Jak idzie oddłużanie gospodarstw rolnych?

W tym roku, w lutym minęły cztery lata od wejścia w życie ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne.

Tymczasem - jak zauważa w interpelacji posłanka Dorota Niedziela - problemy ze spłatą kredytów ma coraz więcej gospodarstw rodzinnych.

Czytaj więcej

Nie wszyscy muszą spłacać długi

W jej ocenie, sytuacja uległa pogorszeniu w ostatnim roku z uwagi na galopującą inflację, brak wakacji kredytowych dla rolników, oraz cenami na produkcję rolną, które nie nadążają za kosztami. Posłanka przypomina też, że konieczność oddłużania gospodarstw, którym grozi bankructwo, a w następstwie likwidacja, stało się jednym z głównych postulatów protestów rolniczych, z którymi mamy do czynienia wraz z nastaniem 2023 roku.

W związku z powyższym zwróciła się z prośbą do resortu rolnictwa o informację, jak są realizowane zapisy ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, w szczególności: ile podmiotów w ciągu czterech lat skorzystało z ustawy o restrukturyzacji zadłużenia, która weszła w życie 8 lutego 2019 r.; ilu podmiotom KOWR udzielił gwarancji spłaty bankowych kredytów restrukturyzacyjnych i jaka była łączna wysokość udzielonych gwarancji przez cztery lata działania ustawy; w ilu przypadkach KOWR przejął zadłużenie podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej na podstawie ww. ustawy, w zamian za przeniesienie własności gospodarstwa na rzecz Skarbu Państwa, a także ile środków w 2022 roku KOWR zaplanował, a ile realnie wykorzystał na cele związane z realizacją ww. ustawy.

Dorota Niedziela - czując zapewne podskórnie jaką odpowiedź otrzyma - zapytała też, czy przewiduje się nowelizację ww. ustawy w związku z jej marginalnym znaczeniem dla gospodarstw rodzinnych borykających się z nadmiernym zadłużeniem?

Tylko jedna umowa kredytu na restrukturyzację zadłużenia

Ryszard Bartosik, wiceminister rolnictwa w odpowiedzi na tę interpelację przypomniał, że pomoc w formie dopłat do oprocentowania bankowych kredytów na restrukturyzację zadłużenia, pożyczek na spłatę zadłużenia oraz gwarancji spłaty kredytów na restrukturyzację zadłużenia, o której mowa w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne mogła być udzielana tylko do 31 grudnia 2021 r.

Czytaj więcej

Fundusz Ochrony Rolnictwa: niby potrzebny, ale nikt go nie chce?

Obecnie na podstawie ww. ustawy producenci rolni mogą nadal ubiegać się o pomoc w formie przejęcia przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej w zamian za przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.

- W 2021 r. zawarta została 1 umowa kredytu na restrukturyzację zadłużenia na kwotę 523 tys. zł, do oprocentowania, której Agencja przekazała dopłaty w wysokości 3 tys. zł. Natomiast Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie udzielił gwarancji spłaty kredytów na restrukturyzację zadłużenia - poinformował Ryszard Bartosik.

Pożyczki na spłatę zadłużenia

Rolnicy nieco "chętniej" sięgają po pożyczki, ale efekt w sumie jest znikomy....

- W ramach pomocy udzielanej w formie pożyczki na spłatę zadłużenia, w 2021 r. w biurach powiatowych ARiMR złożonych zostało 59 wniosków w łącznej kwocie 67 090 tys. zł - zeznał wiceminister.

Jak dodał, na podstawie złożonych wniosków zawarto 6 umów pożyczek na kwotę 4 794 tys. zł, z czego wypłaconych zostało 5 pożyczek w łącznej kwocie 3 158 tys. zł. Z powodu braku ustanowienia przez pożyczkobiorcę zabezpieczenia spłaty pożyczki, nie doszło do wypłaty 1 pożyczki w wysokości 1 636 tys. zł.

Przejęcie długu

W ramach przejęcia przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej do końca 2022 r. złożono do KOWR 208 wniosków, z czego pomoc uzyskało ostatecznie 25 podmiotów. Kwota długu przejętego i spłaconego przez KOWR to 78 504 tys. zł, a powierzchnia przejętych nieruchomości to 1 242 ha.

W poniższej tabeli przedstawiono dane dotyczące zawartych umów przejęcia długu i przeniesienia własności nieruchomości wg Oddziałów Terenowych KOWR - stan na 31.12.2022 r.

W 2022 roku na restrukturyzację zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne w planie finansowym KOWR zaplanowano środki w wysokości 50 000 tys. zł. Natomiast KOWR udzielił pomocy na kwotę 17 283 tys. zł. W 2023 roku w planie finansowym KOWR na ten cel przewidziano środki w wysokości 50 000 tys. zł.

Malejące zainteresowanie rolników mechanizmem przejęcia długu

Ryszard Bartosik podkreśla, że z roku na rok obserwuje się malejące zainteresowanie rolników mechanizmem przejęcia długu w obecnej formie, co przekłada się na spadek składanych corocznie wniosków.

- Niewątpliwy wpływ na podejmowane obecnie przez rolników decyzje mają obawy przed utratą prawa własności do nieruchomości w niepewnej sytuacji społeczno-gospodarczej. Natomiast w oparciu o dotychczasowe doświadczenia, wprowadzenie mechanizmu oddłużeniowego w formie przejęcia długu przez KOWR w zamian za przeniesienie własności nieruchomości rolnej na rzecz Skarbu Państwa należy ocenić pozytywnie, tym bardziej, że przyjęte w ustawie rozwiązanie nie stanowi pomocy państwa i nie wymaga uzyskania zgody Komisji Europejskiej na stosowanie tej formy pomocy zadłużonym rolnikom - tłumaczy wiceminister rolnictwa.

Dodaje, że mając na uwadze powyższe, pod kątem zastosowania rozwiązań podobnych do tych z przedmiotowej ustawy, analizowane są potrzeby rynku oraz możliwości ich wprowadzenia i dostosowania do przepisów o pomocy publicznej oraz przepisów Komisji UE dotyczących restrukturyzacji.

Czytaj więcej

Czy ustawa oddłużeniowa istnieje tylko na papierze?