Wyleganie zbóż stanowi poważny problem w produkcji roślinnej. Zjawisko to polega na przewracaniu się roślin, przeginaniu w dolnych partiach rośliny lub nadłamywaniu bądź w środkowej jej części, bądź w dokłosiu. Do najważniejszych czynników wpływających na wystąpienie wylegania należą: wysokie nawożenie azotowe, gęsty siew oraz obfite opady i silny wiatr. Duże znaczenie ma także podatność odmiany rośliny uprawnej oraz termin siewu. Wyleganie często pojawia się pod wpływem kompleksowego działania kilku czynników. Wylegające rośliny wolniej dojrzewają, a kłosy są słabiej wypełnione ziarnem, co powoduje obniżenie wielkości i jakości plonu. Największych strat w plonowaniu roślin należy spodziewać się, gdy zjawisko wylegania wystąpiło wcześnie - pomiędzy fazą kłoszenia, a wczesną fazą dojrzałości mlecznej. Za okresy krytyczne uważa się kłoszenie i kwitnienie roślin. Szacuje się, że wyleganie w tych okresach może obniżyć plon nawet o 60 proc.. W wylęgniętych, wilgotnych łanach łatwo dochodzi do rozwoju grzybów saprofitycznych, a dodatkowo może pojawić się porastanie. Mechaniczny zbiór wylegniętego łanu jest utrudniony.

Podatność lub odporność roślin na wyleganie w bardzo dużym stopniu zależy od ich pokroju, m.in. długości i grubości źdźbła, długości dolnych międzywęźli i wielkości systemu korzeniowego. Roślina mocno osadzona w glebie, o krótszych i grubszych dolnych międzywęźlach będzie mniej narażona na wyleganie niż roślina wyższa i bardziej wiotka, a bardziej rozbudowany system korzeniowy zapewni jej lepsze zaopatrzenie w wodę i składniki pokarmowe.

W nowoczesnej, intensywnej produkcji roślinnej odporność roślin na wyleganie poprzez modyfikację ich pokroju można łatwo uzyskać, stosując regulatory wzrostu, które przyczyniają się do skrócenia i wzmocnienia dolnych partii rośliny, zmniejszenia dominacji wierzchołkowej i wytworzenia większej liczby pędów kłosonośnych oraz zwiększenia masy korzeniowej. Mocniejsze rośliny są też mniej narażone na uginanie się pod wpływem ciężaru kłosa.

Badając zjawisko wylegania, poszukuje się coraz to nowszych i bardziej efektywnych retardantów. Nowym regulatorem wzrostu jest Moddus 250 EC. Preparat od kilku lat stosowany jest w krajach Europy Zachodniej, a od niedawna również w Polsce.

Obszerne badania dotyczące działania preparatu Moddus 250 EC na rośliny zbożowe przeprowadzono w Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu. Preparat badano w kilku odmianach pszenicy ozimej, żyta i pszenżyta ozimego. Moddus 250 EC zastosowano w fazie drugiego kolanka zbóż, w dwóch dawkach (0,3 i 0,5 litra na hektar) oraz w mieszaninie z Antywylegaczem płynnym 675 SL (Moddus 250 EC - 0,2 litra na hektar + Antywylegacz płynny 675 SL - 1 litr na hektar).

Moddus 250 EC skutecznie ograniczył wyleganie roślin, które pojawiło się jako wypadkowa kilku czynników: intensywnych opadów deszczu, silnego wiatru oraz wysokiego nawożenia azotowego. Szczególnie silne wyleganie na poletkach, na których nie stosowano regulatorów wzrostu, wystąpiło w uprawie żyta (niezależnie od odmiany) oraz w uprawie pszenżyta tradycyjnego. Wynosiło ono, w zależności od roku, od 3 do 6 stopni w skali 9 stopniowej (9 oznacza brak wylegania, a 1 całkowite wylegnięcie łanu). Zastosowanie preparatu Moddus 250 EC, niezależnie od dawki, pozwoliło na zmniejszenie wylegania średnio o 3-4 stopnie. Równie dobre rezultaty otrzymano po zastosowaniu mieszaniny: Moddus 250 EC + Antywylegacz płynny 675 SL. Mniej podatne na wyleganie okazały się badane odmiany pszenicy i pszenżyta, ale w szczególnych warunkach pogodowych, glebowych i uprawowych zjawisko to może wystąpić nawet w odmianach o wyższej odporności na wyleganie. W przeprowadzonych badaniach mniejszy stopień wylegania rośliny uprawnej był ściśle powiązany ze zmianami w budowie morfologicznej roślin. Po zastosowaniu preparatu Modus 250 EC lub jego mieszaniny z Antywylegaczem płynnym 675 SL, źdźbła roślin skróciły się, przy czym skrócenie to uzależnione było od gatunku, odmiany oraz warunków pogodowych w danym roku. Odcinkiem źdźbła, który w największym stopniu uległ skróceniu, było trzecie międzywęźle, co bezpośrednio wynikało z terminu zabiegu. Zabieg wykonano w fazie 2. kolanka, a więc podczas wzrostu trzeciego międzywęźla. Zaobserwowano także skrócenie górnych międzywęźli, dokłosia, a w kilku latach również kłosa. Jednak nieznaczne skrócenie kłosa (średnio o 0,5 cm) nie miało negatywnego wpływu na parametry jakościowe i ilościowe plonu.

Preparat Moddus 250 EC zastosowany osobno lub w mieszaninie z Antywylegaczem płynnym 675 SL wzmacniał wytrzymałość mechaniczną źdźbła roślin. Po zastosowaniu badanego preparatu wystąpiło zwiększenie średnicy źdźbła oraz grubości ścianki źdźbła. Było ono uzależnione od gatunku i odmiany zboża, a w mniejszym stopniu także od warunków pogodowych.

Zaobserwowano również korzystny wpływ preparatu Moddus 250 EC na zawartość chlorofilu, podstawowego barwnika fotosyntezy. Na wszystkich poletkach, na których stosowano preparat Moddus 250 EC, zauważono tendencję do zwiększania ilości chlorofilu, co korzystnie wpływało na wzrost i rozwój roślin, a w konsekwencji na plon.

Pozytywny wpływ badanego preparatu zanotowano również w odniesieniu do innych cech ilościowych i jakościowych ziarna żyta ozimego, pszenżyta ozimego i pszenicy ozimej. Moddus 250 EC istotnie zwiększał masę 1000 ziaren oraz zawartość białka w ziarnie we wszystkich badanych gatunkach zbóż, a w wypadku pszenicy ozimej miał korzystny wpływ na zawartość glutenu i liczbę sedymentacji. Liczba ziaren w kłosach po zastosowaniu preparatu Moddus 250 EC nie różniła się od liczby ziaren w kłosach roślin nie poddanych działaniu preparatu.


Źródło: "Farmer" 09/2005

Sprawdź ceny kontraktów terminowych