Przypominamy, że od 8 marca, na mocy jak się później okazało, politycznego oświadczenia ministrów rolnictwa Polski i Ukrainy, wprowadzono nowe zasady tranzytu zboża z Ukrainy, które miały na celu zmniejszenie kolejek eksportowych w Ukrainie , wywołanych zwiększonymi kontrolami weterynaryjnymi.

Import czy tranzyt zboża?

Ustalono, że w oddziałach celnych zlokalizowanych na polsko-ukraińskich przejściach granicznych będą obligatoryjnie nakładane zamknięcia urzędowe (plomby celne) na środki transportu drogowego. W przypadku transportu kolejowego przewoźnik będzie miał obowiązek nałożenia plomb na każdy wagon, a funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej na polsko-ukraińskich przejściach granicznych jedynie będą kontrolować te plomby. Pisaliśmy o tym w artykule poniżej.

Jak w praktyce wygląda transport zbóż od 8 marca?

Tutaj nie udało nam się uzyskać jednoznacznej odpowiedzi. Za to mamy dane dotyczące ogólnie importu płodów rolnych z Ukrainy.

- W celu wzmocnienia monitorowania przywozu zbóż z Ukrainy, Krajowa Administracja Skarbowa na prośbę Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, od połowy lipca 2022 r. co tydzień, przekazuje bieżące informacje o przywozie zbóż do Polski z tego kraju oraz o tranzycie. Zgodnie z tymi danymi od 6 lipca 2022 r. do 7 marca br. zostały otwarte tranzyty z Ukrainy m.in. na przewóz 316 tys. ton pszenicy; 11 tys. ton jęczmienia; 410 tys. ton kukurydzy. Spośród tego ponad 65 tys. ton pszenicy oraz ponad 170 tys. ton kukurydzy wjechało koleją przez Oddziały Celne kolejowe - Przemyśl Medyka i Dorohusk. Pozostała ilość zboża wjeżdżała do Polski w transporcie kołowym przez OC drogowe – poinformował nas Dariusz Mamiński z Wydziału Prasowego resortu rolnictwa.

Jaki eksport z Ukrainy i eksport z Polski?

Jak podał dalej, niezależnie od tego w roku 2022 do Polski trafiło 3,27 mln ton zbóż, z czego 2,45 mln ton (75%) stanowiły zboża z Ukrainy. Spośród tych zbóż zaimportowano 952 tys. ton pszenicy, z czego 523 tys. ton z Ukrainy (55%) oraz 2 mln ton kukurydzy, z czego 1,85 mln ton z Ukrainy (91%).

- Jednocześnie w 2022 r. z Polski wyeksportowano 9,1 mln ton zbóż (o ponad 600 tys. ton więcej niż w 2021 r.): 3,6 mln ton pszenicy (prawie 4 razy więcej niż zaimportowano) oraz 3,8 mln ton kukurydzy (prawie 2 razy więcej niż zaimportowano). Wywóz kukurydzy z Polski w 2022 r. był o ponad 1,5 mln ton większy niż w 2021 r. Prognozuje się, że wywóz zbóż z Polski w sezonie 2022/2023 (lipiec-czerwiec) będzie rekordowy i wyniesie 12 mln ton – poinformował Mamiński.

Jak tranzyt postrzega strona ukraińska?

Na łamach serwisu voz.gov.ua, czyli portalu internetowego wspólnoty terytorialnej ukazała się informacja z 10 marca, w sprawie uproszczenia procedury kontroli weterynaryjnej.

Jak podano, kontrola weterynaryjna ukraińskich produktów rolnych przewożonych przez Rzeczpospolitą Polską do polskich portów w Gdańsku, Gdyni, Świnoujściu, Szczecinie lub do innych krajów została z dniem dzisiejszym odwołana. Co zmieni się dla kierowców ciężarówek?

- Uproszczona procedura będzie obowiązywać na wszystkich przejściach granicznych na granicy ukraińsko-polskiej, obsługujących przejazd towarów. Na punkcie kontrolnym przedstawiciel Państwowej Służby Celnej Ukrainy włoży dodatkową pieczęć w rubryce 2 listu przewozowego CMR, w przypadku gdy taki ładunek jest przewożony do polskich portów lub innych krajów. Konieczność nałożenia dodatkowej plomby ustala przedstawiciel Państwowej Służby Celnej Ukrainy zgodnie z listą towarów (kodami) i odbiorcą wskazanym na fakturze CMR. Przewoźnik musi przedstawić inspektorom celnym RP międzynarodowy list przewozowy CMR z dodatkową pieczęcią – czytamy na stronie voz.gov.ua.

Co ważne, w przypadku braku dodatkowego stempla w rubryce 2 faktury CMR, a towar objęty jest wykazem towarów (kodami) i tranzytem przez terytorium RP, strona polska zastrzega sobie prawo zwrotu takiej ciężarówki na terytorium Ukrainy.

Również po polskiej stronie ciężarówki z towarami tranzytowymi zostaną plombowane po kontroli granicznej i celnej.

Co zmieni się w transporcie kolejowym?

- Jeżeli w kolejowym liście przewozowym (SMGS lub CIM lub CIM/SMGS) wskazano odbiorcę znajdującego się w porcie Gdańsk, Gdynia, Świnoujście, Szczecin lub w innych krajach Unii Europejskiej, towar nie będzie podlegał kontroli weterynaryjnej ze stronami Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku, gdy towar przewożony jest tranzytem przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale w dokumencie wskazany jest odbiorca, który dokonuje przeładunku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z wagonów o standardzie ukraińskim na europejskie, zastosowanie procedura jest możliwe po okazaniu umowy (lub innego dokumentu) z europejskim przewoźnikiem, który poświadcza, że ładunek ten jest przewożony do polskich portów lub do innych krajów – podano w serwisie.

Jak podano dalej, dodatkowe plombowanie wagonów nie jest przewidziane. Plombowanie wagonu, tak jak dotychczas, odbywa się zgodnie z obowiązującymi wymaganiami technicznymi i warunkami plombowania.