Według autorów raportu, w sezonie 2021/2022, z powodu wzrostu kosztów produkcji, którego mogą nie zrekompensować wyższe ceny zbytu, sytuacja finansowa przemysłu ziemniaczanego może ulec ponownemu pogorszeniu.

Sytuacja w Europie

- Mimo wzrostu cen w okresie wiosennym i powolnego powrotu sektora ziemniaczanego do sytuacji sprzed pandemii w większości krajów Europy Zachodniej doszło do spadku powierzchni uprawy ziemniaków w 2021 r., natomiast miała miejsce jej stabilizacja w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W całej UE-27 areał uprawy ziemniaków w 2021 r. wyniósł 1,51 mln ha i był o 1,9% mniejszy niż w roku poprzednim. Z powodu mało korzystnych i bardzo zróżnicowanych warunków agrometeorologicznych w okresie wegetacji średnie plony spadły w UE-27, w porównaniu z rokiem poprzednim, o ok. 2,5% do 343 dt/ha, ale w odniesieniu do średniej z ostatnich pięciu lat ich poziom był wyższy o 3,4%. Zbiory ziemniaków w UE-27 zmniejszyły się w porównaniu z 2020 r. o 4,4% i wyniosły 51,8 mln ton – czytamy w raporcie.

W krajach Europy Zachodniej, mających decydujący wpływ na europejski rynek ziemniaków (Belgia, Francja, Holandia i Niemcy), produkcja zmniejszyła się o ok. 1,6 mln ton (o ok. 5%).

- Konsekwencją spadku zbiorów, przy jednoczesnym odradzaniu się zapotrzebowania przemysłu przetwórczego na surowiec, są relatywnie wysokie ceny ziemniaków, których poziom systematycznie rośnie, chociaż z zakłóceniami, powodowanymi obawami co do dalszego rozwoju pandemii COVID – informuje dr Wiesław Dzwonkowki z IERiGŻ.

Zbiory ziemniaka w Polsce

W naszym kraju powierzchnia uprawy ziemniaków, według szacunków IHAR-PIB i IERiGŻ-PIB, wyniosła w 2021 r. ok. 235 tys. ha i była większa niż w roku poprzednim o ok. 1%. Instytuty oszacowały plony na 315 dt/ha, wobec 345 dt/ha w roku poprzednim i 275 dt/ha średnio w latach 2016-2020. Zbiory wyniosły ok. 7,40 mln ton i były o 0,60 mln ton mniejsze niż w 2020 r. i o podobną wielkość niższe od średnich zbiorów z ostatnich pięciu lat.

- Z powodu spadku produkcji ceny ziemniaków również w Polsce są wysokie, a ich poziom w okresie jesiennym w obrocie targowiskowym oscylował ok. 130 zł/dt i był średnio o ok. 50% wyższy w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r. W obrocie hurtowym wzrost cen jest jeszcze większy, a ich poziom (ok. 88 zł/dt) w listopadzie 2021 r. był o ok. 69% wyższy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Ceny w Polsce przypuszczalnie przez cały sezon będą utrzymywać się na wysokim poziomie, który będzie zależny od rozwoju sytuacji na rynkach zachodnioeuropejskich i od możliwej presji importu nieco tańszych ziemniaków z tego kierunku – podano w raporcie.

- W skali całego sezonu 2021/22 średni poziom cen targowiskowych może wynieść ok. 145 zł/dt, wobec 97 zł/dt w sezonie poprzednim, a hurtowych ok. 115 zł/dt, wobec 71 zł/dt w sezonie 2020/21 – czytamy.

W sezonie 2021/22 obroty rynkowe ziemniakami mogą wynieść ok. 4,1 mln ton i będą o ok. 5% mniejsze niż w poprzednim sezonie. Zmniejszy się przede wszystkim przerób na skrobię i susze oraz na spirytus, ale może wzrosnąć wykorzystanie ziemniaków w produkcji frytek i chipsów. Zmniejszy się ich sprzedaż do bezpośredniej konsumpcji.

- W sezonie 2021/2022 kanałami rynkowymi (skup, sprzedaż hurtowa, sprzedaż targowiskowa), przy uwzględnieniu ubytków i strat, rozdysponowane będzie ok. 59% zbiorów. Zmniejszy się ilość ziemniaków przeznaczona na samozaopatrzenie oraz na spasanie. W latach 2019-2020 poziom wskaźników rentowności przedsiębiorstw przemysłu ziemniaczanego był niższy niż w całym przemyśle spożywczym – podano.

Jak poinformowano, w bieżącym sezonie przewiduje się wzrost eksportu przetworów ziemniaczanych i ziemniaków oraz produktów skrobiowych, zmniejszy się wywóz ziemniaków. - Natomiast znacząco (co najmniej o 50%) wzrośnie import ziemniaków nieprzetworzonych, także o kilka procent może zwiększyć się przywóz przetworów ziemniaczanych, a skrobiowych będzie zbliżony do poprzedniego sezonu. Ceny w handlu zagranicznym ziemniakami i ich przetworami będą wyższe niż w sezonie 2020/21 – czytamy.