W wykazie prac legislacyjnych rządu znalazł się projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia projektu zmiany PROW na lata 2014-2020, przygotowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Resort rolnictwa proponuje w nim istotną alokację środków oraz m.in. nowe działanie: Zielona energia w gospodarstwie rolnym.

- Przyczyną wprowadzonych zmian finansowych do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020) jest przede wszystkim konieczność zapewnienia pełnego wykorzystania środków programu, co na tym etapie realizacji PROW 2014-2020 jest kwestią priorytetową - zaznacza ministerstwo.

Jak zauważa resort, ze względu na niekorzystną sytuację rynkową (postępujący wzrost cen środków produkcji rolnej oraz cen materiałów budowlanych), cześć wnioskodawców odkłada decyzje związane z inwestycjami, a co się z tym wiąże, w niektórych instrumentach wsparcia zainteresowanie jest mniejsze niż przewidywano.

- Środki z instrumentów wsparcia, które cieszą się mniejszym zainteresowaniem zostaną zatem przesunięte do instrumentów, w ramach których możliwe jest ich pełne wykorzystanie - podkreślono w uzasadnieniu projektu.

Zielona energia w gospodarstwie rolnym

Jedną z kluczowych zmian merytorycznych w aktualnie procedowanej modyfikacji PROW 2014-2020 jest wprowadzenie w typie operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych” obszaru f „Zielona energia w gospodarstwie rolnym”.

Oferta Credit Agricole dla rolników

Jak zaznacza resort, główną przyczyną wprowadzenia do programu inwestycji polegających na budowie instalacji odnawialnych źródeł energii jest obecna sytuacja geopolityczna. - Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę jednoznacznie uświadomiła, jak ogromną rolę dla kraju ma bezpieczeństwo energetyczne - podkreślono w uzasadnieniu do projektu.

Przesunięcia środków w ramach PROW

Aby zagwarantować efektywną realizację PROW 2014-2020 oraz pełne wykorzystanie środków programu, resort rolnictwa proponuje konkretnie: 

1. Zmiany finansowe

a) Zmniejszenie budżetu instrumentów:

- Działanie M04, poddziałanie 4.3, typ operacji „Zarządzanie zasobami wodnymi (o ok. 50 mln euro)
- Działanie M04, poddziałanie 4.1, typ operacji „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000” (o ok. 57 mln euro)
- Działanie M01 „Transfer wiedzy i działalność informacyjna” (o ok. 5 mln euro)
- Działanie M02 „Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw” (o ok. 42 mln euro)
- Działanie M06, poddziałanie 6.1, typ operacji „Premie dla młodych rolników” (o ok. 50 mln euro)
- Działanie M10 „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” (o ok. 16 mln euro)
- Działania M05 „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych” (o ok. 17 mln euro)
- Działanie M17 „Zarządzanie ryzykiem” (o ok. 79 mln euro).

b) Zasilenie budżetu instrumentów:

- Działanie M13 „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” (o ok. 111,5 mln euro)
- Działanie M11 „Rolnictwo ekologiczne” (o ok. 82 mln euro)
- Działanie M04, poddziałanie 4.1, operacje typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” - uruchomienie nowego obszaru wsparcia (f) (o ok. 80 mln euro)
- Działanie M08 „Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych” (o ok. 3,5 mln euro)

Proponuje się również dokonanie przesunięcia 39 mln euro w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (EIO) z działania M14 „Dobrostan zwierząt” do działania M13 „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami”. Ww. przesunięciu środków EIO towarzyszy rekompensata 39 mln euro w ramach standardowych środków PROW 2014-2020, co nie wpływa na łączną kwotę środków przeznaczoną na oba działania.

2. Zmiany w zakresie instrumentów finansowych

Zmiana polega na zwiększeniu wysokości dopłaty do oprocentowania kredytów obrotowych objętych gwarancją Funduszu Gwarancji Rolnych z 2% do 5%. Jest to spowodowane potrzebą utrzymania specjalnych rozwiązań spowodowanych pandemią COVID-19 oraz jej skutkami. Zmiana dopłaty do oprocentowania z 2% do 5% jest podyktowana wzrostem oprocentowania kredytów.

Szacuje się, że dopłaty do tych kredytów i objęcie ich gwarancjami łącznie z gwarancjami do kredytów inwestycyjnych udzielanymi na podstawie dotychczasowych zasad wymaga zwiększenia kwoty limitu środków na instrumenty finansowe o 39 mln euro.

3. Zmiany w działaniach:

a) M04 „Inwestycje w środki trwałe”, w poddziałaniu 4.1 „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” w typie operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych”

Zmiana polega na wprowadzeniu w typie operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych” obszaru f „Zielona energia w gospodarstwie rolnym”. Działanie przewiduje inwestycje na instalacje wytwarzające energię
z promieniowania słonecznego wraz z magazynami energii i inteligentnymi systemami zarządzania energią z możliwością zainstalowania pomp ciepła.

b) M04 „Inwestycje w środki trwałe”, w poddziałaniu 4.1 „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” w typie operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych”

Zmiana polega na zwiększeniu wysokości pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne, w tym na realizację projektów zbiorowych, w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych”, w okresie realizacji PROW 2014-2020.

c) M04 „Inwestycje w środki trwałe”, w poddziałaniu 4.1 „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych”, w typie operacji „Inwestycje mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych”

Zmiany polegają na:
- wprowadzeniu standardowych stawek jednostkowych jako formy pomocy za wykonanie płyt lub zbiorników do przechowywania nawozów naturalnych oraz wskazaniu ich wysokości,
- podniesieniu kwoty pomocy ze 100 tys. zł na 150 tys. zł.

d) M04 „Inwestycje w środki trwałe” w poddziałaniu 4.3 „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” w typie operacji „Zarządzanie zasobami wodnymi”

Zaproponowane zmiany mają na celu umożliwienie gminom budowy lub przebudowy zbiorników retencyjnych.

e) M05 „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzenie odpowiednich środków zapobiegawczych” w poddziałaniu 5.1 „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” w typie „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej”

Zmiana polega na aktualizacji wysokości standardowych stawek jednostkowych, w przypadku standardowych stawek jednostkowych za wykonanie ogrodzenia w oparciu o aktualne ceny rynkowe.

f) M8 „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów”, w poddziałaniu (8.1) „Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych”

Zmiana polega na podwyższeniu stawki premii zalesieniowej wypłacanej przez 12 lat na pokrycie utraconych dochodów z działalności rolniczej.

g) M10 „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne”, w poddziałaniu (10.1) „Płatności w ramach zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych” oraz w poddziałaniu (10.2) „Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie”

Zmiany polegają na:
- umożliwieniu stosowania wapnowania w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone oraz Pakietu 2. Ochrona gleb i wód Wariant 2.1. Międzyplony;
- podwyższeniu stawek płatności dla poszczególnych pakietów/wariantów;
- dostosowaniu zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych do ram prawnych nowego okresu programowania.

h) M11 „Rolnictwo ekologiczne”

Zmiany polegają na:
- wprowadzeniu nowego pakietu oraz podwyższenia stawek płatności w ramach poszczególnych pakietów działania, analogicznie jak w ramach ekoschematu – Rolnictwo ekologiczne w ramach PS WPR;
- wprowadzeniu mechanizmu degresywności płatności ekologicznych;
- dostosowaniu elementów bazowych (baseline) do obowiązujących przepisów, w związku z obowiązywaniem od 2023 r. warunkowości zamiast zasady wzajemnej zgodności oraz wymogów w ramach zazielenienia.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM - to drugi kwartał 2022 r.