Brak atrazyny jest ciągle odczuwalny. Taniego herbicydu o szerokim  zakresie zwalczanych chwastów z możliwością stosowania przed i po siewie kukurydzy nie łatwo zastąpić. Nastąpiło również znaczne ograniczenie stosowania mieszanin herbicydowych i tym samym usunięcie z zaleceń kilku herbicydów zarejestrowanych tylko do łącznych zabiegów z atrazyną. Co pozostało i czym uzupełniono aktualne zalecenia?

Substancje aktywne

Najbardziej ucierpiały zabiegi doglebowe. Już przed wycofaniem atrazyny program wczesnego odchwaszczania plantacji kukurydzy był znacznie skromniejszy niż możliwości nalistnego odchwaszczania. Dodatkowym ograniczeniem jest wycofanie w połowie tego roku alachloru. W obecnym sezonie po raz ostatni będzie można zastosować Alanex 480 EC, Lasso 480 EC i mniej popularne Lasso MT 480 CS. To również tanie herbicydy, które potrafią zapobiec wschodom wielu chwastów dwuliściennych. Należą do nich fiołki, gwiazdnica, jasnota purpurowa, kurzyślad, niektóre przetaczniki, psianka czarna, rumian polny i tobołki polne. Zakres ten należy uzupełnić wysoką wrażliwością w stosunku do chwastnicy jednostronnej. Druga substancja aktywna wykorzystywana w uprawie kukurydzy to linuron (np. Afalon50 WP), jeden z najstarszych związków chwastobójczych. W dalszym ciągu jest wykorzystywany do zwalczania chwastów kapustowatych, gwiazdnicy, komosy, kurzyśladu, pokrzywy żegawki, poziewnika szorstkiego, rdestu plamistego i powojowego, sporka polnego, starca zwyczajnego i żółtlicy drobnokwiatowej.

Zabiegi przed wschodami kukurydzy i chwastów

Autor: M.Ptaszyński

Opis: Zabiegi przed wschodami kukurydzy i chwastów

Acetochlor to również nie najmłodsza substancja aktywna, ale o dość szerokim i zróżnicowanym zastosowaniu. W formie produktu Acenit 50 EC zalecana jest w dawce 4–5 l/ha bezpośrednio po siewie. W wypadku suszy istnieje możliwość zastosowania preparatu przed siewem (5 l/ha) i wymieszania go z glebą na głębokość 7–10 cm. W ten sposób uzyskuje się bardzo dobry efekt chwastobójczy w stosunku do chwastnicy jednostronnej. Na glebach ciężkich i bogatych w próchnicę zaleca się podnieść dawkę do 6 l/ha. Preparat znajduje się na liście herbicydów tracących ważność rejestracji. Jeżeli w przeciągu 18 miesięcy producent nie podejmie odpowiednich kroków, herbicyd zostanie wycofany.

Inne problemy dotyczą pozostałych herbicydów zawierających acetochlor. Dawno zarejestrowane herbicydy Guardian 840 EC i Trophy 768 EC doczekały się swoich nowo opracowanych form użytkowych: Guardian Max 840 EC i Trophy 840 EC. Wszystkie mają aktualną rejestrację.

Zalecane są doglebowo i nalistnie (oprócz Acenitu) w fazie od 1 do 3 liści kukurydzy. Niszczą kiełkujące chwasty w glebie i wschodzące do fazy liścieni, do których należą następujące gatunki dwuliścienne: bieluń dziędzierzawa, bylica pospolita, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, kurzyślad polny, mlecze, portulaka pospolita, psianka czarna, przetaczniki, przymiotno kanadyjskie, rdest plamisty, kolankowy i ptasi, rogownica polna, rzodkiew świrzepa, rumianek pospolity, sporek polny, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, wilczomlecz obrotny, żółtlica drobnokwiatowa, i jednoliścienne: chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, palusznik krwawy, stokłosa dachowa, wiechlina roczna, włośnica sina, włośnica zielona, wyczyniec polny i życica wielokwiatowa.

Preparaty

Zabiegi przed wschodami kukurydzy a po wschodach chwastów

Autor: M.Ptaszyński

Opis: Zabiegi przed wschodami kukurydzy a po wschodach chwastów

Dual Gold 960 EC (S-metolachlor) jest przeznaczony głównie na stanowiska silnie zaatakowane przez chwasty prosowate, czyli chwastnicę, paluszniki i włośnice. Nadaje się na pola wzbogacane nawozami organicznymi. Większość nasion chwastów prosowatych przechodzi przez układ pokarmowy zwierząt w stanie nienaruszonym i zdolnym do kiełkowania.

Po wycofaniu atrazyny z palety herbicydów wypadł Merlin Super 537 SC i pozostał tylko Merlin 750 WP, posiadający sam izoksaflutol. Przeznaczony jest do zwalczania chwastów prosowatych i dwuliściennych.

Jedyną nowością w grupie herbicydów doglebowych jest Click 500 SC. Zawiera terbutyloazynę, substancję aktywną znaną na polskim rynku, ale po raz pierwszy zarejestrowaną do odchwaszczania kukurydzy. Preparat ten również przeznaczony jest do wczesnych zabiegów nalistnych: sam oraz w mieszaninie ze środkiem Guardian Max 840 EC. Terbutyloazyna zwalcza: bodziszka drobnego, fiołka polnego, gwiazdnicę pospolitą, komosę białą, marunę bezwonną, mlecz zwyczajny, przytulię czepną, rdesty, szarłat szorstki, tasznik pospolity i tobołki polne.

Formą ochrony poprzedzającą nalistne zwalczanie chwastów jest stosowanie glyfosatu po wschodach chwastów, ale koniecznie przed wschodami kukurydzy. Istnieją dwie możliwości aplikowania glyfosatu: pojedynczo i w mieszaninie z acetochlorem. W pierwszym wypadku niszczone są tylko chwasty, które wzeszły. W drugim – działanie jest przedłużone, ponieważ acetochlor dodatkowo niszczy chwasty, które skiełkowały, ale jeszcze nie wzeszły.

Ochrona nalistna

Zabiegi nalistne po wschodach kukurydzy i chwastów

Autor: M.Ptaszyński

Opis: Zabiegi nalistne po wschodach kukurydzy i chwastów

Zabiegi nalistne stanowią największa część programu odchwaszczania kukurydzy. Do tego celu służy kilka już opisanych herbicydów, które także można stosować doglebowo. Do typowo nalistnych należy grupa środków sulfonylomocznikowych. Cechą charakterystyczną większości jest szeroki zakres zwalczanych chwastów, w tym gatunków dwuliściennych, a wśród jednoliściennych – prosowatych i perzu właściwego. Dodatkowa zaleta preparatów sulfonylomocznikowych to możliwość ich stosowania w mieszaninach i tym samym zwiększanie spektrum zwalczanych chwastów. Dzięki temu można uzyskać kombinacje herbicydowe w 100 proc. ograniczające zachwaszczenie. Niestety, mieszaniny takie należą do droższych. Najstarszym środkiem z tej grupy jest Titus 25 WG (rimsulfuron), zalecany także z adiuwantem Trend 90 EC w stężeniu 0,1 proc. (100 ml/100 l wody). Może być stosowany łącznie z Harmony 75 WG (odpowiednik Refine 75 WG), Banvelem 480 EC i herbicydem Mustang 306 SE. Zwłaszcza ta ostatnia kombinacja nadaje się na pola, na których chwasty przekroczyły podstawowe fazy wrażliwości. Mustang stosowany sam potrafi bardzo ograniczyć konkurencję wyrośniętych chwastów, zwłaszcza przytulii, rumianów i rumianków, chociaż zewnętrzne objawy działania są trudne do zauważenia, a widoczny proces hamowania wzrostu trwa długo.

Maister 310 WG (foramsulfuron + jodosulfuron) ma podobny charakter chwastobójczy. Jest zalecany również z adiuwantami Actirob 842 EC i Atpolan 80 EC. W celu skuteczniejszego zniszczenia perzu właściwego zaleca się go w dawkach dzielonych. Podobnie należy stosować nikosulfuron. Znajduje się on w herbicydach Accent 75 WG i Milagro Extra 060 SC (ulepszona forma Milagro 040 SC). Te herbicydy zalecane są pojedynczo i w dawkach dzielonych. Milagro można stosować w mieszaninie z Callisto 100 EC lub pojedynczo. Pulę herbicydów sulfonylomocznikowych zamyka Mocarz 75 WG (tritosulfuron + dikamba). Zakres zwalczanych przez ten środek chwastów obejmuje tylko gatunki dwuliścienne. Jego skuteczność zwiększa łączne stosowanie z adiuwantem Atpolan 80 EC.

Dikamba jest również zalecana pojedynczo. W tej formie znajduje się w preparatach Banvel 480 SL i Dikamba 480 SL. Chociaż skład obu preparatów jest identyczny, rejestracja wygląda nieco inaczej. Oba niszczą chwasty dwuliścienne w fazie 2–4 liści, ale Banvel 480 SL jest zalecany w fazie 2 do 4 liści kukurydzy, a Dikamba 480 SL w fazie 3–6 liści kukurydzy. Selektywność kukurydzy na ten związek mieści się w granicach 2–6 liści. Dikamba wchodzi także w skład preparatu Cambio 410 SL, w którym jest komponentem obok bentazonu. Środek stosuje się do zwalczania chwastów dwuliściennych, jego skuteczność można podnieść, stosując zabieg łącznie z adiuwantem Olbras 88 EC.

Zalecenia nowoczesne

Nie można pominąć jednego z najnowszych zaleceń w kukurydzy. Jest to herbicyd Focus Ultra 100 EC (cykloksydym) do zwalczania jednorocznych i wieloletnich chwastów jednoliściennych. Preparat ten to klasyczny graminicyd, który z założenia zwalcza wszystkie rośliny trawiaste, a do takich zalicza się również kukurydzę. Środek ten można stosować tylko na odmianach kukurydzy tolerancyjnych na cykloksydym. Informacji o takich odmianach kukurydzy udziela firma BASF. Prawdopodobnie w praktyce będą sprzedawane odpowiednie nasiona i środek łącznie w jednym zbiorczym opakowaniu, w określonych proporcjach na jednostkę powierzchni.

Pozostałe preparaty to różnego typu regulatory wzrostu. Najprostszym jest Chwastox Turbo 340 SL zawierający MCPA i dikambę. MCPA łącznie z bentazonem zawiera również Barox 460 SL, którego skuteczność podnosi się przez stosowanie razem z adiuwantami: Atpolan 80 EC i Olbras 88 EC. Kolejnym jest preparat z linii Aminopielików – Aminopielik Gold 530 EW. Starane 250 EC ma w składzie obok 2,4-D także fluroksypyr, który pochodzi z grupy regulatorów wzrostu (inne fenoksykwasy niż z grupy MCPA i 2,4-D) i zaleca się go pojedynczo. Regulatorem wzrostu jest także dobrze znany chlopyralid (Faworyt 300 SL, Lontrel 300 SL). Wszystkie te preparaty przeznaczono jedynie do zwalczania chwastów dwuliściennych. Zalecane są w różnych fazach rozwojowych kukurydzy – od 2 do 6 liści kukurydzy. Jeżeli jest to możliwe lepiej wykonywać zabieg wcześniej. W fazie 5–6 liści kukurydza zaczyna wytwarzać organy generatywne. Istnieje wtedy możliwość zakłócenia jej prawidłowego rozwoju.

Listę możliwości nalistnego zwalczania zamyka bromoksynil (Emblem 20 WP, Bromotril 250 SC), substancja aktywna działająca kontaktowo. Jest przeznaczona do niszczenia chwastów głównie dwuliściennych. Chwasty wieloletnie pozbawione są części nadziemnej i eliminują konkurencję jedynie w trakcie wegetacji. W późniejszym okresie odrastają z niezniszczonych organów podziemnych.

Autor pracuje w Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu

Źródło: "Farmer" 08/2008