający ciepło z otoczenia może być zainstalowany wszędzie, niezależnie od ukształtowania terenu. Nie bez znaczenia jest także koszt instalacji, znacząco niższy niż w przypadku pozostałych typów pomp.

Jak pracuje powietrzna pompa ciepła w ujemnych temperaturach? 

Decydując się na powietrzną pompę ciepła, należy wziąć pod uwagę rozkład temperatur powietrza w ciągu roku – w sezonie grzewczym jest ona zdecydowanie niższa niż latem, w związku z tym również sprawność pompy w tym okresie spada. Mimo to nowoczesne konstrukcje urządzeń tego rodzaju mogą pracować nawet, gdy temperatury zewnętrzne sięgają -20°C.

Niestety, wraz ze spadkiem temperatury na zewnątrz moc pompy ciepła obniża się, więc w skrajnie niekorzystnych warunkach atmosferycznych, pracując samodzielnie, nie zapewnia ona pełnej kompensacji strat ciepła w pomieszczeniach mieszkalnych.

Efekt ten jest charakterystyczny dla wszystkich pomp ciepła typu powietrze/woda. Rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie wsparcia elektrycznego w postaci wmontowanej grzałki (można też wykorzystać energię elektryczną z fotowoltaiki) lub hydraulicznego – za pomocą kotła.

W takim systemie pompa ciepła pracuje wówczas, gdy koszty jej eksploatacji są niższe od dodatkowego źródła ciepła. Z kolei w przypadku dużych mrozów uruchamia się alternatywne źródło ogrzewania.

Stan ocieplenia domu wpływa na pracę pompy ciepła

Na prawidłowy dobór mocy pompy ciepła ma wpływ także stan termoizolacji domu. Im gorzej docieplony dom, tym więcej mocy będzie potrzebowała pompa ciepła, aby ogrzać pomieszczenia. Nie pozostaje to bez wpływu na koszty inwestycji w taką pompę.

– Sam dom jako budynek, w którym ma być zainstalowana pompa ciepła, np. typu powietrze-woda, powinien spełniać wymogi i standardy budownictwa energooszczędnego. Zanim w swoim budynku wymienimy obecne źródło grzewcze na nowoczesną i ekologiczną pompę ciepła, w pierwszej kolejności należy przeprowadzić jego termomodernizację poprzez ocieplenie – zauważa Piotr Miklasz, menedżer działu Pomp Ciepła w Hewalex. 

W ramach termomodernizacji domu warto zadbać o:

  • ocieplenie przegród zewnętrznych poprzez położenie warstwy izolującej, która ma za zadanie ograniczenie zbytniego wychłodzenia budynku;
  • ocieplenie dachu, co pozwoli na kolejne ograniczenie strat ciepła z budynku;
  • wymianę stolarki okiennej i drzwi zewnętrznych – przy modernizacji tych elementów należy także zwrócić uwagę na ich dobrą izolacyjność.

– Ocieplenie budynku pozwoli na zmniejszenie jego potrzeb energetycznych, w związku z czym możemy zastosować urządzenie grzewcze o mniejszej mocy i bardziej ekonomiczne – podkreśla Piotr Miklasz z firmy Hewalex.

Na jakie parametry zwrócić uwagę przy wyborze pompy ciepła?

W celu upewnienia się, że pompa będzie najlepiej spełniała swoje zadanie, istotny jest dobór urządzenia o odpowiedniej mocy i sprawności do ogrzewanej powierzchni użytkowej budynku.

Jednym z najważniejszych parametrów decydujących o sprawnej pracy pompy ciepła powietrza jest jej moc. Przy doborze mocy pompy powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na powierzchnie użytkową domu, lecz także na to, jak jest on docieplony.

Moc naszej pompy ciepła powinna więc uwzględniać parametry cieplne domu oraz ilości zużywanej ciepłej wody. Jeżeli nasz dom ma małą powierzchnię, dobrą termoizolację i mieszkają w nim maksymalnie 3 osoby, to w tych warunkach sprawdzi się pompa ciepła o mocy grzewczej 3,6-5,3 kW. Jednak do ogrzewania powietrza i wody większych domów trzeba sięgnąć po urządzenie o mocy 8-10 kW, a w budynkach wielorodzinnych sprawdzą się te o mocy 11 kW.

– Bardzo istotnym aspektem związanym z pracą pompy ciepła jest fakt, że te urządzenia pracują w sposób nieszkodliwy dla środowiska. W sprzyjających warunkach są w stanie wykorzystać energię z naturalnych, darmowych zasobów aż w 75 proc. Wówczas potrzebują jedynie 25 proc. energii z nieodnawialnych źródeł – wskazuje Marcin Demczuk, menedżer produktu OZE, Vaillant.

Wybierając pompę ciepła, należy więc zwrócić uwagę na główne parametry techniczne takie, jak: 

  • wydajność grzewcza w danej temperaturze zewnętrznej, 
  • współczynnik COP informujący, ile pompa ciepła dostarczy mocy grzewczej w stosunku do ilości zużytej energii elektrycznej, 
  • maksymalna temperatura zasilania instalacji grzewczej,
  • emisja hałasu urządzenia.

– Są to istotne parametry, które pokażą nam, czy pompa ciepła jest adekwatna do naszych wymagań oraz jest przyjazna dla naszego komfortu. Dla całego systemu grzewczego istotne są parametry pracy pompy, tj. jaka będzie temperatura zasilania wody grzewczej – podkreśla Piotr Miklasz. 

Dla zastosowania pompy ciepła preferowane są systemy grzewcze oparte na instalacjach niskotemperaturowych jak ogrzewanie podłogowe. Wtedy dobrze dobrana pompa ciepła jest najbardziej wydajna. 

– Bardzo istotnym jest też określenie punktu biwalentnego pompy ciepła. Znając zapotrzebowanie na ciepło budynku i charakterystykę mocy grzewczej pompy ciepła, można wyznaczyć tzw. punkt biwalencyjny, który jest graniczną temperaturą, do której pompa ciepła powietrzna pracuje samodzielnie – podkreśla Piotr Miklasz. – Poniżej temperatury tego punktu uruchamia się dodatkowe źródło ciepła, np. w postaci grzałki elektrycznej. W zależności od regionu Polski punkt ten waha się między -5°C a -13°C – podsumowuje ekspert Hewalex.

Jakie korzyści z użytkowania pompy ciepła?

Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła przeprowadziła analizę inwestycji, w której dokonano termomodernizacji budynku wielorodzinnego. Stare piece węglowe wymieniono na pompy ciepła wspomagane ogniwami fotowoltaicznymi. Co ciekawe, po uruchomieniu nowego systemu wydatki na ogrzewanie spadły aż o 80 proc.

Na jakie jeszcze korzyści mogą liczyć użytkownicy pompy ciepła:

  • Urządzenie jest bezobsługowe – odpowiednio dobrana do powierzchni i kubatury obiektu pompa ciepła jest całkowicie bezobsługowa. Nie ma potrzeby ładowania opału, czyszczenia urządzenia czy jego rozpalania. Wystarczy regularnie opłacać rachunki za energię elektryczną.
  • Pompy ciepła są najbezpieczniejszym sposobem ogrzewania obiektu – przy ich użyciu nie ma ryzyka wybuchu, tak jak w przypadku tradycyjnej instalacji gazowej, czy zaczadzenia, jak w przypadku instalacji olejowej czy węglowej.
  • Pompy ciepła są gwarancją długiej żywotności – przy odpowiedniej instalacji mogą sprawnie funkcjonować nawet do 50 lat.
  • Pompa ciepła może być jedynym źródłem ciepła do ogrzewania budynku – jednak urządzenie może również współpracować z dodatkowymi urządzeniami grzewczymi – pompę ciepła łatwo podłączyć do instalacji, np. kolektorów słonecznych czy kominka z płaszczem wodnym. 
  • Pompa ciepła jest przyjazna dla środowiska naturalnego – co za tym idzie, łatwo można uzyskać niskooprocentowany kredyt lub dofinansowanie na tę inwestycję proekologiczną.

Źródło: Vaillant