Inne wymogi dla rolnika produkującego żywność w kuchni, inne dla robiącego to w specjalnym budynku? Taka możliwość wynikała z zapowiedzi Ministerstwa Rolnictwa, dotyczącej przygotowania rozporządzenia w sprawie wymagań weterynaryjnych obowiązujących przy sprzedaży żywności przez rolników.

Przypomnijmy: produkcja żywności przez rolnika we własnej kuchni podlega wymogom zawartym w rozporządzeniu nr 852/2004, w jego załączniku II do rozdziału III (uproszczone wymagania higieniczne). Produkcja w odrębnym budynku wymaga  natomiast spełnienia wymogów określonych w załączniku II w rozdziale II tego rozporządzenia.

Więcej: Sprzedaż żywności przez rolnika nadal będzie niemożliwa

Dlaczego przetwórstwo prowadzone w tym samym zakresie ma podlegać innym wymogom w zależności od miejsca? Czy np. jeśli rolnik do osobnego budynku dostawi łącznik z domem i zacznie w tym pomieszczeniu gotować obiady dla siebie i rodziny – stanie się ono kuchnią i będą w nim obowiązywać uproszczone wymagania higieniczne? – zapytałam w Ministerstwie Rolnictwa.

Ministerstwo zapewniło, że „podjęte zostaną działania mające na celu ujednolicenie wymagań higienicznych dla rolniczego handlu detalicznego”.

W związku z tym, że w Sejmie przyjęto rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników, „Rząd RP postanowił ostatecznie nie zajmować stanowiska” w sprawie poselskiego projektu ustawy autorstwa Kukiz’15.

Projekt ten dopuszczał produkcję żywności we własnej kuchni rolnika.

Więcej: Nareszcie zdrowe podejście do sprzedaży bezpośredniej

Jak wyjaśnia MRiRW, „aktualnie obowiązujące przepisy prawa żywnościowego, a w szczególności rozporządzenie (WE) nr 852/2004 nie zakazują prowadzenia produkcji żywności z zamiarem wprowadzania do obrotu (sprzedaży) przy wykorzystaniu pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne (np. przy wykorzystaniu sprzętu i urządzeń gospodarstwa domowego w kuchni domowej).

Przepisy prawa żywnościowego, w tym rozporządzenie (WE) nr 852/2004, dopuszczają przy tym przyjmowanie przez poszczególne państwa członkowskie UE, bez naruszania osiągnięcia celów tego rozporządzenia, krajowych środków dostosowujących wymogi ustanowione w jego załączniku II mających na celu:

a)            umożliwienie dalszego korzystania z tradycyjnych metod, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności lub

b)           wyjście naprzeciw potrzebom przedsiębiorstw zlokalizowanych w regionach o szczególnych ograniczeniach geograficznych.

W innych przypadkach, ww. zasady mają zastosowanie tylko do konstrukcji, organizacji i wyposażenia zakładów. Należy przy tym zaznaczyć, że takie krajowe środki dostosowujące przyjmowane przez poszczególne państwa członkowskie UE, podlegają notyfikacji Komisji Europejskiej i pozostałym państwom członkowskim UE.

Korzystając z ww. możliwości, na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywości i żywienia (Dz. U. z 2015 r. poz. 594, z późn. zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników, w Ministerstwie przygotowano roboczą wersję projektu rozporządzenia w sprawie wymagań higienicznych dla prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego i żywnością zawierającą jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego. W ww. projekcie rozporządzenia wstępnie przyjęto, że do wszystkich zakładów, w których prowadzona będzie działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego w zakresie produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej będą miały zastosowanie uproszczone wymagania określone w załączniku II w rozdziale III do rozporządzenia nr 852/2004, zamiast wymagań szczególnych określonych w załączniku II w rozdziale II do tego rozporządzenia.”

Jak wynika z tej deklaracji, wszyscy rolnicy produkujący żywność będą objęci takimi samymi wymaganiami – czyli uproszczonymi. Problem w tym, że to rozporządzenie wymaga długotrwałej i niepewnej notyfikacji w UE – a jego projektu wciąż nie ogłoszono.

Ministerstwo podkreśla swoją aktywność w zmierzaniu do uregulowania tej sprawy, przytaczając zmiany w przepisach z… 2010 roku:

„Należy także podkreślić, że nie jest to pierwsza inicjatywa ministra właściwego do spraw rolnictwa w tym zakresie. Korzystając z możliwości jakie daje prawo unijne oraz obowiązujących upoważnień ustawowych przyjęto, po uprzedniej notyfikacji, następujące akty prawne wprowadzające dostosowania przepisów unijnego prawa żywnościowego dla producentów żywności:

a)            rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów mlecznych o tradycyjnym charakterze (Dz. U. poz. 910, z poźn. zm.). W 2016 r. katalog produktów mlecznych określony w ww. rozporządzeniu uzupełniono o żentycę i bundz,

b)           rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. poz. 630) oraz

c)            rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w określonych zakładach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. poz. 629).”