Rządowe Centrum Legislacji opublikowało kolejny projekt rozporządzenia do KPS. Skupia się on na warunkach i trybie przyznawania i wypłaty w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych.
Kto jest beneficjentem płatności?
Zgodnie z nowymi przepisami płatności mogą zostać przyznane rolnikowi lub innemu beneficjentowi, nazwanemu w projekcie rozporządzenia „zarządcą”.
Aby otrzymać płatność należy, przede wszystkim, spełniać warunki określone w ustawie, ale też, szczegółowe warunki w ramach określonych interwencji lub ich wariantów zawarte w projekcie rozporządzenia.
Beneficjent musi realizować 5-letnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, które obejmuje określone wymogi w ramach interwencji lub ich wariantów.
W rozporządzeniu zobowiązanie to określone jest jako realizowanie sprecyzowanych wymogów w ramach jednego wariantu albo jednej interwencji – w przypadku gdy interwencja nie obejmuje wariantu. W praktyce oznacza to, że jeśli rolnik (lub zarządca) realizuje kilka interwencji lub ich wariantów realizuje równocześnie kilka zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych.
Na jakich zasadach przyznawane będą płatności?
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana z tytułu realizacji tylko jednego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego. Co to oznacza? Krótko mówiąc to, że na jednym obszarze nie będzie można realizować kilku zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych. W przypadku jednak, gdy rolnik lub zarządca ubiegać się będzie o przyznanie płatności rolno-środowiskowo- klimatycznej do tego samego obszaru z tytułu realizacji więcej niż jednego zobowiązania – zostanie mu przyznana płatność z tytułu realizacji tego zobowiązania, w ramach którego przewidziano wyższą stawkę płatności do 1 ha. To rozwiązanie pozwoli w jednoznaczny sposób rozstrzygać przypadki deklarowania kilku zobowiązań do jednego obszaru. Dodatkowo wykluczono możliwość ubiegania się o omawianą dotację jeżeli na danym obszarze jest realizowane zobowiązanie ekologiczne w ramach PS, zobowiązanie ekologiczne PROW 2014-2020 lub zobowiązanie rolno-środowiskowo - klimatyczne PROW 2014-2020. Określono także wyjątki od tej reguły.
Czytaj więcej
Bez poprawek w Ustawie o Planie Strategicznym dla WPRJakie warunki musi spełnić rolnik?
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do powierzchni działki rolnej lub powierzchni jednostki gruntu nierolniczego, który jest obszarem kwalifikującym się do przyznania tejże.
W praktyce oznacza to „działkę przyrodniczą” o powierzchni co najmniej 0,1 ha lub ilość zwierząt w sztukach. W projekcie zostały również określone rodzaje użytków rolnych i obszarów przyrodniczych, które może obejmować zobowiązanie.
Określa się, że interwencja rolno-środowiskowo-klimatyczna (lub jej wariant) jest realizowana, jeżeli jej wymogi wykraczają ponad podstawowe wymagania, w ramach określonej interwencji (lub w jej wariancie). tzw. poziom bazowy.
W załączniku nr 1 do projektu rozporządzenia określono odnośne minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz inne odpowiedne obowiązkowe wymogi ustanowione na mocy prawa krajowego.
W projekcie rozporządzenia dopuszczono realizację jednocześnie więcej niż jednego takiego samego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego (tj. w ramach tego samego wariantu lub interwencji jeśli nie ma ona wariantów) pod warunkiem, że zostały podjęte w różnych latach. Zaznaczono, że wyjątkiem jest sytuacja, gdy beneficjent kontynuuje realizację takiego samego zobowiązania podjętego przez innego rolnika lub zarządcę – wówczas takie same zobowiązania mogą być realizowane, mimo że zostały podjęte w tym samym roku.
W jakich wariantach można realizować zobowiązanie?
Zgodnie z projektem rozporządzenia, takie same zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne mogą być realizowane w ramach kilku wariantów.
- Interwencja 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000
- Interwencja 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000,
- Interwencja 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000,
- Interwencja 4. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych
- Interwencja 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych.
Realizacja takich samych zobowiązań będzie możliwa również w Interwencji 5 i 6, ale tylko w przypadku, gdy rolnik kontynuuje realizację takiego samego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego podjętego przez innego rolnika.
- Interwencja 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie
- Interwencja 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. W tym przypadku Interwencji 6. rolnik nie może realizować zobowiązania w ramach danego wariantu w ramach danej rasy lokalnej zwierząt, jeżeli realizuje jednocześnie analogiczne zobowiązanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020). Wyjątkiem jest m.in sytuacja kiedy rolnik kontynuuje realizację zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego podjętego przez innego rolnika lub realizuje zobowiązanie PROW 2014-2020 w ramach danej rasy krów lub loch i podejmie się realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, którym będą objęte wyłącznie samce tej samej rasy.
Wystarczy złożyć wniosek jeden raz
Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne realizowane jest od dnia 15 marca roku, w którym zostanie złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej. W kolejnych latach będzie ono kontynuowane nawet bez złożonego wniosku o przyznanie kolejnej płatności. Uzasadnia to fakt, że wielkość obszaru objętego zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym oraz miejsce jego realizacji nie podlega zmianie w trakcie jego realizacji.
Jakie są wymagania formalne?
We wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, poza elementami podania określonymi w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, powinny znaleźć się:
- oświadczenie o położeniu działek referencyjnych,
- sposobie użytkowania działek referencyjnych w ramach zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego,
- oświadczenia i zobowiązania rolnika lub zarządcy związane z realizacją zobowiązania rolno-środowiskowo- klimatycznego.
Podstawowe wymagania, jakie musi spełnić potencjalny beneficjent to:
- posiadanie planu działalności rolnośrodowiskowej (w przypadku wszystkich interwencji za wyjątkiem Interwencji 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie). Jest to dokument, który przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta przyrodniczego (w zależności jakich wymogów dotyczy zobowiązanie) w terminie do 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności rolno-środowiskowo klimatycznej.
- prowadzenie rejestru działalności rolnośrodowiskowej (w przypadku wszystkich interwencji za wyjątkiem Interwencji 6.), który zawiera wykaz działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin oraz wykaz wypasów zwierząt jeśli jest on prowadzony
- posiadanie dokumentacji przyrodniczej stanowiącej szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzonej przez eksperta przyrodniczego, w przypadku Interwencji 1. oraz Interwencji 2.
Rozporządzenie szczegółowo reguluje także sytuacje kiedy posiadanie dokumentacji nie jest wymagane.
W przypadku, gdy rolnik realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne i jednocześnie zobowiązanie ekologiczne w ramach Planu Strategicznego lub PROW 2014-2020 lub zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW 2014-2020, rejestry działalności rolnośrodowiskowej mogą być prowadzone na jednym formularzu z rejestrami działalności ekologicznej.
Kary
W projekcie rozporządzenia omówione zostały także kary jakie grożą beneficjentowi płatności w razie nieprzestrzegania wymogów lub dokonania niedopuszczalnych zmian w zobowiązaniu. Zależeć one będą od dotkliwości, zasięgu, trwałości i powtarzalności niezgodności dotyczącej warunków przyznania wsparcia.
Co zmieni się względem poprzednich lat?
Analizując projekt rozporządzenia znaleźć można zaledwie kilka różnic. Wśród nich są:
- zwiększenie stawek płatności we wszystkich rodzajach interwencji w stosunku do obecnie obowiązujących (w stosunku do 2022 r. stawki płatności zostaną, co do zasady, zwiększone średnio o ok. 16%);
- W przypadku Interwencji 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie – stawki płatności zostaną zróżnicowane ze względu na użytkowość zwierząt, np. w wariantach dotyczących zachowanie lokalnych ras bydła –użytkowanie mleczne i mięsne. Wprowadzona też zostanie jednorazowa płatność dodatkowa do buhajów. W interwencji tej zrezygnowano też ze sporządzania planu działalności rolnośrodowiskowej;
- w Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000 wsparcie będzie obejmowało również na ochronę zagrożonych gatunków ptaków;
- w interwencji: 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000 oraz 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000 – zniesiono konieczność sporządzania inwentaryzacji przyrodniczych w sytuacji, gdy siedliska przyrodnicze/gatunki ptaków (wodniczka, dubelt) będą wskazane w obowiązujących planach ochrony/planach zadań ochronnych lub w warstwach GIS wynikających z monitoringu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ).
- wdrożono nowe instrumenty wsparcia, tj. interwencję dedykowaną ekstensywnemu użytkowaniu rolniczemu na trwałych użytkach zielonych na obszarach Natura 2000 – Interwencja 3. Ekstensywne TUZ na obszarach Natura 2000 oraz interwencję mającą na celu wzmocnienie ochrony bioróżnorodności gruntów ornych na obszarach wiejskich – Interwencja 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych.
Obserwuj nas w Google News
Komentarze