Jak określa art. 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, aby nabyć nieruchomość rolną i prowadzić gospodarstwo rolne trzeba wykazać kwalifikacje i doświadczenie w zawodzie rolnika. Oczywiście ustawa ta wprowadza pewne wyjątki, które pozwalają nabyć nieruchomość rolną o powierzchni poniżej 1 ha oraz w przypadku, gdy kupujemy lub dziedziczymy ją od członka naszej najbliższej rodziny.

Jednak, w przypadku gdy chcemy zakupić ponad 1 ha nieruchomości rolnej od innego rolnika, który nie jest z nami spokrewniony wtedy przed zakupem musimy wykazać, że spełniamy wymagania określone w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. 

W pierwszej kolejności będziemy musieli odpowiedzieć sobie na pytanie kim jest rolnik indywidualny, oczywiście zdefiniowany zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego.

Nie każdy może być rolnikiem

Zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego, rolnik indywidualny  to osoba fizyczna będąca właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha.

Ponadto musi on posiadać kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej 5 lat zamieszkiwać w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Co więcej rolnik taki jest zobowiązany do osobistego prowadzenia tego gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat. Zgodnie z ustawą nie może więc on powierzyć gospodarstwa rolnego innej, obcej osobie i np. wyjechać z gospodarstwa np do innego miasta lub kraju.

Do powyższego okresu zalicza się okres zamieszkiwania w innej gminie bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa rolnego.

Jakie kwalifikacje musisz posiadać, aby zostać rolnikiem?

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, aby wykazać że posiadasz kwalifikacje rolnicze musisz w pierwszej kolejności uzyskać:

  • wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, średnie, średnie branżowe lub wyższe, lub
  • tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
  • wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
  • wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

Ponadto Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą określa:

  • kierunki studiów wyższych, których ukończenie uznaje się za posiadanie wykształcenia wyższego rolniczego;
  • zawody, których posiadanie uznaje się za wykształcenie średnie rolnicze, średnie branżowe rolnicze, zasadnicze zawodowe rolnicze lub zasadnicze branżowe rolnicze;
  • zagadnienia objęte zakresem studiów podyplomowych, ze względu na które uznaje się te studia za studia podyplomowe, których zakres jest związany z rolnictwem;
  • tytuły kwalifikacyjne, tytuły zawodowe oraz tytuły zawodowe mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej;
  • rodzaje dowodów potwierdzających posiadanie kwalifikacji rolniczych, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Ustawodawca uznał więc też, że aby potwierdzić swoje kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego, liczy się nie tylko wykształcenie, ale też i doświadczenie w tej pracy.

Staż pracy liczy się najbardziej

Aby zostać rolnikiem indywidualnym trzeba odbyć staż pracy w tym zawodzie. Wtedy można mieć zwykłe podstawowe lub gimnazjalne wykształcenie i prowadzić gospodarstwo rolne,

Jednak, aby wykazać, że ma się stosowny staż pracy przez określony czas trzeba go potwierdzić poprzez przedstawienie dokumentów potwierdzających, że:

  • podlegało się ubezpieczeniu społecznemu rolników, lub
  • prowadziło się działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy, lub
  • było zatrudnionym w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub
    wykonywało się pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej, lub
  • odbyło się staż, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej,
  • pracowało się w indywidualnym gospodarstwie rolnym (okres pracy potwierdzony zaświadczeniem wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy).