Projekt INCREASE łączy innowacyjne podejścia badawcze w dziedzinie genetyki i genomiki roślin, wysokoprzepustowe metody fenotypowania, w tym fenotypowania molekularnego, z najnowszymi osiągnięciami w zakresie technologii informatycznych i sztucznej inteligencji – w celu opracowania ulepszonego systemu ochrony i zarządzania zasobami genetycznymi gatunków strączkowych uprawianych w Europie oraz promocji i waloryzacji roślin strączkowych.

- Bez wątpienia, wykorzystanie zasobów genetycznych roślin uprawnych jest kluczem do ich skutecznej ochrony – mówi Roberto Papa, profesor genetyki roślin na Università Politecnica delle Marche w Ankonie we Włoszech, koordynator naukowy projektu.

Projekt INCREASE skupia wiele zainteresowanych podmiotów m. in. sektor małych i średnich przedsiębiorstw, instytucje badawcze i organizacje pozarządowe.

- Przetestujemy całkowicie nowy model wykorzystujący zasoby genetyczne dla czterech gatunków roślin strączkowych, ważnych z punktu widzenia żywienia człowieka. W dłuższej perspektywie nowe narzędzia i procedury badawcze będą mogły zostać użyte w badaniach zasobów genetycznych innych roślin, rewolucjonizując w ten sposób perspektywę ochrony zasobów genetycznych i chroniąc różnorodność upraw w skali globalnej - dodaje prof. Papa.

W projekcie udział bierze Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB. Ma za zadanie gromadzenie i utrzymywanie w stanie żywym zasobów genowych roślin, w tym roślin strączkowych.

W kolekcjach znajduje się szereg unikatowych genotypów uzyskanych poprzez zbiory w terenie lub w wyniku prac hodowlanych. Zdeponowane materiały genetyczne (m. in. łubinu białego i fasoli zwyczajnej) zostały udostępnione na potrzeby projektu, a doświadczenie zespołu zostanie wykorzystane w ocenie cech użytkowych.

Instytut Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu jest zaangażowany w prace naukowe zmierzające do opracowania panelu zasobów genetycznych łubinu białego i andyjskiego. Opracowane w ten sposób „Inteligentne Kolekcje” łubinów pozwolą na zwiększenie ich wykorzystania w hodowli roślin, a w konsekwencji żywieniu ludzi – stając się nowym źródłem białka w nowoczesnych stylach odżywiania się.

Są to badania pionierskie i innowacyjne dla tej grupy roślin strączkowych – po raz pierwszy zostanie przetestowana tak duża liczba genotypów łubinów, uzyskanych we współpracy z wieloma bankami genów w Europie i na świecie.


Projekt INCREASE kieruje się zasadami Komisji Europejskiej: „otwarta nauka, otwarte innowacje i otwartość w świecie nauki”. Przetestowane zostanie zdecentralizowane podejście do ochrony zasobów genetycznych z udziałem obywateli (ang. Citizen Science Experiment). Obywatele zdobędą wiedzę na temat bioróżnorodności roślin strączkowych, aktywnie zaangażują się w działania związane z oceną i ochroną zasobów genetycznych. Ponadto, będą mogli wziąć udział w aktywnej wymianie/dzieleniu się nasionami za pośrednictwem specjalnie opracowanej aplikacji mobilnej INCREASE.


Opracowanie wydajnych i skutecznych narzędzi badawczych pozwoli na zwiększanie bioróżnorodności w europejskim rolnictwie. Projekt otrzymał wsparcie finansowe w wysokości 7 mln euro na okres pięciu lat, w ramach programu badań i innowacji „Horyzont 2020” Unii Europejskiej.