Polska branża rolna od dłuższego czasu oczekuje możliwości wdrożenia krajowej pomocy w sektorze rolnym w zakresie uruchomienia dopłat do zakupu nawozów. O to, zabiegał również premier Morawiecki na początku 2022 r.
Od tamtego momentu sytuacja diametralnie się zmieniła, do rosnących cen gazu dołożył się kryzys gospodarczy i humanitarny związany z agresją Rosji na Ukrainę i dramat toczącej się wojny w tym regionie. To było powodem, dla którego decyzja Komisji Europejskiej została odłożona w czasie.
Po wczorajszych obradach komisarzy UE dotyczących odpowiedzi UE w zakresie obecnej sytuacji, rosnących cen gazu i konieczności uniezależnienia się od dostaw z Rosji, pojawia się szansa na wdrożenie działań do wsparcia rolnictwa w obecnej sytuacji.
Rolnicy uwzględnieni w działaniach KE ws. walki z kryzysem wywołanym wojną w Ukrainie
- Dla mnie, bardzo istotne jest to, co się wydarzyło, czyli że potrzeby rolnictwa zostały włączone w dalszy plan działań przygotowywanej pomocy. Przy czym, to nie było do końca pewne do tej pory. Na mój wniosek, rolnicy zostali dopisani jako grupa zawodowa, która wymaga pomocy. Cieszę się, bo było dużo mowy o rolnictwie i widzę zrozumienie wśród pozostałych komisarzy – mówił tuż po spotkaniu Janusz Wojciechowski Komisarz ds. rolnictwa UE.
Rolnicy są uwzględnieni w komunikacie KE, jako grupa dotknięta wzrostem cen ale i wojną. Obecnie jest to tylko komunikat, bez żadnych decyzji. W toku dalszych prac, dotyczących wdrożenia krótkoterminowych działań w zakresie pomocy publicznej, zostaną określone reguły przyznawania pomocy, a to będzie przedstawione i wypracowane w najbliższym czasie. Jak wyjaśnia komisarz wiele zależy od dalszych konsultacji państw członkowskich.
W zatwierdzonym wczoraj komunikacie Komisji odnośnie uzależnienia się od gazu rosyjskiego i działań, które mogą to umożliwić, czytamy, że: przepisy UE dotyczące pomocy państwa dają państwom członkowskim możliwość udzielenia krótkoterminowej ulgi przedsiębiorstwom oraz rolnikom dotkniętym wysokimi cenami energii i mają pomóc zmniejszyć ich narażenie na wahania cen energii w perspektywie średnio- i długoterminowej. Przykładowo, państwa członkowskie mogą zaoferować tymczasową ulgę dla: firmy borykających się z potrzebami płynnościowymi ze względu na obecne wysokie ceny energii, niezależnie od ich wielkości, w oparciu o wytyczne dotyczące ratowania i restrukturyzacji.
Komisarz w rozmowie z redakcją farmer.pl tłumaczy jednocześnie, że wszystko zmierza w kierunku, o który już w styczniu br. zabiegała Polska, czyli o ustanowienia środków pomocy dla rolnictwa. Polska była w tym temacie pierwszym krajem, który wyraźnie zwrócił uwagę na problem rosnących cen gazu, kosztów produkcji w rolnictwie, w tym zakupu nawozów.
- Warto wziąć pod uwagę, że list premiera Morawieckiego był przygotowany na początku 2022 r. i nie mieliśmy wówczas do czynienia z konsekwencjami wojny w Ukrainie. Prawo unijne nie do końca jest przygotowane na realizację pomocy rolnikom w tej sytuacji ale to wszystko, w najbliższych dniach ostatecznie się wyjaśni. To zostało dziś przyjęte i jest to pierwszy krok w dobrym kierunku pomocy rolnikom ale i producentom nawozów. Rolnicy nie zostaną bez pomocy w tym kryzysie.
Główne działania do szybkiego wsparcia rolnictwa w obliczu wojny w Ukrainie
Janusz Wojciechowski wylicza aktualnie najważniejsze cele do szybkiego wsparcia unijnego rolnictwa:
- prywatne przechowalnictwo wieprzowiny, bo niestety sektor hodowli trzody chlewnej jest dotknięty długotrwałym kryzysem. Dodatkowo, to co się stało, czyli agresja Rosji na Ukrainę jeszcze pogarsza sytuację. Branża nieustannie zmaga się też z problemami w zakresie ASF, a w ostatnich latach z konsekwencjami pandemii Covid-19. Wysokie koszty pasz potęgują tylko niekorzystną sytuację, zatem mamy wielokierunkowe, negatywne czynniki działające w nasileniu na jeden sektor. Bez wątpienia potrzebne są środki rynkowe i je przygotowujemy,
- uruchomienie rezerwy kryzysowej na pomoc w rolnictwie,
- derogacja obszarów odłogowanych aby można było zamienić je w tereny produkcyjne, szczególnie w zakresie upraw roślin białkowych, wychwytujących azot z powietrza,
- kwestia nawozów, czyli pomocy rolnikom przy tak rażących cenach nawozów.
Jednocześnie dodaje, że zgoda na dopłaty do nawozów wymaga jeszcze doprecyzowania - mamy dotychczasowe reguły pomocy publicznej, które nie są w pełni dostosowane do sytuacji, która w tej chwili jest, czyli wojny za wschodnią granicą. W tej chwili jest kilka możliwości pomocy, jak rozporządzenie o pomocy publicznej w rolnictwie z 2014 r., jest pomoc Covid-owa i jako trzecia forma pomocy, to będą nowe, projektowane zasady tzw. tymczasowego wsparcia kryzysowego.
Kredyt Inwestycyjny – sprawdź ofertę Credit Agricole
W planach KE pojawia się również możliwość odciążenia sektora produkcji nawozów w zakresie kosztów zakupu emisji - to nie było łatwe, chociażby ze względu na Europejski Zielony Ład, ale jest wśród komisarzy świadomość, że producenci nawozów również potrzebują wsparcia – podkreślił komisarz.
Komentarze