Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego wymogi wobec "Ułatwiania startu młodym rolnikom" z PROW 2007-2013.

Czy nie jest to niedozwolone działanie prawa wstecz? Czy nie narusza praw osób, które nie ubiegały się o wsparcie ze względu na niemożność spełnienia warunków, które teraz okazują się zbędne? Czy ta zmiana podyktowana jest niemożnością wywiązania się przez młodych rolników z biznesplanu w części dotyczącej zakupu ziemi? Poprosiliśmy w MRiRW o wyjaśnienie.

I już wiemy, czym ministerstwo uzasadnia potrzebę zmian. Ministerstwo informuje:

<Projektowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i  Rozwoju Wsi zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U. z 2014 r. poz. 201, z późn. zm.) ma na celu wprowadzenie zmiany umożliwiającej realizację przez beneficjenta działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych" w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych" objętego Programem  Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 przez osoby wspólnie wnioskujące.

Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, pomoc finansowa w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (PROW 2007–2013), jest przyznawana osobie fizycznej która po raz pierwszy rozpocznie prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, jeżeli w wymaganym okresie „budynki i budowle znajdujące się w gospodarstwie, wykorzystywane do produkcji rolnej, oraz użytki rolne w gospodarstwie wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej nie będą stanowiły przedmiotu współwłasności lub współposiadania, z wyjątkiem małżeńskiej wspólności majątkowej”. Warunek w takim brzmieniu ma na celu zapewnienie samodzielnego prowadzenia gospodarstwa przez beneficjenta przez okres 5 lat od dnia wypłaty pomocy, jednakże w praktyce ogranicza również możliwość realizacji operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych" w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 przez osoby wspólnie wnioskujące.

Zgodnie z § 20 ust. 3 pkt 2 zmienianego rozporządzenia, w przypadku niespełnienia przedmiotowego warunku, zwrotowi podlega 25% kwoty pomocy. Dzięki uzupełnieniu listy wyjątków od zasady w zakresie wyłącznej własności lub posiadania budynków i budowli oraz użytków rolnych w gospodarstwie, sankcje z tytułu niespełnienia warunku w tym zakresie nie byłyby stosowane.

Dlatego proponuje się, aby w przepisie określającym warunek przyznania pomocy (§ 2 ust. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie zmienianego rozporządzenia) uwzględnić wyjątek dla budynków, budowli oraz użytków rolnych będących przedmiotem współwłasności, objętych realizowaną przez osoby wspólnie wnioskujące, operacją typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020). W ramach ww. instrumentu wsparcia kosztem kwalifikowalnym mogą być inwestycje budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego oraz inwestycje związane z zakładaniem sadów lub plantacji krzewów owocowych, gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat, położone na gruntach stanowiących własność lub współwłasność podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy lub przedmiot użytkowania wieczystego lub dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego.

Proponowana zmiana zapewniająca możliwość realizacji wspólnych operacji w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych” PROW 2014-2020 przez beneficjentów działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” PROW 2007–2013 wzmocni efekt poprawy konkurencyjności i rentowności gospodarstw, a zatem przyczyni się do realizacji jednego z celów polityki rozwoju obszarów wiejskich.

Poprzez analogię do rozwiązania wprowadzonego do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 982 oraz z 2016 r. poz.345), uwzględniono również wyjątek dotyczący wspólnot gruntowych. 

W § 2 projektowanego rozporządzenia proponuje się, aby przepis § 18 ust. 1 pkt 2 zmienianego rozporządzenia w zakresie dotyczącym spełniania warunku, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie zmienianego rozporządzenia, w brzmieniu nadanym projektowanym rozporządzeniem, był stosowany również do osób fizycznych, którym przyznano pomoc finansową w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom" PROW 2007–2013 przed dniem wejścia w życie projektowanego rozporządzenia.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, wszystkie decyzje w sprawie przyznania pomocy w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom" PROW 2007–2013 zostały już wydane. A zatem, przepis § 18 ust. 1 pkt 2 zmienianego rozporządzenia w zakresie dotyczącym spełniania warunku, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 lit. a tiret trzecie zmienianego rozporządzenia, w brzmieniu nadanym projektowanym rozporządzeniem, będzie dotyczył wszystkich beneficjentów działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom" PROW 2007–2013. Dzięki takiemu rozwiązaniu, wszystkich beneficjentów ww. działania będą obowiązywały jednakowo sformułowane zobowiązania, w tym w zakresie wyłącznego posiadania czy bycia wyłącznym właścicielem gospodarstwa (budynków, budowli oraz użytków rolnych) objętego pomocą.>