W 2022 r. upływają 4 lata od opublikowania pierwszego ogólnopolskiego Programu działań zmierzających do zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu, co wiąże się z koniecznością przeglądu tego dokumentu i aktualizacją obowiązujących przepisów.

Pod koniec stycznia Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych - który od dłuższego już czasu zabiega o kwestię uelastycznienia terminów stosowania nawozów azotowych w rolnictwie w kontekście właśnie przepisów programu azotanowego - zwrócił się do resortu infrastruktury z prośbą o udzielenie szczegółowych informacji w sprawie planowanego przeglądu i aktualizacji przepisów programu azotanowego.

PZPRZ zapytał:

1. Kiedy konkretnie – w jakich konkretnych ramach czasowych - planowany jest najbliższy ww. przegląd „Programu działań…” i kiedy planowane jest upublicznienie wniosków i wynikających z nich zaleceń dla rolników?
2. Jakie konkretnie wymienione w ww. odpowiedzi resortu infrastruktury instytuty, lub inne jednostki badawcze będą prowadziły przedmiotowy przegląd/analizę zapisów „Programu działań…” (programu azotanowego)?
3. Czy i jak rolnicy mogą wziąć udział w planowanym przeglądzie zapisów „Programu działań…” (programu azotanowego). Gdzie mogą kierować swoje uwagi w tym zakresie?

- Prace nad przeglądem programu azotanowego już się rozpoczęły, a w dniu 31 stycznia br. została zawarta umowa z wykonawcą, którego zadaniem będzie m.in. wykonanie szeregu ekspertyz stanowiących podstawę do przeprowadzenia aktualizacji Programu. Zakończenie prac związanych z przeglądem Programu azotanowego zaplanowane jest na koniec maja br. - poinformowała Związek Małgorzata Bogucka-Szymalska, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w resorcie infrastruktury.

- Następnie zostanie opracowany wstępny projekt aktualizacji Programu działań, który poddany zostanie konsultacjom społecznym oraz procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Ten etap planowany jest w III kw. br. - dodał dyr. Bogucka-Szymalska.

Jak poinformowała, wykonawcą wybranym w drodze przetargu nieograniczonego do przeprowadzenia przeglądu Programu azotanowego jest konsorcjum firm Antea Polska S.A. oraz Pectore-eco Sp. z o.o. Wszystkie najważniejsze wyniki pracy będą uzgadniane z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Zarówno rolnicy indywidualni, jak i organizacje rolnicze będą mogli wziąć udział w konsultacjach społecznych projektu aktualizacji Programu azotanowego. Rozpoczęcie konsultacji zostanie ogłoszone na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury, wraz z informacją o opracowaniu dokumentu, wskazaniem miejsca, w którym można się z nim zapoznać oraz możliwości składania uwag i wniosków. Konsultacje potrwają - zgodnie z przepisami - co najmniej 21 dni.

Znalazłeś ciekawą nieruchomość? Sprawdź jak możesz ją sfinansować

Jaki jest szczegółowy zakres prac Wykonawcy?

Jak informuje Antea Polska S.A, w ramach zamówienia zostaną wykonane prace naukowo-badawcze weryfikujące adekwatność obowiązujących działań do realizacji celów dyrektywy azotanowej. W wyniku przeglądu zostaną także wskazane działania wymagające aktualizacji. Kolejny krok to opracowanie projektu aktualizacji Programu działań, dla którego przeprowadzimy strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko i konsultacje społeczne. Konsultacje wspierane będą działaniami informacyjno-promocyjnymi. Natomiast po przyjęciu ostatecznej wersji Programu działań przygotowane zostaną materiały informujące o zmianie w przepisach, skierowane do rolników.

Szczegółowy zakres prac obejmuje:

ETAP I - Analizy na potrzeby przeglądu Programu działań

  • Opracowanie metodyki przeglądu i aktualizacji Programu działań
  • Analiza wyników stężeń azotanów w wodach podziemnych i powierzchniowych w roku 2020 – w odniesieniu do okresu 2016 – 2019
  • Ocena wpływu wydłużenia okresu stosowania nawozów w 2020 r. na realizację celów Dyrektywy azotanowej
  • Analiza wpływu zmian klimatu na praktyki rolnicze oraz przygotowanie propozycji adaptacji działań ograniczających zanieczyszczenia rolnicze do zmian klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wprowadzenia w Polsce elastycznego terminu wiosennego stosowania nawozów
  • Przygotowanie równoważników nawozowych dla osadów ściekowych oraz ścieków
  • Analiza wskaźników produkcji nawozów naturalnych i zawartego w nich azotu
  • Weryfikacja sposobu obliczania maksymalnych dawek nawozów azotowych
  • Dokonanie przeglądu Programu działań wraz ze wskazaniem działań wymagających aktualizacji i rekomendacji zmian w Prawie wodnym
  • Podsumowanie przeglądu Programu działań.

ETAP II – Opracowanie projektu aktualizacji Programu działań i przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko

  • Opracowanie wstępnego projektu aktualizacji Programu działań (wersja do konsultacji społecznych)
  • Wsparcie procesu przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu aktualizacji Programu działań
  • Przeprowadzenie konsultacji społecznych projektu aktualizacji Programu działań i prognozy oddziaływania na środowisko

ETAP III – Ostateczny projekt aktualizacji Programu działań

  • Opracowanie projektu aktualizacji Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu (wersja ostateczna)
  • Wsparcie merytoryczne procesu konsultacji projektu aktualizacji Programu działań z Komisją Europejską
  • Wsparcie merytoryczne procesu uzgadniania projektu Programu działań z członkami Rady Ministrów oraz przyjmowania dokumentu przez Radę Ministrów
  • Wsparcie merytoryczne aktualizacji treści zamieszczanych na stronie internetowej Zamawiającego
  • Opracowanie broszury informacyjnej
  • Opracowanie niespecjalistycznej wersji projektu aktualizacji Programu działań
  • Przygotowanie i publikacja artykułów sponsorowanych w branżowej prasie i mediach
  • Opracowanie sprawozdania z realizacji przedsięwzięcia.

Projekt przewidziany jest do realizacji w okresie 11 miesięcy.

Przegląd i projekt aktualizacji Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu dofinansowany jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.