• Można wskazać kilka przyczyn żółknięcia liści buraków.
  • W tym przypadku za uszkodzenia odpowiedzialne są szkodniki.

Z problemem zwrócił się do nas nasz czytelnik, plantator buraka cukrowego z centrum kraju.

Przyczyn takiego stanu rzeczy może być kilka. Zawsze potrzebna jest szczegółowa diagnoza. Wybraliśmy się więc na pole, aby zaobserwować powstałe zmiany i zastanowić się nad przyczyną ich powstania.
Na żółknięcie liści może mieć wpływ kilka czynników, od niedoborów (głównie azotu, manganu, magnezu) poprzez choroby korzenia (zgnilizny) po warunki pogodowe (zastoiska wody czy efekt soczewki po opadach i intensywnym nasłonecznieniu). Mogą to być również choroby, w tym wirusowe (żółtaczki) jak i objaw żerowania przędziorków. W tym przypadku każda z tych przyczyn została wykluczona.

Po przyjechaniu na pole okazało się, że na nerwach głównych są ewidentne ślady żerowania szkodników. Uszkodzenia przez nich wywoływane doprowadziły do odcięcia przepływu wody i asymilatów, co się w następstwie objawiło pożółknięciem oraz zasychaniem końcówek blaszek liściowych. Im bardziej uszkodzony nerw tym większy procent pożółkłych tkanek. Podobne efekty notuje się na plantacjach po gradobiciu. Jeśli gradzina uszkodzi nerw główny liścia wówczas jego część powyżej uszkodzenia najpierw żółknie a później zasycha. 

Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
Uszkodzenia nerwu głównego liścia Fot. A. Kobus
W okolicach nerwu można spotkać także miny: Fot. A. Kobus
W okolicach nerwu można spotkać także miny: Fot. A. Kobus

Jakie szkodniki mogą doprowadzić do takich uszkodzeń?

- Z dużym prawdopodobieństwem, można powiedzieć, że są to objawy żerowania starszych larw skośnika buraczaka, które mogą żerować w ten sposób pod koniec okresu wegetacji buraka w większej liczebności. Na skutek żerowania gąsienic w ogonkach i nerwach głównych liści osłabiony zostaje przepływ asymilatów, co objawia się zasychaniem wierzchołków liści – mówi portalowi farmer.pl Dr Przemysław Stażyński z IOR-PIB w Poznaniu.

Im bardziej uszkodzony nerw, tym większa powierzchnia liścia żółknie i zasycha Fot. A. Kobus
Im bardziej uszkodzony nerw, tym większa powierzchnia liścia żółknie i zasycha Fot. A. Kobus

Mogą to być także inne szkodniki, choć większość żerujących w buraku teraz gąsienic (np. błyszczka jarzynówka) preferuje jednak miękkie tkanki pomiędzy nerwami.

Starsze gąsienice skośnika drążą chodniki w ogonkach liściowych. Widoczne są wówczas usypujące się ciemne odchody gąsienic, a niekiedy nawet żerowisko przebijające przez skórę ogonka liściowego.

Dla buraka groźne są uszkodzenia powstałe przy powierzchniowej warstwie korzenia buraka. Jeśli szkodnik występuje masowo dochodzi do wtórnych infekcji grzybowych, które mogą stać się przyczyną strat jakościowych korzeni.

Doradcy z Pfeifer & Langen Polska S.A. w swoich regionach plantacyjnych monitorują  występowanie skośnika buraczaka. Wyniki ich lustracji można śledzić na stronie i zamieszczonej mapie. 

Źródło:  Pfeifer & Langen Polska S.A.
Źródło: Pfeifer & Langen Polska S.A.

Niestety nie ma obecnie zarejestrowanych insektycydów przeciwko temu szkodnikowi. Póki co traktowane jest on jako nowe zagrożenie dla buraków, gdyż coraz częściej dochodzi do licznych jego pojawów na plantacjach.