Przepisy o lombardowej pożyczce konsumenckiej szkodzą rolnictwu

A konkretnie apelują o przyjęcie poprawek wprowadzonych 11 maja 2023 r. przez Senat do projektu Ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, która będzie przedmiotem obrad 76. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w tym tygodniu.

Niepotrzebna wrzutka

Wcześniej, w połowie kwietnia, wyżej wymienioną ustawę przyjął Sejm. Projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej stworzony został wspólnie przez Ministerstwo Finansów oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak zaznaczono w uzasadnieniu podjęcia prac nad projektem, w ostatnich latach – zwłaszcza od czasu pandemii Covid-19 – systematycznie wzrasta zainteresowanie pożyczkami „pod zastaw”, czyli właśnie udzielanymi w lombardach. Jedną z przyczyn identyfikowanych przez organy jest zaostrzenie zasad udzielanych kredytów konsumenckich, co sprawiło, że stały się one mniej dostępne, a konsumenci zaczęli szukać innych sposobów na pozyskanie pieniędzy. Z danych Polskiego Związku Pracodawców wynika, że kiedykolwiek z usług lombardu skorzystało 14 proc. Polaków, a więc łącznie ok. 4,5 mln osób.

Omawiana ustawa zakłada m.in. prowadzenie lombardów tylko w formie spółki kapitałowej lub akcyjnej, obowiązkową rejestrację w nowym systemie, nowe zasady zawierania umów pożyczek i surowe kary za naruszenie przepisów. Proponuje też nową "jakość", jeśli chodzi o rolników.

Jak informuje Adam Pieńkowski ze Związku Banków Polskich, podczas trzeciego czytania do ustawy dodano "wrzutkę", która de facto równała, w myśl proponowanych przepisów o konsumenckiej pożyczce lombardowej, rolników z konsumentami. "Wrzutkę", która - według bankowców i samych rolników - będzie działała na szkodę rolnictwa.

Dlaczego?

Czytaj więcej

Apel o poprawienie przepisów dotyczących finansowania sektora rolnego

Dlaczego "wrzutka" działa na szkodę rolnictwa?

W myśl wcześniejszego brzmienia przepisów rolnicy traktowani byli jako podmioty profesjonalne, po zmianie - wprowadzonej przez Sejm - będą korzystać z ochrony przynależnej konsumentom, nawet jeśli np. prowadzą działalność gospodarczą.

Jak wymienia Adam Pieńkowski, ustawa (w proponowanym przez Sejm kształcie) wprowadziłaby utrudnienia (wydłużenie procedur, wymaganie od rolnika wielu dodatkowych dokumentów, dualizm oceny kredytowej tego samego podmiotu ws. finansowania poniżej i powyżej 255 tys. zł na cele inwestycyjne) i podniosłaby ryzyko i koszty finansowania działalności rolniczej. Byłoby to szkodliwe dla polskiego rolnictwa, w tym szczególnie dla zdolności do absorpcji środków unijnych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej przez polskich rolników (rolnik korzysta powszechnie z pożyczek leasingowych dla realizacji projektów współfinansowanych z dotacji unijnych).

Poza tym, wzmocniona ochrona (konsumencka) miałaby objąć aktywa rolnika, których - jak zwraca uwagę Adam Pieńkowski - w rzeczywistości nie mógłby nabyć, ponieważ w efekcie wprowadzenia Ustawy takie aktywa byłyby dla niego za drogie.

Czytaj więcej

Ustawa antylichwiarska ostatecznie przyjęta przez Sejm

Po trzecie, mniej niż 400 gospodarstw rolnych rocznie ma kłopot nadmiernym zadłużeniem i wypłacalnością, co oznacza, że tylko ok. 0,1% rolników, korzystających z finansowania, stałoby się potencjalnie beneficjentami ochrony konsumenckiej w razie niewypłacalności i poddania egzekucji (aukcji) lombardowej. Tymczasem - jak zauważa ekspert ZBP - ponad 400 tysięcy gospodarstw rolnych, w tym wzorowo regulujących swoje zobowiązania, dotknęłyby negatywne skutki Ustawy.

Senat wprowadził poprawki

Wszystkie te uwarunkowania zauważyli senatorowie i 11 maja br. zaproponowali poprawki do ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, które sprowadzają się do rezygnacji z zapisów wprowadzonych przez posłów, dzięki którym rolnicy mają być chronieni jak konsumenci wobec instytucji finansowych.

Tylko czy te poprawki zaakceptuje teraz Sejm?

O to właśnie zaapelowali dziś do posłanek i posłów wspólnie: Związek Banków Polskich, Związek Polskiego Leasingu, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, Polska Federacja Hodowców i Producentów Bydła, Wielkopolska Izba Rolnicza i Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców.

Projekt Ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej będzie przedmiotem obrad 76. posiedzenia Sejmu RP w dniach 24-26 maja 2023 r.

Jednocześnie organizacje podkreślają w piśmie, że nie kwestionują „samej idei uregulowania lombardowej pożyczki konsumenckiej”, ale oczekują "długoterminowej, stabilnej polityki finansowej, w tym kredytowej ze strony państwa wobec rolnictwa jako strategicznego sektora gospodarki. Rolnictwo musi się rozwijać, aby sprostać konkurencji na wspólnym rynku oraz rynkach zagranicznych”.