EDO - Ekologiczne Doświadczalnictwo Odmianowe

Jak podkreślał dr hab. Krzysztof Jończyk z Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - PIB w Puławach, na konferencji organizowanej 21 czerwca w Różańcu (woj. lubelskie) przez IUNG-PIB, właściwie dobrana odmiana poprawia jakość i jest szansą na zwiększenie produkcji w gospodarstwach. W wyniku trudności z dostępem do materiału nasiennego w jakości ekologicznej (szczególnie zboża, bobowate), kosztownego i długotrwałego procesu hodowli nowych odmian, racjonalnym rozwiązaniem stosowanym również w innych krajach, jest zamiast tworzenia nowych programów hodowlanych, testowanie odmian będących na rynku i ocena ich przydatności do produkcji ekologicznej. Właśnie w tym kierunku prowadzone są badania EDO.

Cel opracowania Ekologicznego Doświadczalnictwa Odmianowego

W oferowanym materiale siewnym przeznaczonym do produkcji ekologicznej, nie znajduje się wiele odmian, a przeważają głównie nasiona warzyw. Istnieje potrzeba wytworzenia większej i bardziej różnorodnej puli gatunków zbóż i roślin bobowatych. Celem prac w ramach EDO, jest właśnie ocena przydatności do uprawy w systemie ekologicznym, grup roślin i nowych odmian istotnych dla produkcji i rynku.

Program jest efektem współpracy Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - PIB w Puławach z Centralnym Ośrodkiem Badania Odmian Roślin Uprawnych, z którym opracowano założenia oraz organizację bazy badawczej systemu EDO.

Gatunki roślin uprawnych uwzględnione w badaniach EDO

Każdy gatunek roślin uprawnych jest testowany w 6 miejscowościach, a łączna liczba poletek przeznaczonych pod badania to 2328.

Gatunki uwzględnione w badaniach na rok 2022 [IUNG-PIB]:

• pszenica ozima ( 16 odmian)
• pszenżyto ozime (12 odmian)
• żyto (12 odmian)
• pszenica jara (11 odmian)
• jęczmień jary ( 11 odmian)
• owies (11 odmian)
• groch siewny ( 8 odmian)
• łubin wąskolistny ( 8 odmian)
• łubin żółty ( 8 odmian)
• soja (8 odmian)

Kryteria doboru odmian i kierunki w hodowli

W porównaniu do upraw konwencjonalnych, odmiany roślin przeznaczonych do produkcji ekologicznej, plonują na niewysokim poziomie. Oprócz istotnych różnic w agrotechnice, przyczyną tego jest również niewykorzystanie potencjału produkcyjnego odmian.

Kierunkiem dzisiejszych hodowli roślin, zwłaszcza ekologicznych, powinno być przystosowanie odmian do trudnych warunków klimatycznych (jak susza) oraz większa zdolność pobierania składników pokarmowych. Wymaga to produkcji odmian o dużej różnorodności genetycznej, odporności i efektywności wykorzystania składników.

Publikacja wyników i rekomendacje uprawowe

Wyniki powstałe w ramach doświadczalnictwa, prezentowane są na stronach m.in. IUNG-PIB, ulotkach informacyjnych na temat przydatności odmian do uprawy, publikacjach i bezpośrednich spotkaniach szkoleniowych na poletkach demonstracyjnych.

Dzięki powstałym opracowaniom, łatwiej kierować się doborem odmian o pożądanych cechach uprawowych, co zmniejsza ryzyko uprawy. Przedstawione wyniki porównawcze (zdjęcie poniżej) prezentują grupy odmian pszenicy ozimej, które w uprawie ekologicznej, pozwalają na osiągnięcie wyższego plonu, lepszą konkurencję z chwastami oraz mniejsze porażenie przez choroby. 

Program powstał ze środków finansowanych z funduszu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pod kierownictwem dr hab. Krzysztofa Jończyka z IUNG-PIB.