Najważniejsze bor i mangan

W uprawie buraka cukrowego ważna jest nie tylko wysokość plonu korzeni, lecz także jakość wyprodukowanego surowca. Łatwiej o te parametry, jeśli w technologii uprawy tej rośliny praktykujemy dolistne nawożenie mikroelementami.

---

---

Burak cukrowy to roślina mająca niezwykle wysokie wymagania agrotechniczne. Według Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej uprawa tego gatunku powinna być poprzedzona rozrzuceniem jesienią pełnej dawki obornika, który m.in. jest źródłem wielu cennych mikroelementów - jednak ostatnimi czasy praktyka ta traci na popularności. Zbliżony do obojętnego odczyn gleby, na której burak cukrowy musi być uprawiany, nie sprzyja dostępności i przyswajaniu mikroskładników. Z tego powodu plantatorzy zmuszeni są niekiedy całość zapotrzebowania na mikroskładniki pokrywać za pomocą nawożenia dolistnego. Mangan i bor to najważniejsze mikroelementy w fizjologii tego gatunku (tabela 1.). W jakich dawkach i kiedy warto zasilić plantację t ymi pierwiastkami?

MANGAN

Według tabeli 2. do wytworzenia tony korzeni oraz odpowiedniej masy liści burak cukrowy pobiera ok. 12 g manganu w czystym składniku. Jest on niedostępny w glebie przy pH powyżej 6,5. Dodatkowym czynnikiem ograniczającym dostępność manganu w glebie jest susza, która powoduje unieruchomienie tego pierwiastka.

Deficyt manganu w pierwszej fazie objawia się przejaśnieniami na liściach w postaci marmurkowatości, które pojawiają się między nerwami liściowymi. Liście zawijają się do góry, ograniczając powierzchnię asymilacyjną, a z czasem nawet zamierają w środkowej części. Podobne objawy wykazuje niedobór magnezu, z tą różnicą, że w przypadku magnezu występują one głównie na liściach starszych.

BOR

Bor jest tym składnikiem pokarmowym, który należy, z wielu względów, włączyć w podstawową agrotechnikę uprawy buraka cukrowego. Po pierwsze, gleby w Polsce charakteryzują się naturalną niską zasobnością w bor. Po drugie, obornik zawiera niewielkie ilości boru i nie są one wystarczające, by pokryć zapotrzebowanie na wyprodukowanie co najmniej 60 t korzeni o wysokiej jakości technologicznej. W dodatku w ciągu ostatnich lat co roku na terenie naszego kraju występują okresowe susze, które znacznie utrudniają pobieranie boru z gleby. W przypadku tego pierwiastka dolistnie dokarmiać można ,,na zapas", ponieważ pierwsze objawy niedoborów zawsze są utajone i nie pozostają obojętne dla jakości plonu. Zacząć należy od fazy 4-6 liści właściwych - wtedy rośliny wykazują się największym zapotrzebowaniem na ten mikroelement. Do wyprodukowania tony korzeni wraz z odpowiednią masą liści, według tabeli 1, rośliny pobierają 6 g boru, a więc zaleca się dostarczenie od 0,5 kg (na stanowiskach, gdzie stosowano obornik) do 3 kg boru w czystym składniku na stanowiskach, gdzie nie używano żadnych nawozów naturalnych oraz skrajnie ubogich w ten mikroelement. Ze względu na specyfikę wzrostu buraka cukrowego, czyli ciągłą akumulację sacharozy w korzeniach, bor można podawać roślinom przez cały okres wegetacji wraz ze środkami ochrony roślin - o ile oczywiście nie ma przeciwwskazań na etykiecie.

Niedobór boru na plantacji buraka cukrowego objawia się mniejszym tempem wzrostu roślin, większą tendencją do więdnięcia, pękaniem, zdrobnieniem i zamieraniem liści sercowych. Skutki deficytu tego mikroskładnika są nieodwracalne i powodują nawet kilkudziesięcioprocentowe straty w plonach korzeni i mniejszą z awartość cukru.

CYNK I MIEDŹ

Cynk zwiększa odporność roślin na choroby grzybowe, głównie chwościka. Jego niedobór w uprawie buraka cukrowego objawia się bieleniem i karłowatością liści oraz ogólnie zahamowanym wzrostem. Plantacja, aby wydać tonę korzeni wraz z odpowiednią masą liści, pobiera ok. 6 g cynku w czystym składniku. Gleby w Polsce z natury są zasobne w ten składnik, dlatego przy klasycznym systemie uprawy, tzn. z zastosowaniem obornika, dostarcza się odpowiednich ilości cynku, zaspokajających potrzeby tej rośliny. W przeciwnym przypadku zalecany jest jednokrotny oprysk w dawce 0,75-1,0 kg cynku na hektar.

Miedź pobierana jest w niewielkich ilościach, bo zaledwie 1 g na tonę korzeni wraz z odpowiednią masą liści. Uprawiając buraki na oborniku, w znacznym stopniu pokrywamy zapotrzebowanie roślin na ten składnik (tab. 3). Deficyt miedzi objawia się poprzez zaburzenie rozwoju korzenia głównego, intensywny rozrost korzeni bocznych, a w nadziemnej części roślin ciemnozielonym zabarwieniem liści, zwijaniem się młodych izamieraniem starych.

DOKARMIANIE DOLISTNE

Nawożenie buraka cukrowego mikroskładnikami najczęściej rozkłada się na dwa opryski.

W praktyce bor i coraz częściej także mangan podaje się roślinom w postaci nawozów jednoskładnikowych. Pozostałe mikroelementy przeważnie aplikuje się przy użyciu wybranego nawozu wieloskładnikowego.

Pierwsza, mniejsza dawka aplikowana jest, gdy rośliny osiągnęły fazę 4-6 liści właściwych (BBCH 14-16). Drugą, tzw. uzupełniającą, stosuje się w terminie 10-14 dni po pierwszym oprysku, a najpóźniej do zwarcia międzyrzędzi. Buraki można dokarmiać również trzykrotnie, jednak wtedy zaleca się 10-dniowy odstęp między zabiegami.

---

---

Podobał się artykuł? Podziel się!