Niedobór wapnia ma istotny wpływ na zakwaszenie gleby. W Polsce jest to proces postępujący, zarówno jeśli chodzi o obniżenie się odczynu gleby, jak i powierzchnię uznawaną za kwaśną. Występują wówczas łącznie objawy niedoboru wapnia i magnezu oraz nadmiar glinu i manganu. Dlatego nie należy dopuścić do dalszego pogłębiania tego procesu, gdyż na glebach kwaśnych nawożenie mineralne powoduje małe przyrosty plonów. W skrajnych przypadkach niedobór wapnia może działać ujemnie zarówno w uprawach sadowniczych, warzywniczych, jak i rolniczych.

Gdy kwaśna gleba
W warunkach kwaśnej gleby to nie azot i potas, lecz wapń decyduje o wysokości i jakości plonów. Szczególnie gleby piaszczysto-gliniaste są z natury ubogie w wapń, a więc kwaśne i bardzo kwaśne. Dlatego należy pobierać próby gleby, które określą ilość i skład zasobności w składniki mineralne. Natomiast pozostawiając kwaśny odczyn, można wyraźnie przyczynić się do pogorszenia stosunków wodno-powietrznych w glebie. Jednak skład fizyczno-chemiczny gleby w sadzie czy na plantacji roślin jagodowych jest niejednolity. Inny jest w międzyrzędach (murawa), a inny w ugorze herbicydowym, z którego drzewa i krzewy pobierają około 90 proc. składników pokarmowych i wodę.

Brak wapnia
Przyczyną silnego zakwaszenia pasów herbicydowych jest szybkie wymywanie wapnia z gleby niepokrytej żadną roślinnością i stosowanie wysokich dawek nawozów azotowych. W sadach młodych, posadzonych po wykarczowaniu sadów starych, po dziś dzień trwają skutki silnego zakwaszenia gleby spowodowanego nadmiernym doglebowym nawożeniem azotem.

Natomiast objawy braku wapnia w owocach jabłoni związane są z blokadą transportu wapnia do owoców i nie zależą od zasobności gleb ani od zawartości tego składnika w liściach. Niedobór wapnia w owocach spowodowany jest nie tylko zbyt małą zawartością tego składnika w glebie. Problemy z brakiem wapnia w owocach tylko w bardzo ograniczonym zakresie mogą być usuwane poprzez nawożenie gleby. Dlatego koniecznie należy ograniczać siłę wzrostu drzew poprzez cięcie letnie pędów jednorocznych. Wówczas zwiększa się ilość wapnia dla owoców, a także zawartość fosforu w liściach.

Pryskanie owoców
Udowodniono, że drzewa słabo rosnące, niepryskane wapniem, mają lepsze owoce niż drzewa silnie rosnące. Podobnie, jak te pryskane dziesięć i nawet więcej razy, na przykład chlorkiem wapnia. Jest więc możliwość bezpośredniego dostarczenia tego pierwiastka do owoców poprzez opryskiwanie dolistne roślin i owoców przy zastosowaniu na przykład Wapnovitu, Stopitu, lub Plonochronu wapniowego i Chrońplonu Ca. Te nawozy dolistne były stosowane we wdrożeniach sadowniczych i wykazały bardzo dobrą skuteczność.

Od odczynu (pH) gleby zależy pobieranie z niej wszelkich składników pokarmowych przez rośliny. Ma to istotny wpływ na wzrost, rozwój i plonowanie wszystkich roślin uprawnych.

Autor pracuje w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, Oddział w Radomiu

Źródło: "Farmer" 13/2006