Od 1 lipca 2023 r. obowiązuje ustawa o Funduszu Ochrony Rolnictwa. Został on powołany by zagwarantować producentom rolnym uzyskanie rekompensaty z tytułu utraty przychodów z prowadzonej przez nich działalności rolniczej, w przypadku upadłości podmiotu skupującego produkty rolne. Funduszem zarządza KOWR.

Ilu rolników ubiega się o pomoc z FOR?

Nabór wniosków o wypłatę rekompensat w ramach FOR trwał od 1 do 31 sierpnia 2023 r. O pomoc mogli ubiegać się producenci rolni, którzy nie otrzymali zapłaty za sprzedane produkty rolne od firm skupujących, które w roku 2022 stały się niewypłacalne. Wnioski o wypłatę rekompensat należało złożyć w oddziale terenowym KOWR, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Wg danych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na dzień 1 września 2023 r. do oddziałów Terenowych KOWR wpłynęło 536 wniosków o przyznanie rekompensaty w ramach FOR na kwotę ponad 24 mln zł. Po pozytywnym zweryfikowaniu wniosków i ustaleniu wniosków z brakami formalnymi do realizacji pozostały 462 wnioski na kwotę nieco ponad 19 mln zł.

Zgodnie z przepisami, KOWR wyda decyzję o przyznaniu rekompensaty w terminie do dnia 30 września 2023 roku. Rekompensata zostanie wypłacona w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.

Rachunek w SKOK trzeba zmienić na bankowy

Jak uczulał w trakcie webinarium zorganizowanego na początku wakacji przez ARiMR Paweł Poleski, p.o. zastępcy dyrektora Departamentu Interwencji Rynkowych w KOWR, rekompensata z FOR będzie wypłacana od kwoty netto na fakturze. Zwrot podatku Vat nie podlega zapisom ustawy o FOR.

I jeszcze jedna ważna informacja: rolnik nie otrzyma rekompensaty, jeśli we wniosku o jej wypłatę poda rachunek w SKOK.

- Środki mogą być wypłacone tylko i wyłącznie na rachunek bankowy - zaznaczył dyr. Poleski.

Warto też pamiętać, że rolnicy którzy zostaną wezwani do uzupełnienia braków formalnych we wniosku o rekompensatę z FOR, muszą uzupełnić te braki niezwłoczne. Inaczej KOWR nie zdąży wydać decyzji przed 30 września i należne pieniądze po prostu przepadną.

Jaka będzie stawka rekompensaty?

Zgodnie z przepisami ustawy o FOR, wysokość rekompensaty ustala się jako iloczyn procentowej stawki ustalonej przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych i kwoty wierzytelności netto za zbyte produkty rolne. 

13 września 2023 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia, w którym proponuje, by stawka rekompensaty wynosiła 100% zgłoszonych należności wobec podmiotów, które stały się niewypłacalne w 2022 r.

Całkowity budżet przeznaczony na wypłatę rekompensat w roku 2023 wynosi 50 mln zł. Pieniędzy więc starczy dla wszystkich.

Nie wszyscy dłużnicy przyznali się do długu

Redakcja farmer.pl zapytała w KOWR, ile przedsiębiorstw w ogóle poinformowało o swoich zaległościach wobec rolników.

– Wykazy (chodzi o wykaz dotyczący producentów rolnych, których wierzytelności wobec podmiotów skupujących, które stały się niewypłacalne w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. - dop. redakcji) złożyło 14 przedsiębiorstw na łączną kwotę 59,5 mln złotych. Przedmiotowe wykazy zawierają wierzytelności względem rolników jak również innych podmiotów. Podyktowane jest to ostrożnościowym podejściem syndyków, którzy wykazują wszystkie wierzytelności reprezentowanego dłużnika - poinformował Juliusz Bolek, Zastępca Dyrektora w Biurze Dyrektora Generalnego KOWR.

Ile firm, które nie wypłaciły w ub. roku rolnikom należności za dostarczony towar zgłosili w sierpniu br. sami rolnicy i na jaką kwotę?

Jak wynika z odpowiedzi dyr. Bolka, w sierpniu 2023 r. rolnicy złożyli wnioski na kwotę 29,8 mln złotych względem 64 podmiotów. Wierzytelności względem 15 podmiotów spełniają wymogi ustawowe do wypłaty rekompensaty.

Czy w wykazie, o którym mowa wyżej są wszystkie firmy zgłoszone przez samych rolników? Jeśli są takie przypadki, że w wykazie ich nie ma, to ile takich przypadków jest?

– Pomimo wezwania przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wszystkich potencjalnych dłużników do złożenia stosownego wykazu siedmiu z nich nie zrealizowało ustawowego obowiązku i nie przekazało wykazu - poinformował dyr. Bolek.

Ilu rolników złożyło w sierpniu do KOWR wniosek o uregulowanie niewypłaconych należności z FOR i na jaką łączną kwotę? Chciałam też prosić o podanie tu jakie były trzy najwyższe kwoty – trzy najwyższe nieuregulowane faktury, i trzy najniższe.

W sierpniu 2023 r. złożono niemal siedemset wniosków o przyznanie rekompensaty na łączną kwotę 30 mln złotych. Trzy najniższe kwoty z nieuregulowanych faktur, w odniesieniu do których zostały złożone wnioski to: 784 zł, 806 zł oraz 1497 zł, natomiast najwyższe to 532 447 zł, 553 794 zł oraz 785 959 zł - podał w informacji udzielonej farmer.pl KOWR.