Analiza chemiczna gleby jest istotnym elementem w uprawie gruntowej głównie warzyw, ale także pod założenie sadu. Przy jej udziale uzyskujemy dokładne informacje o zasobności gleby w składniki mineralne jak również jej odczyn. Wraz z analizą próby glebowej można również uzyskać odpłatnie zalecenia nawozowe, które pozwolą na określenie potrzeb wapnowania oraz nawożenia potasem, fosforem czy magnezem.

Analizę chemiczną można wykonać w stacjach chemiczno-rolniczych. Zaleca się, aby przeprowadzać analizę co 3- 4 lata. Najważniejszym elementem przygotowania próby glebowej jest właściwe jej pobranie i oznaczenie. Jesień jest optymalnym terminem do pobrania prób. Jedynie należy z tym poczekać, jeśli wcześniej wykonane było wapnowanie lub wysianie nawozów oraz panuje długotrwała susza czy nadmierne opady deszczu.

Próby glebowe pobieramy z różnych miejsc na danym polu lub ogrodzie. W przypadku występowania różnego rodzaju gleby, pobieramy osobne próby z danego obszaru. Jeśli posiadamy pochyły teren pola uprawnego, należy pobrać osobne próby zarówno z warstwy położonej najwyżej, ze zbocza oraz najniższego miejsca.

Należy również wykonać tzw. próbę ogólną, czyli z określonej głębokości i będącą średnią kilku pojedynczych prób, które pozyskujemy po przekątnej na całej powierzchni uprawy. Glebę mieszamy ze sobą w naczyniu i pobieramy 0,5 kg próby, którą umieszczamy w torebce i pozostawiamy do wysuszenia.

Próby glebowe pobierane są z warstwy ornej (0-20 cm głębokości), a w przypadku upraw sadowniczych na głębokości 0-30 cm. Do tego celu możemy posłużyć się laską Egnera, świdrami lub szpadlem i łopatką. Można również pobrać próbę z warstwy podornej (20-40 cm), wówczas należy wykonać odkrywkę (30 cm) i pobrać glebę z 40 cm profilu glebowego. Pojedyncze próbki z danej głębokości mieszamy wykonując próbę ogólną.

Przygotowane próby należy umieścić do torebki i dokładnie oznaczyć. Musimy podać nazwę uprawy, głębokość z jakiej pobrano próby oraz ewentualnie wypisaną kartę do ustalenia zaleceń nawozowych (np. z http://schr.bip.nor.pl). Interpretacja otrzymanych wyników powinna przebiegać w oparciu o rodzaj gleby (lekkie, średnio zwięzłe, ciężkie). Dla każdej klasy gleby (niska, średnia, wysoka) oraz warstwy istnieje przedział zawartości poszczególnych przyswajalnych składników.