• IUNG-PIB w Puławach wydał kolejny komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce.
  • W szóstym okresie raportowania tj. od 11 maja do 10 lipca 2023 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -160 mm.
  • Dramat kreuje się szczególnie tam, gdzie na mapie IUNG-PIB widać już kolor brązowy czy fioletowy.

Opady punktowe tylko na chwilę i w niewielkiej części kraju poprawiają sytuację suszową. W regionach gdzie chmury burzowe omijają pola szerokim łukiem kreuję się bardzo zła sytuacja polowa. Obecnie zagrożone są szczególnie uprawy, w których definiuje się teraz plon czyli: burak cukrowy, ziemniak i przede wszystkim kukurydza.

W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 18 mm w stosunku do poprzedniego okresu(1 V-30 VI). Sytuacja poprawiła się tylko niewiele tak gdzie przeszły solidne opady o charakterze burzowym.

Niestety jak w takich sytuacjach bywa, są szczęśliwcy ale i pechowcy, gdzie co najwyżej mogą obserwować chmury burzowe krążące gdzieś w oddali. Bez wody, nie ma życia, na nic zdają się wzorcowa agrotechnika, nawożenie czy najlepsze odmiany. Najgorzej prezentuje się sytuacja na polach z lekką glebą i w sytuacji popełniania jeszcze wielu błędów agrotechnicznych. Te w obliczu suszy mszczą się podwójnie.

Klimatyczny Bilans Wodny (KBW), wg. IUNG-PIB w Puławach. Szósty raport 2023 Źródło: IUNG-PIB
Klimatyczny Bilans Wodny (KBW), wg. IUNG-PIB w Puławach. Szósty raport 2023 Źródło: IUNG-PIB

Szósty raport IUNG-PIB

Jak czytamy w raporcie IUNG-PIB, deficyt wody dla roślin uprawnych zwiększył się powodując, że niedobór wody występował w całym kraju.

Dramat kreuje się szczególnie tam, gdzie na mapie widać już kolor brązowy czy fioletowy. To oznacza, że deficyt jest tam tak duży, że przy powiązaniu braku wody i gleb lekkich kreuje się na polach obraz nędzy i rozpaczy. Szczególnie są obecnie zagrożone takie uprawy jak ziemniak będący w czasie tuberyzacji, burak, którego korzenie praktycznie nie rosną ora kukurydza zarówno na kiszonkę jak i na ziarno. Jest w okresie wiechowania i pylenia a brak wody, upały i wysokie temperatury będą wpływać na problemy z zapylaniem kolb (mogą obniżać żywotność pyłku, czy będą zasychać znamiona kolb).

Największy deficyt wody notowano na terenie Pojezierza i Pobrzeża Kaszubskiego, Pojezierza Południowo pomorskiego, Równiny Słupskiej Wysoczyzny Damnickiej, Żuław oraz na Pojezierzu Wielkopolskim i Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim od -230 do -259 mm.

Bardzo duży niedobór wody notowano również na Pojezierzu Pomorskim, Wielkopolskim oraz na Nizinie Wielkopolskiej i w zachodniej części Niziny Mazowieckiej od -200 do -229 mm. Tylko nieco mniejszy deficyt wody notowano na południe i wschód od tego obszaru od -120 do -199 mm. Na pozostałym obszarze kraju niedobór wody wynosił od 0 do -119 mm.

Susza we wszystkich województwach

Według monitoringu IUNG-PIB w Puławach, susza rolnicza występowała na terenie wszystkich województw:

  • Kujawsko-pomorskiego,
  • Lubuskiego,
  • Łódzkiego,
  • Warmińsko-mazurskiego,
  • Wielkopolskiego,
  • Zachodniopomorskiego,
  • Mazowieckiego,
  • Pomorskiego,
  • Podlaskiego,
  • Dolnośląskiego,
  • Opolskiego,
  • Lubelskiego,
  • Śląskiego,
  • Świętokrzyskiego,
  • Małopolskiego,
  • Podkarpackiego.

Susza występowała we wszystkich monitorowanych uprawach:

  • Rzepaku i rzepiku,
  • Zbóż jarych,
  • Krzewów owocowych,
  • Kukurydzy na ziarno,
  • Kukurydzy na kiszonkę,
  • Roślin strączkowych,
  • Zbóż ozimych,
  • Truskawek,
  • Warzyw gruntowych,
  • Tytoniu,
  • Drzew owocowych,
  • Chmielu,
  • Ziemniaka,
  • Buraka cukrowego.

Susza w rzepaku ozimym i jarym

W szóstym okresie raportowania od 11 maja do 10 lipca 2023 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw rzepaku i rzepiku. Suszę w tych uprawach notowano w 2056 gminach (83,0% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 21,6 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. 100 % gmin jest dotkniętych suszą w takich województwach jak: kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie i zachodnio-pomorskie.

Susza w zbożach jarych i ozimym

Utrzymuje się susza w uprawach zbóż jarych. W tych uprawach notowano ją w 1703 gminach (68,75% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 7,3 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Podobnie prezentuje się sytuacja w uprawach zbóż ozimych. Notowano ją w 1545 gminach (62,37% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 7,18 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Bardzo źle prezentują się zboża jare Fot. AK
Bardzo źle prezentują się zboża jare Fot. AK

Susza w kukurydzy

O efektach suszy w kukurydzy jeszcze usłyszymy. Definiuje się bowiem plon tej uprawy. Suszę rolniczą odnotowano zarówno w uprawach kukurydzy na ziarno jak i na kiszonkę, notowano ją w 1650 gminach (66,61% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 15,22 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

W kukurydzy teraz definiuje się plon. Susza może spowodować ogromne straty w tej uprawi Fot. AK
W kukurydzy teraz definiuje się plon. Susza może spowodować ogromne straty w tej uprawi Fot. AK

Susza w strączkowych

Nie uda się także uzyskać wysokich zbiorów z upraw strączkowych (groch, łubiny, bobik). Suszę rolniczą odnotowano w 1566 gminach (63,22% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 11,83 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Susza w ziemniaku

W zestawieniu pojawia się także ziemniak. Susza w tej uprawie, która jest w czasie zawiązywania bulw, może wpłynąć wyraźnie na wyniki produkcyjne. Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano także w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 614 gminach (24,79% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 20,71 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Susza w buraku cukrowym

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Notowano ją w 250 gminach (10,09% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 8,88 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Burak obecnie na skutek upałów tracić może liście, które potem po ewentualnych opadach będą odtwarzane kosztem biomasy korzeni.

Brak wody i upały to ogromny stres dla buraka cukrowego Fot. AK
Brak wody i upały to ogromny stres dla buraka cukrowego Fot. AK

Susza w pozostałych uprawach

Susza także jest stwierdzona w uprawach warzyw gruntowych, truskawkach, krzewach i drzewach owocowych oraz uprawach chmielu.