Od kilku sezonów słonecznik uprawiany na ziarno podbija polskie pola, osiągając z roku na rok kilkukrotny wzrost powierzchni zasiewów. W ubiegłym roku, rekordowym pod względem areału słonecznika w Polsce, wysokie koszty w połączeniu ze stosunkowo niskimi cenami skupu, spowodowały, że w bieżącym sezonie niektórzy rolnicy wycofali się z tego gatunku. Sprawdzając pierwsze efekty skupu łatwo zauważyć, że tegoroczne ceny nijak mają się do prognozowanych rok temu wzrostów.

Słonecznik – wymagania skupów

Firmy skupujące niełupki słonecznika określają zazwyczaj ich parametry na poziomie:

  • Wilgotność do 9 proc.;
  • Zanieczyszczenia do 4 proc.;
  • Zanieczyszczenia nieużyteczne do 2 proc.;
  • Zawartość oleju minimum 40 proc.;
  • Zawartość kwasu erukowego do 2 proc.;
  • Brak zanieczyszczeń fizycznych i organicznych;
  • Brak nalotu i zapachu pleśni;
  • Brak szkodników i śladów po szkodnikach.

Jeśli chodzi o wilgotność, w wielu skupach jest możliwość sprzedaży słonecznika mokrego, natomiast trzeba się liczyć z potrąceniami rzędu 2 proc. wyjściowej ceny skupu. Niełupki słonecznika można też wysuszyć we własnym zakresie, jednak trzeba liczyć się z tym, że jest to proces długotrwały, gdyż temperatura w suszarni nie powinna przekraczać 50°C. Usługowe suszenie słonecznika kosztowało w ubiegłym sezonie około 40 złotych za tonoprocent.

Słonecznik – żniwa 2023

Mimo, że za czas żniw słonecznikowych przyjmuje się zazwyczaj początek października, tegoroczne zbiory już trwają. Sezon jeszcze na dobre się nie zaczął, ale plantacje położone na najlżejszych glebach miejscami okazują się już być dojrzałe, choć plony w takich miejscach nie są zachwycające i wynoszą około 1,5 t/ha. Zazwyczaj rolnicy określają czas pozostały do żniw na około 2-3 tygodnie, gdyż nawet przy odpowiednio niskiej wilgotności niełupek, konieczne jest zaschnięcie całych kwiatów, które w obecnym stanie mogłyby łatwo zalepić kombajn.

Jeśli chodzi o ceny, obecnie mówi się zazwyczaj o kwocie rzędu 1400-1700 zł/t, do maksymalnie 2000 zł/t za niełupki najwyższej jakości i określonych odmian. W ubiegłym roku, przy cenach w żniwa na poziomie 2300 zł/t mówiło się o wzrostach do poziomu około 2800 zł/t w obecnym sezonie. Warto mieć jednak świadomość, że na optymistyczne prognozy miała wpływ niepewna sytuacja co do zasiewów na Ukrainie, będącej bardzo dużym graczem słonecznika. Dziś wiemy, że w wielu regionach tego kraju rolnictwo ma się dobrze, a słonecznik importowany z Ukrainy można dziś kupić za około 270 euro za tonę, a więc około 1250 zł/t.