Zmiany w większości mają charakter porządkowy lub doprecyzowują niektóre definicje – ocenia agencja i zastrzega, że nie ma inicjatywy ustawodawczej, zatem o wszystkim zadecyduje ministerstwo.

A jakie obserwacje poczyniła agencja odnośnie do funkcjonowania aktualnych uregulowań i co proponuje w związku z tym?

Pierwsza kwestia dotyczy zadań ANR, obecnie określonych w Art. 24. 1. jako: „Agencja gospodaruje Zasobem w drodze:

1)      w pierwszej kolejności wydzierżawienia albo sprzedaży nieruchomości rolnych na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych, na zasadach określonych w rozdziałach 6 lub 8”.

Teraz zapis ten miałby brzmieć: "w pierwszej kolejności wydzierżawienia lub sprzedaży nieruchomości rolnych o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych, na zasadach określonych w rozdziałach 6 lub 8".

Skąd taka potrzeba? „O wprowadzenie ww. zmiany postulowały min. organizacje rolnicze. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego - pod pojęciem gospodarstwa rolnego należy rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego, w którym powierzchnia nieruchomości rolnej jest nie mniejsza niż 1 ha” – uzasadnia ANR.

W tymże artykule do form gospodarowania Zasobem proponuje się dodanie możliwości użyczania gruntu. ANR uzasadnia to tak: „Propozycja ta pozwoliłaby na krótkotrwałe użyczenie nieruchomości np.: osobie, która wygrała przetarg na sprzedaż, a nie doszło jeszcze do podpisania umowy, nieruchomość oczekuje na formalno-prawne przygotowanie jej do nieodpłatnego przekazania uprawnionym podmiotom (np. gminom). Taka forma „udostępnienia” nieruchomości wpłynie pozytywnie na przyspieszenie i usprawnienie procesu rozdysponowania, umożliwi osobie która wygrała przetarg, podjęcie odpowiednich prac agrotechnicznych albo zabezpieczających. Również istnieją inne sytuacje, w których użycie tej formy zagospodarowania Zasobu jest niezbędne z uwagi na potrzebę realizacji zadań wynikających z polityki państwa.”

Agencja chce też uchylenia ust. 7b w art. 24 w związku z dezaktualizacją – dawał on możliwość przekazywania nieodpłatnie w trwały zarząd na czas nieoznaczony ministrowi właściwemu do spraw sportu i kultury fizycznej, na jego wniosek, nieruchomości niezbędnych do przygotowania i przeprowadzenia finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012.

Bardzo ważną zmianę zaproponowano w art. 28, zawierającym zasady  sporządzania wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do sprzedaży i ogłaszania go. Obecnie sposób ogłoszenia określono jako „zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, w siedzibie właściwej miejscowo izby rolniczej oraz właściwym miejscowo urzędzie gminy”.  Po zmianie ogłoszenie następowałoby  w Biuletynie Informacji Publicznej Agencji. „Dotychczas stosowany wymóg nie precyzuje miejsca publikacji ogłoszenia przetargu w danej miejscowości, co jest częstym powodem skarg osób które chciały uczestniczyć w przetargu albo unieważniania przetargów. Przepis w obecnym brzmieniu  jest też trudny do zrealizowania w momencie, kiedy ogłoszenie przetargu jest zrywane z tablicy informacyjnej w danej miejscowości. Publikacja ogłoszeń w internecie dostosowuje się również do zmieniających się trendów w przekazywaniu informacji i pozwala dotrzeć do szerszego grona odbiorców” – uzasadnia ANR.

To najważniejsze zmiany w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Kolejne propozycje dotyczą ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

ANR proponuje dodanie do słowniczka tej ustawy jeszcze definicji „nieruchomości nierolnej”: „należy przez to rozumieć nieruchomość przeznaczoną w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,  a w przypadku braku planu w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w całości albo w przeważającej części na cele inne niż rolne lub nieruchomość zabudowaną budynkami i budowlami niesłużącymi prowadzeniu działalności wytwórczej w rolnictwie wraz z gruntami do niej przyległymi niezbędnymi do racjonalnego korzystania z tej nieruchomości, a także nieruchomość której cechy fizyczne uniemożliwiają prowadzenie racjonalnej działalności wytwórczej w rolnictwie, o której mowa w art. 461 kc.”

Agencja tłumaczy, że uzupełnienie słowniczka o definicję „nieruchomości nierolnej” oraz wyłączenie takich nieruchomości z działania ustawy znacznie ułatwi interpretację, co w rozumieniu UKUR należy rozumieć za nieruchomość rolną: „Wyeliminuje spod działania ustawy te nieruchomości, które są nieprzydatne dla celów kształtowania ustroju rolnego, o niskiej przydatności rolniczej, które nie znajdują zainteresowania wśród rolników indywidualnych w celu powiększenia lub utworzenia gospodarstwa rolnego. Definicje nieruchomości nierolnej wprowadzono posiłkując się definicją „działki budowlanej” w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W praktyce występują przypadki nieruchomości, które w części przeznaczone są na cele publiczne, a których pozostała część stanowi użytki rolne, które nie mogą samodzielnie stanowić odrębnej nieruchomości (brak możliwości podziału lub jego nieracjonalność), a tym samym przy aktualnych regulacjach nie mogą zostać nabyte przez podmioty zobowiązane do realizacji tych celów np. lotnicze pogotowie ratunkowe.”

Ważna jest też zmiana zaproponowana w katalogu osób bliskich, upoważnionych do nabywania ziemi nie przez rolnika, a „po rodzinie”: uzupełnienie w art. 2 w pkt 6 definicji „osoby bliskiej” o „rodzeństwo wstępnych”. <Poszerzenie definicji „osoby bliskiej” o „rodzeństwo wstępnych” zwiększa grono osób bliskich właścicielowi nieruchomości, które bez żadnych ograniczeń mogą nabywać nieruchomości rolne oraz wprowadza równomierność podmiotów (siostrzeniec dla cioci jest osobą bliską; po uzupełnieniu definicji – również i ciocia będzie dla siostrzeńca osobą bliską)> - tłumaczy ANR.

Więcej o zapowiedzi zmian: Będą zmiany w zasadach sprzedaży ziemi