Wśród międzyplonów wyróżnia się międzyplony ścierniskowe, wysiewane zaraz po zbiorze rośliny głównej, wsiewki poplonowe oraz międzyplony ozime, wysiewane jesienią. Każdy z nich charakteryzuje się niekwestionowanymi zaletami nie tylko w przypadku produkcji roślinnej, ale i zwierzęcej. Ze względu na dość późny termin jaki nas zastał, skupimy się na szczegółowym omówieniu międzyplonu ozimego, który można wprowadzić do płodozmianu po roślinach późno schodzących z pola, jak np. kukurydzy czy burakach cukrowych.

Zalety siania międzyplonów

Poplony ozime chronią glebę przed erozją wodną i wietrzną, a także przyczyniają się do wzrostu ilości materii organicznej w glebie, zwiększając pośrednio jej pojemność wodną i żyzność. Poprzez wysiew gatunków roślin  o palowym systemie korzeniowym, np. rzodkwi oleistej czy łubinów, dochodzi do naturalnego drenażu profilu glebowego, dzięki czemu składniki pokarmowe dostępne w głębszych warstwach transportowane są do warstw wierzchnich, a struktura fizyczna ulega znacznej poprawie. Bardzo ważnym aspektem, szczególnie przy tak wysokich cenach nawozów azotowych, jest zdolność wiązania tego pierwiastka z atmosfery przez rośliny bobowate zawarte w mieszankach poplonowych. Dzięki wytworzeniu dużej biomasy i zacienieniu gleby ogranicza się także zbędne parowanie wody oraz rozwój uciążliwych chwastów. Poplon ozimy to także większa bioróżnorodność gatunkowa danego środowiska i pozytywny wpływ na rozwój pożytecznych mikroorganizmów glebowych.

Jakie gatunki siać i w jakiej normie wysiewu?

Siejąc poplon ozimy nie znaczy, że musimy skupiać się jedynie na gatunkach roślin ozimych - śmiało można wysiać również gatunki jare, które zwyczajnie przemarzną i pozostawią po sobie cenną materię organiczną oraz stanowić będą dobry mulcz dla rośliny następczej. Roślina, która ma zostać przeznaczona do wysiewu jako poplon, musi spełniać kilka warunków: jej nasiona muszą być tanie i nie może mieć zbyt dużych wymagań pokarmowych oraz wodnych - w innym wypadku uprawa będzie nieekonomiczna. Nie może także sprzyjać rozwojowi agrofagów. Z tego względu rośliny zbożowe (najbardziej popularnym gatunkiem poplonowym jest żyto) należy wysiewać jak najdalej w płodozmianie od innych zbóż, gdyż gatunek ten przyczynia się do rozwoju chorób podsuszkowych w następnym sezonie. Z kolei rzepak, rzepik, gorczycę czy rzodkiew oleistą zaleca się siać na polach, na których nie uprawia się rzepaku, ponieważ wszystkie gatunki roślin z rodziny kapustowatych są żywicielami grzybów powodujących czerń krzyżowych, a także stanowią ,,oazę" do przezimowania szeregu szkodników.

Siejąc jakiekolwiek poplony należy pamiętać, by stosować większą ilość nasion. Zalecane mieszanki poplonowe przeznaczone do wysiewu jesienią to:
- rzepik ozimy: 10-12 kg/ha
- żyto + rzepik: 100 kg/ha żyta i 6 kg/ha rzepiku
- mieszanka żyta ozimego z wyką kosmatą: 60-80 kg/ha żyta i 40-60 kg/ha wyki
- życica trwała + wyka ozima: 20 kg/ha życicy i 40 kg/ha wyki
- gorczyca biała + facelia: 10 kg/ha gorczycy i 5 kg/ha facelii
- groch siewny + słonecznik: 130-150 kg/ha grochu i  12-15 kg/ha słonecznika
- seradela + facelia: 30 kg/ha seradeli i 5 kg/ha facelii.

Czy nie jest jeszcze za późno?

Biorąc pod uwagę fakt, że większość z wymienionych wyżej gatunków roślin musi zostać wysiana najpóźniej do końca września, faktycznie, jest już dość późno. Istnieje spore ryzyko, że żyto, rzepak i rzepik siane pod koniec października jako poplon nie zdąży wytworzyć pożądanej biomasy, rzodkiew oleista nie wytworzy korzenia palowego, słonecznik wymaga dużego nasłonecznienia, itd. ... Co zrobić w tej sytuacji?

Ostatnią deską ratunku pozostają mieszanki gorczycy białej i facelii oraz życicy trwałej i wyki ozimej. Pierwszą mieszankę stanowią rośliny o krótkim okresie wegetacji, a więc przy łagodnym przebiegu listopada i grudnia powinny wytworzyć biomasę sięgającą mniej więcej do kolan co wystarcza, by spełniły swoje zadanie jako poplon ozimy i ochroniły glebę przed działaniem erozji wodnej i wietrznej jak również zabezpieczą glebę przed wypłukiwaniem w głąb jej profilu cennych składników pokarmowych. Uprawę najlepiej likwidować w lutym przy użyciu talerzówki lub mulczera.  

Kiedy można zlikwidować międzyplon?

Czytaj więcej

Kiedy można zlikwidować międzyplon?

Serdecznie zapraszamy do udziału w konferencji ,,Narodowe Wyzwania w Rolnictwie", która odbędzie się 3 listopada o godz. 9:00 w hotelu Sheraton w Warszawie. By wziąć udział w wydarzeniu wystarczy tylko się zarejestrować!