Jak zauważają w interpelacji posłowie Dorota Niedziela i Kazimierz Plockie, w 2021 roku padł w Polsce kolejny rekord, jeśli chodzi o liczbę ognisk ASF – 123.

- Bezpośrednio w ogniskach zabito i zutylizowano ok. 38 tysięcy świń. W ubiegłym roku na masową skalę likwidowano także stada trzody chlewnej. Ich liczba w ciągu 6 lat spadła w Polsce ponad trzykrotnie. Skutek jest taki, że w wielu gospodarstwach rodzinnych polska produkcja i hodowla świń dogorywa, a pogłowie świń w skali kraju spadło poniżej 10 mln sztuk (najniższy poziom od 70 lat) - wyliczają w skierowanej do resortu rolnictwa interpelacji posłowie.

I dodają: - Ubiegły rok był dla hodowców trzody chlewnej najgorszy od czasu wykrycia pierwszego ogniska ASF w Polsce. Ze względu na niskie ceny skupu i wysokie pasz hodowcy w cyklu zamkniętym zmuszeni byli dopłacać do każdej sprzedanej sztuki – od 140, do nawet 200 zł. Tymczasem Skarb Państwa wydaje już setki milionów złotych na walkę z ASF i koszty te z roku na rok wciąż rosną, a końca epidemii nie widać.

W związku z powyższym Dorota Niedziela i Kazimierz Plockie zapytali resort rolnictwa o plan działań na najbliższy czas w tym temacie.

Wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski odpowiedział

Według jego wyliczeń, łączne koszty likwidacji ognisk ASF u świń za 2021 r. wyniosły 41 061 816,44 zł. Jednak nie wszyscy rolnicy, gdzie w 2021 r. wykryto ogniska wirusa ASF, otrzymali odszkodowania. W przypadku 31 gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną były wystawione decyzje odmowne o wypłacie odszkodowania. Dotyczyło to 21 115 szt. zwierząt, na kwotę 10 596 976,5 zł. Zdaniem wiceministra, nie zostały w tym przypadku spełnione wymogi dotyczące zasad przyznawania odszkodowań.

Ile w 2021 r. wniosków i w ilu naborach złożyli rolnicy o zwrot kosztów związanych z bioasekuracją? Ile wniosków uwzględniono, a ile odrzucono? Ile środków wypłacono dla ilu rolników w związku ze złożonymi wnioskami? - pytali posłowie.

- W 2021 r. przeprowadzono jeden nabór wniosków o refundację 50% wydatków poniesionych w danym roku kalendarzowym na zakup mat dezynfekcyjnych, sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych, odzieży ochronnej i obuwia ochronnego oraz wydatków poniesionych na zabezpieczenie budynków - przypomina Lech Kołakowski. - Od dnia 6.08.2021 r. do dnia 27.08.2021 r. W ramach powyższego naboru złożono 3 940 wniosków na kwotę 17 087 tys. zł. Wydano 3 860 decyzji przyznających pomoc na kwotę 16 503 tys. zł. - podał wiceminister.

Jednocześnie - jak przypomniał - w 2021 r, odbyły się dwa nabory wniosków o przyznanie pomocy w ramach poddziałania 5.1 „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” objętego PROW 2014-2020 w terminach:
• od 31 grudnia 2020 r. do 29 marca 2021 r.
• od 28 września 2021 r. do 26 listopada 2021 r.

Według stanu na 13 luty br., w tym pierwszym naborze złożono 1977 wniosków na kwotę prawie 90 mln zł. Odrzucono 858 z nich, a ostatecznie (do 13 lutego br.) 165 beneficjentom wypłacono nieco ponad 3 mln zł.

W drugim naborze złożono 878 wniosków na kwotę prawie 50 mln zł. Odrzucono 36 z nich. Jak wynika z danych przedstawionych przez wiceministra Kołakowskiego, do 13 lutego br. nie wypłacono tu jeszcze ani złotówki, żadnemu potencjalnemu beneficjentowi, a co ciekawe w pozycji pt:  Liczba uwzględnionych wniosków (zawarte umowy czynne) wpisano liczbę 1.

Środki na walkę z ASF w budżecie na 2022 rok

Jak poinformował Lech Kołakowski, w ustawie budżetowej na rok 2022 zaplanowano wydatki na weterynarię, w tym na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym na walkę z ASF), w łącznej kwocie 1.963.904 tys. zł.

Posłowe dopytywali: - Ile środków zarezerwowano, oddzielnie na: likwidację ognisk ASF; odszkodowania dla rolników; współfinansowanie bioasekuracji; wyrównanie obniżonego dochodu uzyskanego ze sprzedaży świń ze stad znajdujących się na obszarze z ograniczeniami w związku z ASF (w ramach pomocy finansowej)?

Według wiceministra, wypłaty odszkodowań realizowane są z puli środków przeznaczonych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt określonej w ustawie budżetowej na 2022 rok. W 2022 roku na działania te (w tym na wypłaty odszkodowań dla hodowców w zakresie ASF), zostały wskazane w budżecie państwa środki z dwóch źródeł:

• w części 85 ustawy budżetowej są to środki przypisane bezpośrednio do budżetów wojewodów – kwota 399 461 tys. zł,
• w części 83 ustawy budżetowej są to środki z rezerwy celowej poz. 12 – kwota 548 768 tys. zł.

W planie finansowym ARiMR na 2022 r. zaplanowano środki w wysokości:

• 6 000 000 zł – na pomoc dla producentów świń, którzy zaprzestali produkcji w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania lub wprowadzenia do gospodarstwa świń,
• 45 000 000 zł – na nieoprocentowane pożyczki na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych, które zostały podjęte w związku z prowadzeniem przez producenta świń działalności rolniczej na obszarach występowania ASF,
• 110 000 000 zł - na wyrównanie kwoty dochodu uzyskanej ze sprzedaży świń z obszarów z ograniczeniami w związku z ASF,
• 56 500 000 zł – na refundację 50% wydatków na bioasekurację.

Szykuje się spore wzmocnienie w Inspekcji Weterynaryjnej

Posłowie pytali też, ilu nowych lekarzy weterynarii zatrudniono w Inspekcji Weterynaryjnej w 2021 r. i ile planuje się zatrudnić w tym roku. 

Lech Kołakowski poinformował, że w ub. roku w Inspekcji Weterynaryjnej zatrudniono łącznie 104 nowych lekarzy weterynarii.

- Inspekcji Weterynaryjna otrzymała w 2022 r. środki pozwalające na wzrost stanu zatrudnienia łącznie o ponad 1,5 tys. etatów, w szczególności z przeznaczeniem na obsługę zadań związanych ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt oraz wystawianiem świadectw weterynaryjnych eksportowych w związku z Brexitem. Zdecydowana większość nowych stanowisk zostanie utworzona na poziomie powiatowym, ale wzmocnione zostaną również struktury wojewódzkie, laboratoryjne i Główny Inspektorat Weterynarii - podał wiceminister rolnictwa.