Po żniwach wielu rolników wysiewa międzyplony ścierniskowe, które traktują jako uprawy niskonakładowe. Sięgają po gatunki niewymagające, łatwo dostępne, których nasiona są tanie i dzięki niskiej normie wysiewu koszt takiego międzyplonu nie jest wysoki. Dotyczy to głównie przypadków kiedy wysiew międzyplonu staje się obowiązkiem realizacji pewnych wymogów np. zazielenienia (EFA) oraz programu rolno-środowiskowo klimatycznego.

Zalety gorczycy

Plony gorczycy uprawianej w plonie głównym dzięki opadom są w tym sezonie są dość dobre, a nasiona o wysokiej MTN. Na dobrych stanowiskach zebrano ponad 1,5 t/ha. Warto jednak zwracać uwagę na jakość materiału siewnego ponieważ w tej kwestii mogą być znaczne różnice.

Najważniejsze zalety uprawy gorczycy sianej w międzyplonie:

·        nasiona są tanie. W tym roku cena waha się od 2,8 do 3,8 zł za kg, co przy wysiewie rzędu 15-20kg/ha daje koszt na poziomie 40-76 zł.

·        można siać ją na wszystkich typach gleb;

·        przy dobrej wilgotności wschodzi już po kilku dniach od wysiewu;

·        szybko buduje biomasę i zakrywa glebę chroniąc ją przed erozją oraz stratami składników pokarmowych;

·        odmiany mątwikobójcze pomagają redukować populację tego szkodnika;

·        dobrze rozwinięta gorczyca zaorana jako zielony nawóz, może zastąpić nawet 20 ton obornika,

·         głęboko się korzeni, działa strukturotwórczo na glebę i jest źródłem cennej materii organicznej;

·        jesienią biomasę można ciąć i spasać nią zwierzęta;

·        w zmianowaniu z dużym udziałem zbóż przerywa niekorzystne skutki monokultury zbożowej;

·        jest rośliną miododajną, chętnie odwiedzaną przez zapylacze.

Gorczyca podobnie jak rzepak w dobrych warunkach wschodzi już po kilku dniach od wysiewu nasion Fot. A. Kobus
Gorczyca podobnie jak rzepak w dobrych warunkach wschodzi już po kilku dniach od wysiewu nasion Fot. A. Kobus

Ma jednak i wady:

·       ze względu na podobieństwo gatunkowe nie zaleca się jej wysiewu w zmianowaniu z rzepakiem ozimym. Jej wysiew to ryzyko nagromadzenia się w przestrzeni rolniczej wspólnych dla rzepaku patogenów (zarówno szkodników jak i chorób).

·       gorczyca pobiera znaczne ilości wody, co ma szczególne znaczenia w lata suche. Wyrośnięta na metr może wyciągnąć z gleby nawet 100 l/m2 wody. Dlatego nie powinno się dopuścić do zbytniego jej rozwoju, zwłaszcza jeśli po jej siewie planujemy np. siew ozimin.

Gnatarz rzepakowiec w gorczycy Fot. A. Kobus
Gnatarz rzepakowiec w gorczycy Fot. A. Kobus

 
Gorczycę najczęściej sieje się w sierpniu, choć na mulcz pod buraki cukrowe, dobrym terminem jest wrzesień. Gorczyca wysiana w suche podłoże, przy małej ilości opadów tworzy mało zielonej masy ponieważ szybko strzela w pędy, zakwita i drewnieje.

Siać ją należy płytko (2 cm), udaje się nawet w siewie rzutowym wykonanym za pomocą rozsiewacza do nawozów (warunek wilgotna gleba). Najlepsze efekty osiąga się oczywiście za pomocą agregatu uprawowo-siewnego z siewnikiem do poplonów. 

Tanie międzyplony

Częściej jednak rolnicy wysiewają gorczycę w mieszankach. Wynika to z tego, że mieszanki dwugatunkowe pomagają spełnić wymogi zazielenienia (EFA) lub pozwalają wypełnić obowiązek wprowadzenia praktyk dodatkowych np. w programie rolno -środowiskowo-kilmatycznym. 

Popularne mieszanki międzyplonowe to:

·        gorczyca biała + facelia błękitna: 10+6 kg/ha;

·        gorczyca biała + owies: 10 + 100 kg/ha;

·        gorczyca biała + słonecznik: 10 kg + 10 kg słonecznika

·        gorczyca biała + rzodkiew oleista: 15 kg + 15 kg

 

Gorczyca jest często takżę komponentem mieszanek wielogatunkowych w tym np.

·        gorczyca biała 45%, rzodkiew oleista 45 %, facelia 10%;

·        gorczyca 25 %, rzodkiew oleista 30 %, wyka15 %, sorgo15 %, owies 15 %

W każdym przypadku zaleca się wysiew 25 kg/ha takiej mieszanki.