Jak poinformowało MRiRW, Komisja Europejska wydała w tym roku decyzję przewidującą zwiększenie poziomu zaliczek na poczet płatności bezpośrednich w Polsce z 50 do 70 proc.

 „Nie przewidziano natomiast odstępstwa od art. 75 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1306/2013. Oznacza to, że zaliczki nie mogą być wypłacane przed zakończeniem weryfikacji warunków kwalifikowalności, dokonywanej na podstawie art. 74 rozporządzenia nr 1306/2013. Obejmuje ona kontrolę administracyjną oraz – w przypadku gospodarstw ujętych w próbie kontrolnej – również kontrolę na miejscu.

Opracowany projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przewiduje stosowanie zaliczek na poczet płatności bezpośrednich za 2017 r. na maksymalnym dopuszczalnym poziomie, tj. w wysokości 70%. Zaliczki będą wypłacane rolnikom, w odniesieniu do których zweryfikowano warunki kwalifikowalności, tj. przeprowadzono kontrole administracyjne i ewentualnie (w przypadku wytypowanych gospodarstw) kontrole na miejscu. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie wykorzystywała przy tym pewne mechanizmy elastyczności – w celu zapewnienia sprawnej wypłaty płatności zaliczkowych. Komisja Europejska wyjaśnia bowiem, że możliwe jest m.in. wypłacenie zaliczek w ramach niektórych systemów, takich jak system jednolitej płatności obszarowej lub dobrowolne wsparcie związane z produkcją, jeżeli wszystkie kontrole (w odniesieniu do danego rolnika) w przypadku tych konkretnych systemów zostały zakończone”.

Jak będzie to wyglądało w praktyce?

Podczas obrad sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 28 września 2017 r. wiceminister Ryszard Zarudzki zapowiadał, że wypłacane będą zaliczki w wysokości 70 proc. „całej puli płatności, nie JPO”, ale zastrzegł:

- Jeśli były czy są planowane kontrole, to tutaj jest tylko to JPO. Więc część rolników może mieć mniejsze (zaliczki – dop. MP-K), ale to nie będzie przypadkowe, to wynika też z prawa unijnego, gdzie pierwotna wersja była, że w ogóle nic nie mogą otrzymać, bo inaczej złamalibyśmy prawo. A tutaj jest zgoda Komisji Europejskiej i... że na tylko do JPO. Więc ci, którzy mieli kontrole lub byli wyznaczeni do kontroli, będą mieli obniżone. To jest tylko pewna wąska grupa rolników.

Inaczej było w ubiegłym roku. Zaliczki wypłacano przed zakończeniem warunków kwalifikowalności.

Wypłata zaliczek na poczet płatności bezpośrednich za dany rok przed zakończeniem weryfikacji warunków kwalifikowalności (obejmującej kontrole administracyjne oraz – w przypadku wytypowanych gospodarstw – kontrole na miejscu) „możliwa jest tylko wtedy, gdy Komisja Europejska wyda – na podstawie art. 75 ust. 3 rozporządzenia nr 1306/2013 – akt wykonawczy przyznający odstępstwo, za dany rok składania wniosków, od art. 75 ust. 2 rozporządzenia nr 1306/2013. W odniesieniu do roku 2017 odstępstwo takie nie zostało przyznane.  Natomiast w odniesieniu do roku 2016 Komisja Europejska ustanowiła odstępstwo od tego przepisu, polegające na umożliwieniu państwom członkowskim dokonywania zaliczek po zakończeniu kontroli administracyjnych (nawet jeśli nie zostały przeprowadzone kontrole na miejscu)” – tłumaczy ministerstwo.

Dodajmy, że ubiegłoroczne odstępstwo od art. 75 ust. 2 Komisja Europejska uzasadniła tym, że „w wyniku nowych wymogów związanych z przygotowaniem procesu składania wniosków na rok składania wniosków 2016 przekazanie pojedynczego wniosku, wniosków o przyznanie pomocy i wniosków o płatność oraz wniosków o przydział uprawnień do płatności lub zwiększenie wartości uprawnień do płatności w ramach systemu płatności podstawowej nastąpiło z opóźnieniem. W rezultacie niezbędne kontrole zostaną prawdopodobnie zakończone później niż zwykle”.

Zauważmy jeszcze, że tegoroczna decyzja Komisji Europejskiej dopuszczała możliwość zaliczkowej wypłaty 85 proc. należności obszarowych wypacanych z PROW – jednak Polska, podobnie jak w ubiegłym roku, nie korzysta z tej możliwości. Tłumaczy się to tym, że od 16 października płatności obszarowe mogą być już płacone w pełnej wysokości.

Więcej:

UE: Rządy krajowe mogą wypłacić zaliczki w związku ze stratami spowodowanymi klimatem

Zaliczki dopłat bezpośrednich już wkrótce