O apelach Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych w sprawie uelastycznienia terminów stosowania nawozów azotowych w rolnictwie pisaliśmy wielokrotnie:

Nie dość, że nawozy drogie, to jeszcze mają się zmarnować?

Czytaj więcej

Nie dość, że nawozy drogie, to jeszcze mają się zmarnować?

Teraz do tych próśb dołączył wielkopolski samorząd rolniczy: - W związku ze zmianami klimatycznymi i łagodnymi, oraz krótszymi zimami zwracam się do Pana Ministra z prośbą o rozważenie zmian w przepisach umożliwiających możliwość zastosowania nawozów na polach już od 15 lutego, podobnie jak to miało miejsce w roku 2020 - pisze do Wicepremiera Kowalczyka Piotr Walkowski, Prezes WIR.

- Proponuję, aby skonstruować tak przepisy, aby nie było konieczności każdorazowo podejmowania decyzji, tylko aby rolnik w zależności od sytuacji pogodowej mógł (sam - dop. red.) podjąć decyzję, co do nawożenia. Chodzi o to, aby zasad nie określały sztywne terminy, tylko warunki pogodowe - uzasadnia swoją prośbę.

Jak podkreśla prezes Walkowski, termin zastosowania tzw. startowej dawki azotu na wiosnę jest bardzo ważny z punktu widzenia agrotechniki i prawidłowego rozwoju roślin. - Wiosną, rośliny wykazują zwiększone zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Szybkie i prawidłowe zastosowanie pierwszej dawki azotu ma na celu pobudzenie roślin do krzewienia, uzyskanie dużej liczby kwiatków i kłosków w różnicującym się zawiązku kłosa, a w konsekwencji optymalnej obsady źdźbeł kłosonośnych na jednostce powierzchni. Dawka startowa w zbożach ozimych decyduje więc o ich plonowaniu - zaznacza.

Szukasz nawozu? Sprawdź oferty na portalu Giełda Rolna!

- W przypadku rzepaku pierwsza dawka azotu powinna zostać dostarczona wczesną wiosną, jeszcze przed ruszeniem wegetacji rzepaku. Takie działanie wspomaga pobranie i efektywność azotu z gleby, wpływa na szereg procesów biochemicznych zachodzących w roślinie oraz zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki. Jest to szczególnie ważne po zimie, kiedy rośliny muszą się odbudować. Pierwsza, uderzeniowa aplikacja azotu powinna być zgodna z zasadą: nawóz czeka na roślinę, a nie odwrotnie - wyjaśnia Prezes WIR, i dodaje: - Aktualnie panujące temperatury są sygnałem dla ozimin i rozet rzepakowych do wznowienia wegetacji. W warunkach Polski przyjmuje się, że początek prac polowych – wiosenne ruszenie wegetacji ozimin – występuje, gdy mierzona na głębokości 10 cm średnia dobowa temperatura gleby wynosi minimum 2,5ºC. W takich warunkach niezbędne jest zastosowanie wiosennej startowej dawki azotu.

Kolejnym ważnym argumentem przemawiającym za wczesnym zastosowaniem azotu jest - zdaniem prezesa WIR - uwilgotnienie gleby, które wczesną wiosną jest na wystarczającym poziomie, co jest ważne z punktu widzenia obecnych zmian klimatycznych. - Rośliny mając potrzebne składniki pokarmowe i dostępność wody wykształcają prawidłowe mechanizmy plonotwórcze, szybciej się rozwijają i dają nadzieję na dobre plony. Zgodnie z globalnymi długoterminowymi modelami pogodowymi (amerykańskimi, europejskimi i rosyjskimi) oraz modelami regionalnymi opracowywanymi w IMGW-PIB, pogoda na najbliższe miesiące tj. od lutego do maja będzie w przewadze łagodna, a ilość opadów ma być mniejsza niż zwykle, w związku z czym w miesiącach lutym, marcu i kwietniu nie będzie możliwości zmagazynowania przez ekosystemy wody. Również średnia temperatura prognozowana jest jako wyższa - podkreśla Piotr Walkowski w piśmie do ministra rolnictwa.

Potrzebny jest przegląd przepisów dot. programu azotanowego

WIR zaznacza, że zapisy dyrektywy 91/676/EWG (tzw. dyrektywa azotanowa) jak i ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, które przewidując m.in. możliwość zachodzenia zmian w przyrodzie, w tym zmian klimatycznych, a także dokonujący się postęp w rolnictwie i branży nawozowej wprowadziły obowiązek cyklicznego przeglądu i aktualizacji „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, zwanego programem azotanowym, dając możliwość dostosowania do aktualnych warunków atmosferycznych.

Na ten aspekt zwrócił uwagę także PZPRZ, który opierając się na uzyskanej wcześniej informacji z resortów infrastruktury i rolnictwa:

Startowy azot już w lutym?

Czytaj więcej

Startowy azot już w lutym?

zwrócił się właśnie z kolejnym pismem do Andrzeja Adamczyka, Ministra Infrastruktury (resortu odpowiedzialnego za realizację programu azotanowego w naszym kraju), gdzie prosi o udzielenie szczegółowych informacji:

1. Kiedy konkretnie – w jakich konkretnych ramach czasowych - planowany jest najbliższy ww. przegląd „Programu działań…” i kiedy planowane jest upublicznienie wniosków i wynikających z nich zaleceń dla rolników?
2. Jakie konkretnie wymienione w ww. odpowiedzi resortu infrastruktury instytuty, lub inne jednostki badawcze będą prowadziły przedmiotowy przegląd/analizę zapisów „Programu działań…” (programu azotanowego)?
3. Czy i jak rolnicy mogą wziąć udział w planowanym przeglądzie zapisów „Programu działań…” (programu azotanowego). Gdzie mogą kierować swoje uwagi w tym zakresie?

Zdaniem Związku, wykonanie przedmiotowego przeglądu obowiązujących w ramach „Programu działań…” przepisów i wprowadzenie w nich stosownych, opartych na rzetelnej analizie zmian jest bowiem sprawą pilną. Nieracjonalne wyznaczenie ograniczeń w stosowaniu nawozów konkretnymi datami jak uczyniono to w wymienionym „Programie działań…” (na 1 marca w okresie pozimowym i 31 października w okresie przedzimowym) w zasadniczy sposób utrudnia osiąganie przez producentów celów produkcyjnych i ekologicznych.

Będziemy śledzić dla Państwa, jakiej odpowiedzi resort infrastruktury udzieli PZPRZ w tej sprawie.