W założeniach EZŁ Komisja Europejska wyznaczyła dla państw członkowskich UE wspólny cel, jakim jest przeznaczenie do 2030 r. co najmniej 25% powierzchni użytków rolnych na rolnictwo ekologiczne, jednocześnie mając na uwadze różne poziomy produkcji i konsumpcji produktów ekologicznych w państwach członkowskich.
W „Ramowym Planie Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021–2030” przedstawiono założenia dla rozwoju produkcji ekologicznej w naszym kraju. Według planu, celem dla Polski jest przeznaczenie do 2030 r. co najmniej 7% powierzchni użytków rolnych objętych systemem produkcji ekologicznej. Oznacza podwojenie powierzchni użytków rolnych i dążenie do osiągnięcia ponad miliona hektarów tej powierzchni.
Produkcja ekologiczna w liczbach
Według danych publikowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, liczba gospodarstw ekologicznych wzrosła z 1,34% w 2018 r. do 1,51% w 2021 r. (z 19207 gospodarstw w 2018 r. do 19986 w 2021 r.).
Stopniowo zwiększył się również areał powierzchni gruntów przeznaczonych pod produkcję ekologiczną. W 2018 r. łączna powierzchnia ekologicznych użytków rolnych wyniosła 484 676 ha, podczas gdy w 2021 r. – 549 443 ha, co stanowi wzrost z 3,33% (w 2018 r) do 3,74% w 2021 r. W gospodarstwach przeważa produkcja roślinna (ok. 80% gospodarstw), a dominująca jest uprawa zbóż (31%) i roślin pastewnych (23,9%).
Czytaj więcej
Wzrasta liczba gospodarstw ekologicznychNajwiększy udział gospodarstw ekologicznych, występuje w województwach: warmińsko-mazurskim (17,3%) i podlaskim (16,9%), a najniższy w kujawsko-pomorskim (2%), śląskim (0,7%) i opolskim (0,4%).
Wsparcie produkcji ekologicznej
Rozwój produkcji ekologicznej w Polsce, wiąże się z koniecznością wprowadzenia wielu zmian. Jak czytamy w raporcie, przede wszystkim należy wzmocnić wsparcie produkcji ekologicznej i rozwój inicjatyw społeczno-gospodarczych.
Działania ukierunkowane na rozwój, podzielono na pięć głównych obszarów:
I. Transfer wiedzy i umiejętności – działania doradcze, szkoleniowe i informacyjne,
II. Promowanie produkcji ekologicznej – działania informacyjno-promocyjne i edukacyjne,
III. Innowacje w produkcji ekologicznej,
IV. Wsparcie producentów ekologicznych,
V. Utrzymanie zaufania do systemu produkcji ekologicznej.
Istotnym zagadnieniem jest kwestia finansowa i opłacalność produkcji, dlatego bliżej przyjrzymy się działaniu nr IV.
Dofinansowanie do produkcji ekologicznej
Wsparcie producentów ekologicznych, finansowane będzie w ramach różnych środków finansowych tj.: Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na lata 2023-2027 oraz Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.
Planowane środki, mają być kierowane do producentów rolnych między innymi na:
1) Działanie: Wsparcie producentów ekologicznych rekompensujące nakłady na ochronę środowiska i poprawę dobrostanu zwierząt
Interwencja Rolnictwo ekologiczne - małe gospodarstwa posiadające nie więcej niż 10 ha powierzchni użytków rolnych i prowadzące uprawy ekologiczne, zamiast płatności zróżnicowanych ze względu na grupę upraw i ich status mogą otrzymać płatność ekologiczną w jednakowej wysokości do każdego hektara UR – niezależnie od grupy upraw. Ponadto, możliwe jest otrzymanie dodatkowej płatności do ha w przypadku posiadania w gospodarstwie obsady zwierząt od 0,5 DJP/ha do 1,5 DJP/ha, tzw. premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą.
W odniesieniu do produkcji zwierzęcej, przewidziane jest dofinansowanie w ramach ekoschematu – Dobrostan zwierząt oraz interwencji – Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń. Dopłaty są również przewidziane za Działania na rzecz ochrony środowiska oraz łagodzenia zmian klimatu i Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej.
2) Działanie: Wsparcie produkcji ekologicznej rekompensujące koszty kontroli
W ramach interwencji Rolnictwo ekologiczne, również przewiduje się możliwość częściowej rekompensaty kosztów kontroli gospodarstwa przeprowadzanej przez jednostkę certyfikującą w ramach systemu kontroli w produkcji ekologicznej. Ubieganie się o zwrot kosztów transakcyjnych jest dobrowolne dla rolników. Wysokość kosztów transakcyjnych dla gospodarstw jest zróżnicowana ze względu na ich wielkość i ze względu na wysokość otrzymanej płatności ekologicznej.
3) Działanie: Wsparcie produkcji ekologicznej podnoszące poziom efektywności ekonomicznej producentów ekologicznych
W przypadku gospodarstw przestawiających się na produkcję ekologiczną, niezbędne jest często dostosowanie gospodarstw do restrykcyjnych wymogów produkcji ekologicznej. Konieczne może być zakupienie nowych maszyn, urządzeń i adaptacja budynków oraz pomieszczeń dla zwierząt, w tym celu potrzebne będzie zapewnienie wsparcia inwestycyjnego. Dotacje dotyczyć będą m.in.: Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność, Rozwój małych gospodarstw, Premie dla młodych rolników.
4) Działanie: Wsparcie integracji branży
Organizacje producentów lub zrzeszenia współpracują z producentami podczas przetwarzania i wprowadzania do obrotu wytworzonych produktów. Wspierane będą działania na rzecz integracji, poprzez możliwości tworzenia grup producentów rolnych w kategorii produkty rolnictwa ekologicznego. Dofinansowanie przewidziane jest m.in. w ramach interwencji: Tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych; Promowanie, informowanie i marketing dotyczący żywności wytwarzanej w ramach systemów jakości żywności; Rozwój współpracy producentów w ramach systemów jakości żywności, Współpraca Grup Operacyjnych EPI.
5) Działanie: Wsparcie dla producentów ekologicznego materiału rozmnożeniowego roślin
W ramach rozwiązań legislacyjnych zaplanowano możliwość uzyskania dopłaty do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych ekologicznym materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany. Przyjęto, że stawki dopłat z tytułu zużycia do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w przypadku materiału siewnego wytworzonego metodami ekologicznymi będą wyższe niż w przypadku materiału konwencjonalnego.
Komentarze