Jak już informowaliśmy, do konsultacji przekazano projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją i przejściowego wsparcia krajowego w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
Oprócz tego, kim jest rolnik aktywny zawodowo wg nowych zasad przyznawania dopłat, resort rolnictwa określił na jakie płatności bezpośrednie i krajowe zgodnie z Planem Strategicznym dla WPR 2023-2027 rolnicy będą mogli liczyć w tym roku.
Generalnie, znaczących zmian w stosunku do tego, co obowiązywało dotychczas nie ma. Nieco inaczej nazwano natomiast niektóre płatności.
Resort rolnictwa określił m.in. w przedstawionym rozporządzeniu:
- gatunki roślin strączkowych na nasiona oraz roślin pastewnych, do których może zostać przyznana płatność związana z produkcją do powierzchni upraw (nowa nazwa dotychczasowych po prostu płatności do np. strączkowych) mając na względzie ukierunkowanie wsparcia na produkcję roślin wysokobiałkowych gatunków (uprawianych na terytorium Polski), zapewniając jednocześnie różnorodność gatunkową upraw tych roślin
- płatność związana z produkcją do powierzchni upraw roślin strączkowych na nasiona będzie przysługiwała do powierzchni upraw: bobiku, grochu pastewnego, łubinów i soi, również w przypadku upraw tych roślin w formie mieszanek. Nowością jest tu dodanie warunku zbioru nasion, co ma pozwolić na ukierunkowanie wsparcia na dostarczanie surowca do produkcji pasz.
- płatność związana z produkcją do powierzchni upraw roślin pastewnych, będzie przysługiwała do powierzchni upraw: esparcety, koniczyny, komonicy, lędźwianu, lucerny, nostrzyka, seradeli i wyki, również w przypadku upraw tych roślin w formie mieszanek oraz w przypadku upraw tych roślin w formie mieszanek. Ponieważ płatność ma być ukierunkowana na dostarczanie surowca do produkcji pasz, zaproponowano wyłączenie ze wsparcia upraw przeznaczonych na zielony nawóz.
Pomocą w ramach tych dwóch płatności będą zatem objęte wszystkie te gatunki roślin, które były objęte wsparciem przed 2023 r.
- ramach płatności związanej z produkcją do powierzchni upraw roślin pastewnych utrzymany został limit powierzchni upraw w gospodarstwie, do której może zostać przyznana płatność, który wynosi 75 ha.
- wymagania, jakim powinny odpowiadać uprawy roślin strączkowych na nasiona, roślin pastewnych, ziemniaków skrobiowych, buraków cukrowych, pomidorów, chmielu, truskawek, lnu lub konopi włóknistych, do których przysługują płatności związane z produkcją do powierzchni upraw mając na względzie wymagania agrotechniczne oraz specyfikę upraw poszczególnych roślin
- tak jak dotychczas, wymagane będzie zawarcie umów (stosuje się do nich przepisy o kontraktacji) z odbiorcami upraw ziemniaków skrobiowych, buraków cukrowych, pomidorów.
- z uwagi na wielokierunkowe zastosowanie ziemniaków skrobiowych (mogą stanowić surowiec do produkcji nie tylko skrobi, lecz również spirytusu, frytek, chipsów i innych wyrobów ziemniaczanych) oraz buraków cukrowych (poza produkcją cukru mogą stanowić w szczególności surowiec do produkcji biogazu czy bioetanolu), w rozporządzeniu wprowadzono wymóg, że odbiorcy tych produktów zobowiązują się w umowie przeznaczyć je na produkcję odpowiednio skrobi ziemniaczanej i cukru. Zaproponowane rozwiązanie ukierunkowuje wsparcie na produkty rolne o określonym przeznaczeniu bez wprowadzania skomplikowanych systemów zatwierdzania przetwórców i prowadzenia ich rejestrów, które wiążą się z dodatkowymi obciążeniami regulacyjnymi dla rolników i przetwórców oraz ze stosunkowo wysokimi kosztami administracyjnymi obsługi instrumentu wsparcia dla Agencji.
- płatność związana z produkcją do powierzchni upraw pomidorów będzie przyznawana tylko do upraw założonych z rozsady (wyłączenie ze wsparcia upraw z siewu). Minimalna obsada roślin będzie wynosiła 20 000 szt. na hektar. Takie warunki obowiązywały również w odniesieniu do kampanii 2021–2022.
- powtórzono wymóg wpisania do rejestru upraw konopi i przyjęto, że do uzupełniającej płatności podstawowej będą się kwalifikowały odmiany konopi o zawartości tetrahydrokannabinolu (THC) nieprzekraczającej 0,3%.
- rejony uprawy chmielu, w których uprawa chmielu uprawnia do uzyskania płatności związanej z produkcją do powierzchni uprawy chmielu, mając na względzie czynniki przyrodnicze, tradycyjnie wyodrębnione rejony uprawy chmielu, podział terytorialny kraju, a także plantacje chmielu założone przed dniem 1 września 2001 r.
- określono (znane, tradycyjne) rejony upraw chmielu.
- rodzaje roślin, do upraw których może zostać przyznana uzupełniająca płatność podstawowa, a także szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać uprawy poszczególnych roślin lub grunty orne, na których nie jest prowadzona uprawa roślin, do których przysługuje uzupełniająca płatność podstawowa.
- warunki są tu, co do zasady, takie same jak w odniesieniu do kampanii 2022 r. UPP objęto powierzchnię upraw następujących rodzajów roślin uprawianych w plonie głównym:
- zboża,
- rośliny oleiste – rzepak, rzepik, słonecznik i soja;
- rośliny wysokobiałkowe – bób, bobik, łubin słodki i groch siewny;
rośliny strączkowe – wyka siewna, soczewica jadalna i ciecierzyca pospolita; - rośliny strączkowe pastewne;
- len włóknisty i oleisty;
- konopie włókniste;
- rośliny przeznaczone na materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany,
- rośliny motylkowate drobnonasienne;
- rośliny okopowe pastewne, z wyłączeniem ziemniaków pastewnych;
- trawy na trwałych użytkach zielonych przeznaczone na susz paszowy;
- mieszanki roślin motylkowatych drobnonasiennych z trawami – w przypadku uprawy na gruntach rolnych innych niż trwałe użytki zielone.
- dookreślono tylko zasady ubiegania się o przyznanie uzupełniającej płatności podstawowej do powierzchni uprawy traw na trwałych użytkach zielonych przeznaczonych na susz paszowy – rolnik będzie obowiązany dołączyć do wniosku o przyznanie płatności oświadczenie o przeznaczeniu traw na susz paszowy. Określono produkty, które obejmuje sektor suszu paszowego.
- w przypadku ubiegania się o przyznanie uzupełniającej płatności podstawowej do powierzchni uprawy roślin przeznaczonych na materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany wniosek będzie zawierać również oświadczenie, że uprawy tych roślin zostaną objęte oceną polową.

Czytaj więcej
Te GAEC będą obowiązywać przy dopłatach za 2023 r.Płatności dla zwierząt
Rozporządzenia określa okresy posiadania (przetrzymywania) zwierząt, mając na uwadze konieczność ukierunkowania pomocy do rolników rzeczywiście prowadzących chów zwierząt objętych płatnościami (a nie tworzących sztuczne warunki w celu otrzymania wsparcia), przy uwzględnieniu specyfiki chowu zwierząt poszczególnych gatunków. Posiadanie zwierząt w okresie przetrzymywania będzie potwierdzane wpisem w komputerowej bazie danych IRZ.
Podano też zasady zastępowania zwierząt w okresie przetrzymywania (teraz możliwe także przez nabycie nowej sztuki). Przyjęto najpóźniejszą możliwą datę urodzenia zwierząt (15 maja roku złożenia wniosku, czyli w dniu, w którym jest sprawdzany wiek zwierząt), do których może zostać przyznana płatność związana z produkcją do bydła.
- Takie doprecyzowanie pozwoli wyeliminować wątpliwości związane z możliwością otrzymania wsparcia do zwierząt urodzonych później, tj. po 15 maja – celem tej płatności jest bowiem wspieranie bydła młodego, maksymalnie 2-letniego, a zatem płatność, która jest wypłacana raz na rok, do tej samej sztuki powinna być przyznana tylko dwa razy w ciągu jej życia. Brak przedmiotowego doprecyzowania mógłby powodować, że młode bydło w niektórych przypadkach otrzymywałoby płatność 3 razy zanim przekroczy wiek 24 miesięcy - podkreślono w uzasadnieniu.
Systemy rolno-leśne
Nowością jest określenie sposobu wyliczania powierzchni płatności związanych z produkcją do powierzchni upraw w przypadku, gdy dana uprawa jest prowadzona na gruntach, na których występuje system rolno-leśny – powierzchnia kwalifikująca się do tych płatności ma być wyliczana jako iloczyn powierzchni systemu rolno-leśnego, w obrębie której jest prowadzona dana uprawa i współczynnika 0,76.
Jak napisano w uzasadnieniu do rozporządzenia, współczynnik ten wynika z szacunków przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB na etapie opracowywania ekspertyzy w zakresie stawek na utrzymanie systemów rolno-leśnych założonych w ramach interwencji Planu Strategicznego na lata 2023–2027. Zgodnie z tymi szacunkami udział powierzchni rzędów drzew w powierzchni 1 hektara założonego systemu rolno-leśnego wynosi około 0,24 ha.
Płatności dla młodych rolników
Ponadto, projektowane § 3–5 rozporządzenia odnoszą się do płatności dla młodych rolników (nowa nazwa: uzupełniające wsparcie dochodów dla młodych rolników). Płatność ta będzie przyznawana jeżeli młody rolnik sprawuje faktyczną i trwałą kontrolę nad gospodarstwem. W związku z tym określono warunki sprawowania takiej kontroli nad osobą prawną lub grupą osób. Zaproponowane rozwiązania pozostają bez zmian w stosunku do stosowanych przed 2023 r.
W związku z tym, że warunkiem przyznania tej płatności jest posiadanie odpowiedniego wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie przez młodego rolnika, zostały określone dowody potwierdzające posiadanie wykształcenia lub stażu pracy. I tak, warunek uznaje się za spełniony, jeżeli rolnik:
- posiada dokument potwierdzający, że podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik lub posiada dokument potwierdzający podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub
- posiada świadectwo pracy wydane przez pracodawcę na podstawie przepisów prawa pracy obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim UE lub EFTA, lub
- posiada umowę o pracę, jeżeli umowa taka nie została rozwiązana do dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności dla młodych rolników.
Płatność dla młodych rolników może zostać przyznana podmiotom, które rozpoczęły działalność rolniczą nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem pierwszego wniosku o przyznanie tej płatności. Tu też zaproponowane rozwiązania pozostają bez zmian w stosunku do stosowanych przed 2023 r.
Komentarze