Konopie włókniste są obecne m.in. w sektorze spożywczym, kosmetycznym, włókienniczym, budowlanym, energetycznym oraz biokompozytowym. Mając na uwadze aspekty środowiskowe zwrócono uwagę na ich funkcję w procesie rekultywacji terenów poprzemysłowych.

W odpowiedzi na tę stosunkowo „świeżą” potrzebę Poznański Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich PIB, w latach 2012-2018 zrealizował projekt pt. „Nowa technologia rekultywacji terenów zdegradowanych w rejonie KWB Konin z zastosowaniem uprawy konopi włóknistych".

Rekultywacja terenów przemysłowych

Miejscem realizacji projektu rekultywacji terenów zdegradowanych, były tereny pogórnicze Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Głównym celem projektu była rolnicza rekultywacja terenów po kopalni odkrywkowej węgla brunatnego oraz stworzenie modelowej metody rewitalizacji terenów poprzemysłowych.

Projekt prowadzono na obszarze 25 ha. Polegał na uprawie w płodozmianie dwóch roślin tj. konopi włóknistych odmiany Białobrzeskie, dających dużą masę słomy (około 10-12 t biomasy na powierzchni 1 hektara) oraz lucerny siewnej, cechującej się zdolnością wiązania wolnego azotu. Całość wytworzonej masy organicznej trafiała do gleby poprzez coroczne koszenie i przyoranie uprawianych roślin. Powstający układ kompozytu biologicznego stymulował odtwarzanie warstwy próchniczej, zwiększał zasobność w składniki pokarmowe, poprawiał stosunki wodno – powietrzne oraz stwarzał warunki do namnażania się mikroorganizmów glebowych bez których obecności gleba nie może być urodzajna.

W projekcie założono i osiągnięto następujące cele:

  • wzrost zawartości próchnicy w glebie o około 20-50%,
  • wzrost plonów uprawianych roślin (konopi z 2 t/ha w 1 roku projektu do 5-7 ton/ha w 6 roku projektu oraz lucerny z 1 t/ha w 1 roku projektu do 7-10 ton/ha w 6 roku),
  • wzrost absorpcji CO2 z atmosfery przez rośliny z 1 tony/ha w pierwszym roku projektu do 2 ton/ha w 6 roku projektu,
  • stworzenie przyjaznych siedlisk do rozwoju populacji ptaków i owadów.

Program Konopny

„Program Konopny” stanowi odpowiedź na potrzeby globalnego rynku konopi przemysłowych. Jego celem jest produkcja na dużą skalę kwalifikowanego i elitarnego materiału siewnego konopi przemysłowych odmian należących do IWNIRZ-PIB (m.in. Białobrzeskie, Tygra, Henola), które są sprzedawane w Polsce, Europie i na innych kontynentach. Odmiany, będące własnością Polskiego Instytutu, wspieranego i nadzorowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, są uprawiane m.in. w 41 stanach USA, Urugwaju, RPA czy Australii.

Zastosowanie konopi włóknistych odmiany Białobrzeskie

Odmiana konopi włóknistych Białobrzeskie to polska odmiana należąca do IWNIRZ-PIB. Została zarejestrowana i jest uprawiana od 1968 r. Charakteryzuje się dużą biomasą. Od momentu rejestracji Białobrzeskie były uprawiane głównie na cele włókiennicze ze względu na wysokość rośliny oraz wysoko cenione parametry pozyskiwanego włókna.

Cenionym surowcem były również paździerze konopne, chodź w tym przypadku ich zastosowanie ewaluuje aż do dziś. Białobrzeskie, szczególnie we wschodnich rejonach Polski zaskakują wysokością (niektóre osobniki dorastają do prawie 6 metrów), co może stanowić wyzwanie przy zbiorze. Instytut dysponuje różnego typu maszynami i wspiera w tym zakresie polskich rolników.

Białobrzeska bardzo dobrze radzi sobie w naszych warunkach klimatyczno-glebowych. Wykształca głęboki, palowy system korzeniowy, dzięki temu lepiej znosi suszę czerpiąc wodę z głębszych partii gleby. Jest ona również interesująca dla zastosowania biomasy konopnej w energetyce. Odmiana może wydać 26,8 t z ha biomasy całej rośliny, a w przypadku pozyskiwania ziarna ok. 8-10 ton z ha suchej masy słomy.