Szykują się 3 zmiany przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które mają dotyczyć wprowadzenia planu ogólnego gminy oraz dodatkowe ścieżki konsultacji i rejestr urbanistyczny.

– Zastąpimy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego planem ogólnym gminy. Uprościmy procedury planistyczne. Zasady wydawania decyzji o warunkach zabudowy będą bardziej precyzyjne. Udostępnimy  darmowy i dostępny dla wszystkich elektroniczny Rejestr Urbanistyczny. Chcemy, by planowanie przestrzenne było szybsze i bardziej zrównoważone – informuje minister rozwój i technologii Waldemar Buda. 

Kluczowy plan ogólny dla  gmin

Wprowadzone zostanie nowe narzędzie planistyczne dla całej gminy – plan ogólny. Będzie to akt prawa miejscowego, z którym zgodność będą musiały zachować zarówno plany miejscowe jak i decyzje o warunkach zabudowy.

Plan ogólny pozwoli określić m.in:

  • strukturę funkcjonalno-przestrzenną gminy przez wydzielenie stref planistycznych;
  • granice obszaru, na którym możliwe będzie uzupełnianie zabudowy w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy;
  • zasady lokalizacji nowej funkcji mieszkaniowej w relacji do obsługujących je obiektów, które realizują usługi publiczne, np. szkoła podstawowa, obszar zieleni publicznej.

Od 2026 r. każda gmina będzie zobowiązana posiadać strategię rozwoju gminy zawierającą kierunki polityki lokalnej, w tym przestrzennej. Wytyczne zawarte w strategii będą przekładane i doprecyzowane na konkretne uregulowania w planie ogólnym gminy. Ustalenia planu ogólnego będą natomiast podstawą zarówno do uchwalania planów miejscowych, jak i wydawania decyzji o warunkach zabudowy – wskazuje wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński.

– Transparentne reguły inwestowania w planie ogólnym gminy oraz sprawne opracowanie nowych i zmiany istniejących planów miejscowych, w tym pod budownictwo mieszkaniowe, to szansa na niższe ceny mieszkań również w dużych miastach – dodaje minister Buda. 

Nowe ścieżki konsultacji, czyli zwiększanie roli mieszkańców w planowaniu 

Wprowadzone zostaną zmiany dotyczące procedury planistycznej polegające m.in. na ujednoliceniu przepisów dla różnych aktów planistycznych czy wprowadzeniu trybu uproszczonej procedury planistycznej w konkretnych przypadkach.

Dodatkowo, aby wzmocnić głos społeczeństwa w procedurach planistycznych, zmodyfikowano przepisy dotyczące partycypacji społecznej, wprowadzając między innymi możliwość stosowania różnorodnych form konsultacji.

System planowania przestrzennego zostanie uzupełniony o nowy rodzaj miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – zintegrowany plan inwestycyjny, uchwalany na wniosek inwestora.

W ten sposób będzie możliwe uchwalenie planu miejscowego oraz realizacja inwestycji przy współudziale inwestora. Uchwalenie takiego planu miejscowego będzie możliwe po podpisaniu umowy pomiędzy gminą a inwestorami, określającej wzajemne prawa i obowiązki stron, w tym zobowiązania inwestora do realizacji inwestycji uzupełniającej. 

Darmowy i dostępny dla wszystkich rejestr urbanistyczny od 2026 r.

W 2026 r. uruchomiony zostanie darmowy i dostępny dla wszystkich zainteresowanych Rejestr Urbanistyczny, który będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym. Znajdą się w nim m.in. takie informacje jak:

  • raporty z konsultacji społecznych,
  • decyzje administracyjne związane z planowaniem przestrzennym,
  • rozstrzygnięcia organów nadzoru.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać zasadniczo po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Opracowanie strategii rozwoju gminy będzie fakultatywne do 1 stycznia 2026 r., a po tym terminie będzie obowiązkowe.