Plan polityczny pod nazwą Europejski Zielony Ład jest wyrazem ambicji UE, by w 2050 roku osiągnąć zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto. UE chce bowiem - przynajmniej częściowo - uratować świat przed zagładą z powodu postępujących zmian klimatu. Cel ten chce osiągnąć różnymi sposobami w różnych sektorach gospodarki, przy czym jeśli chodzi o branżę rolną i leśną, postanowiła, że kluczowymi dokumentami w tej sprawie będą obowiązkowe dla państw członkowskich: Strategia na rzecz bioróżnorodności oraz Strategia „Od pola do stołu”.
Szczególnie ta druga strategia okazała się być rewolucyjna, w kontekście dotychczasowego podejścia do produkcji rolnej we Wspólnocie. Wśród celów do zrealizowania – i to bardzo szybko, bo do 2030 roku! – określono m.in. obowiązek ograniczenia stosowania środków ochrony roślin o 50%, wymóg zmniejszenie zużycia nawozów o 20%, konieczność przeznaczenie 25% gruntów rolnych pod rolnictwo ekologiczne oraz nakaz zmniejszenia zużycia antybiotyków o 50%.
- EZŁ wraz ze swoimi rolniczymi strategiami nie są formalnie dokumentami wiążącymi prawnie polskie rolnictwo – podkreśliła w czasie konferencji Syngenty red. Dyba. – Ale będą nimi, oparte na założeniach EZŁ i ukierunkowane na osiągnięcie wymienionych w nim celów, Krajowe Plany Strategiczne – dodała.
Jak wiadomo, wszystkie kraje UE obowiązuje Wspólna Polityka Rolna, która jest zarządzana i finansowana na poziomie europejskim ze środków pochodzących z unijnego budżetu. Uznano, że nowa WPR, planowana na lata 2023-2027 ma być tą, która przyczyni się do realizacji założonych przez UE w ww. strategiach celów. Ale postanowiono też, że to kraje członkowskie mają same sobie przygotować swoje, tzw. plany strategiczne dla WPR, czyli generalne wytyczne, w których zapiszą, jak planują – biorąc pod uwagę własne uwarunkowania - zrealizować założone przez UE cele, przy jednoczesnym, dalszym korzystaniu z unijnego budżetu.
Polski, Krajowy Plan Strategiczny dla WPR 2023-2027 nie jest tak radykalny, jeśli chodzi o wymienione wyżej ograniczenia wynikające wprost z EZŁ i jego strategii. – Jeśli chodzi o ochronę roślin zapisano redukcję ś.o.r. między 3-7%, zużycie nawozów – zmniejszenie o kilkanaście procent, ekologia – na siebie nałożyliśmy poziom 7% - poinformowała red. Dyba, zaznaczając jednocześnie, że teraz czekamy, jak KE oceni polskie propozycje, czy te zaproponowane przez nas poziomy uda nam się utrzymać, czy KE je przyjmie czy odrzuci.
- Warto dodać, że jest to zupełnie inne podejście do WPR. Zawsze kraje członkowskie UE nalegały na większą elastyczność, możliwość dostosowania, przenoszenia dostępnych środków w zależności od sytuacji regionalnej, środowiskowej, specyfiki danego kraju. Teraz to mamy – to jest ten Plan, który my sobie sami wyznaczyliśmy i który oddajemy do weryfikacji – podkreśliła redaktor naczelna farmer.pl, partnera medialnego konferencji Syngenty.
Czym szczególnym wyróżnia się Krajowy Plan Strategiczny? Na przykład, obowiązkową dla rolników wzmocnioną warunkowością (wcześniej zazielenianie i zasada wzajemnej zgodności), jeśli chodzi o otrzymanie płatności. Kolejny element tej architektury to pierwszy i drugi filar skonstruowany z naciskiem na wdrażanie działań środowiskowych i klimatycznych oraz nacisk (choć na zasadzie dobrowolności dla rolników) na tzw. ekoschematy.
- Ekoschematów mamy 16. Jest to więc duże rozdrobnienie, ale według zapewnień resortu rolnictwa będzie je można łączyć. Niestety zaplanowano je tylko na 9 mln ha, czyli na 60% UR. Wychodzi więc na to, że nie wszyscy rolnicy z nich będą mogli skorzystać – zaznaczyła red. Dyba.
Inne ważne kwestie w kontekście KPS to np. zapis obowiązkowego przeznaczenia 4% gruntów ornych na obiekty lub obszary nieprodukcyjne.
- Cały czas toczy się też dyskusja wokół definicji rolnika aktywnego zawodowo i związanego z tym problemu cichych dzierżaw w kontekście płatności (realizacji ekoschematów). Nie wiemy jeszcze jak to zostanie rozwiązane – przyznała redaktor naczelna farmer.pl.
- Płatność redystrybucyjna – 2 mld euro do 50 ha, czyli duże wsparcie dla małych i średnich gospodarstw, ale też sporo odjęte tym większym. Bardzo mało pieniędzy przeznaczono na modernizację. Płatność podstawowa – 118 euro/ha oraz wraca dawne UPO, czyli dziś uzupełniająca płatność podstawowa do 30 ha w 2022 r. i do 50 ha od 2023 r., również do gruntów ornych na których nie jest prowadzona uprawa roślin – to też ważne kwestie, które zdaniem Iwony Dyby czekają rolników w najbliższym czasie.
KPS jest aktualnie przekazany do opiniowania do Komisji Europejskiej.
Redaktor naczelna przypomniała, że do końca lutego jest jeszcze możliwość przekazywania uwag i opinii do KPS – teraz już bezpośrednio do Janusza Wojciechowskiego, Komisarza UE ds. rolnictwa, na adres: CAB-WOJCIECHOWSKI-CONTACT@ec.europa.eu . Komisarz zachęca do kontaktów wszystkich zainteresowanych rolników i organizacje rolnicze.
Obserwuj nas w Google News
Komentarze