Komisja przekazała do naszego planu ponad 300 uwag i spostrzeżeń. Podziękował za nie Henryk Kowalczyk, wicepremier i minister rolnictwa, o czym pisaliśmy poniżej. I poinformował o zmodyfikowaniu zgodnie z nimi projektu Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027. Odniósł się też do wybranych spostrzeżeń.

Jak poinformował Janusz Wojciechowski, komisarz ds. rolnictwa na Twitterze w najbliższych tygodniach KE opublikuje pozostałe listy. - Będziemy kontynuować współpracę z państwami członkowskimi w celu kształtowania silnych planów WPR na rzecz prężnego sektora rolnego i zrównoważonego bezpieczeństwa żywnościowego. Zachęcam wszystkich rolników, interesariuszy i obywateli do wzięcia udziału w tym procesie - napisał Wojciechowski. (Cały dokument jest w zakładce informacji).

Uwagi KE do Krajowego Planu Strategicznego

Dokument przekazany przez KE jest bardzo obszerny. My przyglądamy się kwestii wkładu i spójności z celami Zielonego Ładu. Ale w następnych artykułach na portalu farmer.pl poruszymy kolejne wątki.

Tymczasem, jak czytamy w opublikowanej analizie, Komisja dziękuje Polsce za obszerne informacje dotyczące jej wkładu w konkretne cele Zielonego Ładu zawarte w strategii „od pola do stołu” i strategii na rzecz różnorodności biologicznej oraz za dostarczenie różnych szacunków dotyczących rozwoju wartości krajowych w celu ilościowego określenia jej ambicji. Zwrócono jednak uwagę na różne różnice metodologiczne w stosunku do danych wykorzystanych przez Komisję.

Uwagi dotyczące celów Europejskiego Zielonego Ładu

W punkcie 31 KE podkreśliła znaczenie kluczowych celów Zielonego Ładu dla osiągnięcia celów szczegółowych WPR i przedstawia w związku z nimi następujące uwagi, których interpretację na portalu farmer.pl będziemy systematycznie publikować (korzystając też z wiedzy ekspertów). 

- Pestycydy: Komisja z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Polski mające na celu zbadanie i przedstawienie szacunków potencjalnej redukcji stosowania i ryzyka (np. -20% w stosunku do poziomu odniesienia w latach 2015-2017 przy udziale WPR od 3% do 7,5%) oraz kandydatów do zastąpienia (redukcja o 7% do 24% ). Zwrócono uwagę na różne załączone warunki. Komisja zachęca Polskę do rozszerzenia i wzmocnienia najistotniejszych interwencji Planu w celu zabezpieczenia tego kierunku zmian w praktyce.

- Straty składników odżywczych: Komisja docenia również wysiłki podjęte przez Polskę w celu dostarczenia potencjalnych szacunków dotyczących bilansu składników odżywczych, a także zmniejszenia zużycia mineralnego i zwiększonego stosowania nawozów organicznych. Komisja zwraca uwagę na wyjściową pozycję Polski (zbliżoną do średniej UE) oraz szereg działań w ramach WPR, które Polska przewiduje w tym celu, oprócz pewnych ograniczeń wynikających z prawa krajowego. Komisja zauważa, że szacowany bilans składników pokarmowych N i P utrzymałby się jednak odpowiednio na poziomie zbliżonym do obecnego średniego poziomu UE i powyżej niego, podczas gdy istnieje pilna potrzeba zmniejszenia strat składników pokarmowych, w szczególności tych odprowadzanych w Morzu Bałtyckim. Komisja zwraca się do Polski o rozważenie pewnych korekt Planu, które przyczynią się do realizacji wspólnych ambicji.

- Rolnictwo ekologiczne: Polska aspiruje do objęcia 7% powierzchni użytków rolnych rolnictwem ekologicznym do 2030 r., co stanowi wzrost w porównaniu z 2019 r. z wartości 3,49%. Istnieje jednak luka między tą wartością aspiracyjną a celem dla gruntów uprawianych ekologicznie, które Polska chce wesprzeć w ramach Planu. Polska jest również proszona o wyjaśnienie, w jaki sposób ten cel i inne odpowiednie interwencje, zwłaszcza te ukierunkowane na rozwój rynku (np. poprzez pobudzenie popytu i zapewnienie zaufania konsumentów), inwestycje w gospodarstwa ekologiczne i wsparcie dla małych gospodarstw ekologicznych, pomogą osiągnąć krajowy wartość. Komisja z zadowoleniem przyjmuje preferencyjne warunki dla rolników ekologicznych w ramach różnych interwencji w pierwszym i drugim filarze. Komisja zachęca również Polskę do zbadania możliwości dalszego zwiększania poziomu ambicji i rewizji w górę celu krajowego. Ponieważ rolnictwo ekologiczne stwarza możliwości w szczególności dla drobnych rolników, ich zaangażowanie w rolnictwo ekologiczne powinno być zapewnione lub przynajmniej wspierane.

- Cechy krajobrazu o dużej różnorodności: Komisja zauważa, że Polska przewiduje przeznaczenie 4% swojej powierzchni rolniczej na te cechy krajobrazu. Biorąc pod uwagę stan bioróżnorodności w Polsce, a także potrzebę poprawy bioróżnorodności w Polsce i na poziomie UE, liczba ta wydaje się Komisji jako niska i zachęca się Polskę do zintensyfikowania wysiłków w tym kierunku, opierając się na ambitnym połączeniu obowiązkowych i dobrowolnych środków w ramach Planu. W tym kontekście Komisja z zadowoleniem przyjęłaby również dalsze szczegóły dotyczące elementów krajobrazu rolniczego wymienionych we wniosku (zagajniki, siatki wodne i inne nieuwzględnione w obliczeniach) oraz pozostałych 4 mln ha użytków rolnych (UR) poza granicami System WPR dodatkowo informuje, że już teraz stanowi pewną ostoję różnorodności biologicznej o różnej wartości przyrodniczej.

- Internet szerokopasmowy na obszarach wiejskich: Komisja zauważa, że Polska przewiduje osiągnięcie 87 % zasięgu obszarów wiejskich do 2025 r., czyli poniżej celu UE 100 %. Ponieważ Polska nie przewiduje odpowiedniego wsparcia w ramach WPR, Komisja zachęca Polskę do lepszego wyjaśnienia, w jaki sposób inne instrumenty pozwolą osiągnąć ten cel.

- Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe: Komisja odnotowuje szacowaną przez Polskę redukcję na poziomie 10% oraz zamiar realizacji tego celu głównie poza WPR. Biorąc pod uwagę bardzo częste stosowanie antybiotyków w hodowli zwierząt w Polsce, Komisja zdecydowanie zachęca Polskę do ustanowienia wyższych ambicji i do przedstawienia dalszych szczegółów na temat zakresu działań planowanych poza WPR oraz do rozważenia dostosowań na poziomie interwencji w Plan, który by to wspierał.