Czy spółki celowe KOWR spełniają swoje zadania?

Jak podkreślają posłowie w swojej interpelacji, od momentu powstania Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, czyli prawie od 4 lat, do opinii publicznej regularnie docierają sygnały o powoływaniu spółek celowych KOWR lub z udziałem środków państwowych (na podstawie art. 17 ustawy o KOWR), którymi on dysponuje. W ostatnim czasie analizą działalności niektórych z nich zajęła się Najwyższa Izba Kontroli. - Niestety informacje płynące z tych kontroli są bardzo niepokojące w kontekście celowości, zasadności i gospodarności w obrocie środkami państwowymi przez niektóre z tych podmiotów (m.in. spółka POLOWOC) - zaznaczają.

Dlatego posłowie Niedziela i Plocke, zwrócili się do ministra rolnictwa z prośbą o precyzyjną odpowiedź na następujące pytania:

1. Ile spółek celowych powstało z udziałem środków KOWR od momentu jego powstania? Jakie to są spółki?
2. Jaki był cel powstania poszczególnych podmiotów?
3. Jakie całościowe koszty poniósł KOWR w związku z powołaniem i działalnością poszczególnych podmiotów? Ile wynosi średnie wynagrodzenie prezesa zarządu każdej ze spółek? Jakie jest łączne zatrudnienie w tych spółkach oraz w każdej oddzielnie?
4. Czy którąś ze spółek postawiono w stan likwidacji lub KOWR wycofał się z dalszego udziału kapitałowego w danej spółce? Jakie były przyczyny tych działań?
5. Jakie są wyniki finansowe tych podmiotów?
6. Jak Pan Minister Grzegorz Puda ocenia działalność spółek celowych powołanych na podstawie art. 17 ustawy o KOWR?

- Od momentu powstania KOWR – wyjaśnia w odpowiedzi Ryszard Kamiński, Podsekretarz Stanu w resorcie rolnictwa - z udziałem jego środków zostały utworzone następujące spółki:

1. Jurajski Agro Fresh Park S.A. z siedzibą w Kościelcu, powołany na podstawie umowy Spółki sporządzonej w kancelarii notarialnej w Częstochowie w dniu 16 listopada 2020 roku, Repertorium A NR 6536/2020, z wniesionym przez KOWR kapitałem w kwocie 93 438 318 zł w postaci aportu rzeczowego, nieruchomości gruntowych o powierzchni łącznej 216,56 ha, co stanowi 93.434.318 akcji serii A2, które dają akcjonariuszowi 93.434.318 głosów, czyli (49,92%) głosów.

2. Terminal Intermodalny Bydgoszcz Emilianowo sp. z o. o. z siedzibą w Bydgoszczy powołany na podstawie umowy Spółki zawartej w dniu 10 czerwca 2020 roku w kancelarii notarialnej w Warszawie numer repertorium A numer 14665/2020 z kapitałem założycielskim wniesionym przez KOWR w formie wkładu pieniężnego w wysokości 2 mln złotych co stanowi 100 % kapitału zakładowego.

3. Krajowa Spółka Owocowo – Warzywna POLOWOC sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w Warszawie nr KRS 0000831378 powołana na mocy aktu założycielskiego z dnia 6 lutego 2020 r. Kapitał Zakładowy ww. spółki wynosi 10.000.000,00 zł (dziesięć milionów złotych). Zgodnie z aktem założycielskim tej spółki wszystkie udziały - pokryte kapitałem zakładowym w wysokości 10 mln złotych - objął jej jedyny wspólnik, tj. KOWR.

Celem zamierzenia inwestycyjnego realizowanego przez spółkę Jurajski Agro Fresh Park S.A. jest stworzenie unikalnego, innowatorskiego w zamyśle rynku rolnospożywczego, będącego równocześnie partnerem i zapleczem dla regionalnych producentów żywności, a w przypadku pomyślnego przebiegu i rozwoju tej inwestycji – także modelowym rozwiązaniem do stosowania w całej Polsce - wyjaśnia posłom wiceminister Kamiński.

Spółka Terminal Intermodalny Bydgoszcz Emilianowo Sp. z o. o. została natomiast powołana do realizacji zadania inwestycyjnego, którego celem bezpośrednim jest zarówno stworzenie efektywnego operacyjnie oraz przyjaznego środowisku i społeczeństwu drogowo-kolejowego obiektu umożliwiającego świadczenie usług wielkoskalowego przeładunku jednostek intermodalnych, jak i wsparcie lokalnego rozwoju gospodarczego, w tym zwłaszcza w zakresie różnorodnych usług logistycznych powiązanych z działalnością przeładunkową i odprawami celnymi towarów oraz lokalnej produkcji przeznaczonej na eksport za pośrednictwem polskich portów morskich.

- W wyniku realizacji tej inwestycji powinien powstać wysoce przepustowy drogowo-kolejowy terminal przeładunkowy, funkcjonujący jako ważny wspólny węzeł ogólnokrajowych sieci transportowych, tj. linii kolejowych i dróg samochodowych - zaznacza Ryszard Kamiński.

Natomiast Krajowa Spółka Owocowo – Warzywna POLOWOC Sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w Warszawie, zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego, utworzona została do wykonywania zdań powierzonych jej przez KOWR w zakresie zagospodarowania towaru przejętego na własność przez KOWR w ramach czynności windykacyjnych, w tym m.in. administrowania, przetworzenia, sprzedaży bądź innych czynności wymaganych dla celowego i racjonalnego zagospodarowania towaru.

Czytaj więcej

Co wspólnego mają Orlen i Eskimos?

Na prośbę resortu rolnictwa, KOWR poinformował, że dotychczasowe koszty, jakie należy uwzględnić po stronie Ośrodka w związku z powołaniem i działalnością ww. spółek, prezentują się następująco:

1. w przypadku Jurajskiego Agro Fresh Park S.A. koszty, o których mowa powyżej, obejmują wniesiony przez KOWR aport w postaci nieruchomości o wartości 93 438 318 zł. Prezes Zarządu tej spółki nie pobiera wynagrodzenia za sprawowaną funkcje, zaś łączne zatrudnienie w spółce według stanu na dzień 31 lipca 2021 r. wynosi 3,5 etatu, w tym 2 osoby na cały etat i trzy osoby, każda po 0,5 etatu.

2. w przypadku Terminala Intermodalnego Bydgoszcz Emilianowo sp. z o. o. koszty, o których mowa powyżej, obejmują wniesiony przez KOWR wkład pieniężny w kwocie 2 miliony złotych, tytułem pokrycia kapitału zakładowego tej spółki. Wynagrodzenie Prezesa Zarządu, zgodnie z uchwałą nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników ( TIBE Sp. z o. o. ) z dnia 20.07.2020 roku zostało ustanowione w wysokości stanowiącej 3,0 – krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z zysku za IV kwartał roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS. Obecnie poza umową o zarządzanie obowiązującą z Prezesem Zarządu spółka ta nie zatrudnia innych osób.

3. w przypadku Krajowej Spółki Owocowo – Warzywnej Polowoc sp. z o.o. w likwidacji na dzień 31 lipca 2021 r. na rachunku bankowym spółki znajdowało się 9.506.352,34 złotych. Oznacza to, że wydatki pieniężne poniesione na przestrzeni czasu od utworzenia tej spółki do daty wskazanej na ww. wyciągu bankowym plasują się na poziomie 493.647,66 złotych. Wynagrodzenie Prezesa Zarządu wynosiło 13.200,00 zł brutto. Z danych przekazanych przez likwidatora spółki, wynika, że w Spółce było zatrudnionych w sumie 6 osób tj. dwóch prezesów zarządu, likwidator i trzy osoby na umowy zlecenia. Obecnie zatrudniony jest wyłącznie likwidator.

- Spółki Jurajski Agro Fresh Park S.A. oraz Terminal Intermodalny Bydgoszcz Emilianowo sp. z o. o. nie zostały postawione w stan likwidacji, natomiast Krajowa Spółka Owocowo – Warzywna POLOWOC sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie jest od dnia 14 grudnia 2020 r. w stanie likwidacji. Na podstawie posiadanych przez KOWR raportów z działalności tej spółki dokonano analizy finansowej w kontekście zwrotu kapitału właścicielskiego. Analiza wykazała, że dotychczasowe funkcjonowanie spółki nie gwarantuje uzyskania postawionych przez KOWR temu podmiotowi celów. Wobec powyższego podjęto decyzję o jej likwidacji - wyjaśnia posłom Ryszard Kamiński.

Odnośnie bilansu finansowego omawianych spółek, KOWR wyjaśnił, że Jurajski Agro Fresh Park S.A. jest w pierwszym roku swojej działalności zatem pierwsze, zaudytowane wyniki w tym zakresie pojawią się według stanu na dzień 31 grudnia 2021 r. Natomiast Terminal Intermodalny Bydgoszcz Emilianowo sp. z o. o. według zaudytowanego sprawozdania na dzień 31 grudnia 2020 r. zamknął rok zyskiem netto 0,76 zł (siedemdziesiąt sześć groszy).

Z kolei w przypadku Krajowej Spółki Owocowo – Warzywnej POLOWOC sp. z o.o. wyniki finansowe obejmują stratę, która w okresie od 11 lutego 2020 r. do 13 grudnia 2020 r. wyniosła 422 024,69 zł, natomiast w okresie od 14 grudnia do 31 grudnia 2020 r. strata osiągnęła poziom 221,49 zł. Dla uzyskania tych danych wykonane zostały dwa sprawozdania niezależnego biegłego rewidenta z badania sprawozdań finansowych tej spółki za każdy z ww. okresów jej działalności.

- Pragnę podkreślić, że z uwagi na krótki okres funkcjonowania ww. podmiotów w przestrzeni gospodarczej jest za wcześnie na to, aby wystawiać ocenę z ich działalności. Przede wszystkim jednak podkreślenia wymaga fakt, że aby móc dokonać prawidłowej oceny w tym zakresie poprzedzić ją trzeba szczegółową analizą, do której niezbędne są pełne dane w postaci kompletnych sprawozdań finansowych, jak również pozostałych danych i dokumentów, obrazujących całokształt działalności każdej spółki - zaznacza wiceminister Kamiński.

- Trzeba przy tym wskazać, że wyniki tego rodzaju analiz nie mogą być z kolei interpretowane swobodnie, tj. bez właściwych punktów odniesienia oraz z pominięciem wszystkich czynników wpływających na stopień realizacji celów przypisanych do danego przedsięwzięcia oraz oddziaływujących na osiągane rezultaty. Na obecnym etapie mogę jedynie wyrazić opinię, że popieram działania KOWR, mające na celu realizację zadań wynikających z polityki państwa, w szczególności w zakresie wdrażania i stosowania instrumentów wsparcia rolnictwa, aktywnej polityki rolnej oraz rozwoju obszarów wiejskich, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad gospodarki rynkowej. Dla realizacji tego celu zostały powołane do istnienia prezentowane spółki - podkreśla.

- W tym miejscu warto tylko dodać, że spółki celowe powoływane są często przez duże grupy kapitałowe do realizacji konkretnych przedsięwzięć i domeną takich spółek stały się wszelkiego rodzaju projekty infrastrukturalne, a także kluczowe inwestycje np. w energetyce. Dlatego również KOWR, dążąc do najlepszej realizacji podejmowanych inicjatyw i zamierzeń inwestycyjnych zwrócił się w tym kierunku i sięgnął do tego modelu spółki, co nie odbiega zatem od aktualnie obowiązujących standardów funkcjonujących w przestrzeni gospodarczej - podsumowuje swoją odpowiedź dla posłów Ryszard Kamiński.