W skupach wysokie ceny za kłącze perzu i ziele skrzypu

Na koniec roku, jak podaje punkt skupu Herbapol pod Warszawą, cena za suszone ziele skrzypu wynosiła 5,40 zł/kg, natomiast za suche omłócone kłącze perzu 2,5 zł/kg. W minionym roku w innych punktach skupu na terenie kraju ceny za skrzyp wahały się od 1,05 zł/kg za świeży surowiec, od 3,50 do 4,50 za suszony, natomiast za perz świeży około 1,50 zł/kg, a za suszony otarty od 2 do 3 zł/kg. Wedle tego, co podają skupy Herbapolu w Lublinie i Warszawie brakuje tych dwóch surowców skupowanych za podaną cenę. Może zatem w tym roku przekuć uporczywe chwasty w sukces i dodatkowy zarobek? W wiosenno-letniej porze zbierania skrzypu i po jesiennej bronie, gdy przyjdzie czas na perz, warto pokusić się o zebranie tych surowców. Najlepiej od razu je wysuszyć i oczyścić w przypadku perzu, dzięki temu w punktach skupu uzyskamy za nie wyższą cenę.

Perz właściwy

Perz właściwy porasta nie tylko pola uprawne, gdzie jest trudnym w zwalczaniu chwastem, lecz także zarośla, polany i nieużytki. Lubi zwłaszcza gleby zasobne, dzięki którym może wytworzyć rozległe podziemne kłącza, które zawierają magazynowaną tam inulinę, krzemionkę, saponiny, duże ilości węglowodanów, śluzów, soli mineralnych (potasu i żelaza) oraz witaminę C. Dzięki tak bogatemu składowi stosowany jest w ziołolecznictwie jako środek oczyszczający organizm, osłaniający na wątrobie, wpływając na rozwój flory bakteryjnej w układzie trawiennym, a także wykazuje działanie lekko przeczyszczające i moczopędne. Perz zbiera się jesienią, najlepiej po bronowaniu zaoranych pól. Zebrane kłącza oddziela się od zielonych części rośliny, korzeni przybyszowych, myje i na koniec suszy w temperaturze około 40 st. C (najlepiej w suszarkach do ziół lub suszarniach naturalnych). W skupach przyjmowane są tylko te jasne, grube i mięsiste kłącza.

Skrzyp polny

Skrzyp to powszechnie spotykany chwast gleb o odczynie kwaśnym, choć coraz częściej pojawia się także na tych o wyższym pH. Ze względu na bardzo rozbudowany system korzeniowy, czyli wielopoziomowe podziemne rozłogi i kłącza jest trudny do zwalczania i niejednemu rolnikowi przysparza problemu. Tymczasem ma także jasne strony, a mianowicie może stać się cennym surowcem zielarskim. W przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym wykorzystuje się przypominające miniaturową jodełkę zielone, dobrze rozwinięte pędy skrzypu polnego, o wysokości do około 40 cm. Skrzyp zbierać można nawet do trzech razy w roku: od czerwca do sierpnia w pogodne dni. Wczesną wiosną z licznych podziemnych kłączy wyrastają krótkie pędy zarodnikowe o brunatnym kolorze, na szczycie których znajdują się kłoski przypominające szyszkę, a dopiero w czerwcu pojawiają się zielone pędy płonne, które stanowią surowiec zielarski. Należy jednak pamiętać, by podczas zbioru nie pomylić go z innymi gatunkami skrzypu, które nie są surowcem zielarskim, a wręcz, jak w przypadku skrzypu błotnego, są trujące. Ważne także, by na zielu nie było kropel rosy, które podczas suszenia czernieją i wykluczają przydatność surowca. Skrzyp polny po zebraniu suszy się w podobnych warunkach jak perz, a więc także w temperaturze do 40 st. C w suszarniach lub warunkach naturalnych, pamiętając jednak, by miejsce suszenia było przewiewne i najlepiej zaciemnione. Ziele skrzypu polnego zawiera sole mineralne, a zwłaszcza związki krzemu, czyli łatwo przyswajalną dla organizmu krzemionkę. Oprócz tego w jego skład wchodzą cenne flawonoidy, fitosterole, saponiny i inne, które czynią go ziołem doskonale działającym moczopędne i przeciwzapalnie, zawarta w nim krzemionka zapobiega tworzeniu się kamieni w układzie moczowym i miażdżycy, a zewnętrznie może być wykorzystywany do pielęgnacji włosów i skóry trądzikowej. Skrzyp polny jest chętnie skupowany przez zakłady zielarskie, a jego cena jest atrakcyjna.

Zakładanie plantacji skrzypu

Roślinę rozmnaża się z kłączy lub nasion. Kłącza najlepiej siać albo sadzić co 30-40 cm w ziemi spulchnionej, jeśli kłącza się przyjmą, rozrastają się szybko we wszystkich kierunkach. Choć wedle niektórych plantatorów przyjmowanie sadzonek i kiełkowanie nasion jest niezadowalająca, dlatego łatwiej pozyskać skrzyp ze stanu naturalnego. Polega to wówczas na tym, że na polu lub nieużytkach, gdzie występuje roślina, eliminujemy pozostałe chwasty (przy użyciu herbicydu), dzięki temu tworzymy dobre warunki do jego szybkiego rozrostu, jeśli zaś dodatkowo chcemy, możemy również nawadniać plantację, co przyśpiesz i wzmocni wzrost rośliny. Skrzyp zbieramy go 2-3 razy w roku, a plon z hektara kształtuje się na poziomie od 2 do 3,5 tony.