Mimo obaw, że ubiegły rok będzie niekorzystny dla zbiorów zbóż, okazał się on bardzo plenny, zarówno w zestawieniach produkcyjnych, jak i w doświadczeniach.

Główny Urząd Statystyczny w „Wynikowych szacunkach głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2020 r.” informuje, że średni plon tego gatunku wyniósł 36,7 dt/ha, czyli znacznie wyżej niż w suchym roku 2018, kiedy kształtował się on na poziomie 29,5 dt/ha, czy w roku 2019 – 32,1 dt/ha. Z kolei w 2017 r. był nieco wyższy – 38 dt/ha.

W minionym roku jęczmienia jarego zebrano łącznie 2,7 mln t (dla porównania zbiory formy ozimej jęczmienia to w 2020 r. według GUS 1,1 mln t). W roku 2019 produkcja jęczmienia jarego wyniosła 2,4, a w 2018 – 2,3 mln t.

Jak na tym tle wypadają badania prowadzone przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych? Wnioski są te same. Wydajność jęczmienia jarego w roku 2020 była wyższa niż w dwóch, suchych, poprzednich latach. Ze „wstępnych wyników plonowania odmian w doświadczeniach porejestrowych – zboża jare 2020” można wyczytać, że są to wyniki plonowania wszystkich odmian zarejestrowanych według stanu na dzień 1 września 2020 r. z wyjątkiem odmian, które nie były badane w trzech wcześniejszych latach. Średnie krajowe wyniki plonu ziarna w roku 2020 podano na tle dwóch lat poprzednich.

Plony uzyskane w doświadczeniach

Niezależnie od typu użytkowego (browarny, pastewny) wzorzec był ten sam. W latach 2019-2020 tworzyły go odmiany: RGT Planet, Avatar, Runner, a w roku 2018: RGT Planet, Runner i Radek. Plon wzorca na poziomie a1 (przeciętny poziom agrotechniki) wyniósł 65,4 dt/ha i był wyższy zarówno od tego z 2019 r. – 59,9 dt/ha, jak i 2018 r. – 61,6 dt/ha.

Podobnie było na poziomie a2, czyli na wysokim poziomie agrotechniki (zwiększone nawożenie azotowe, nalistne dokarmianie wieloskładnikowe, ochrona przed wyleganiem i chorobami). W 2020 r. osiągnął on wielkość 74,7 dt/ha i był znacznie wyższy od tego z 2019 r. – 67,3 dt/ha i 2018 r. – 67,9 dt/ha.

Typ browarny

Wśród odmian browarnych oceniono w ubiegłym roku tylko pięć kreacji. Wszystkie pochodzą z zagranicznych hodowli. Trzy z niemieckich firm, a dwie z francuskiej. Większość z nich dała plon powyżej plonu wzorca. Najlepiej na poziomie a1 wypadła odmiana Amidala – 104 proc. plonu wzorca i Mariola – 102 proc. Na poziomie a2 po 103 proc. plonu wzorca uzyskały: Mariola i RGT Ylesia.

COBORU nie tylko podało wydajność poszczególnych odmian, ale również określiło ich wskaźnik jakości browarnej. Oceniany jest on w skali 9-stopniowej, gdzie wartości pomiędzy 3,00-4,24 określają ją jako średnią, 4,25-5,49 – średnią do dobrej, 5,50-6,74 – dobrą; 6,75-7,99 – dobrą do bardzo dobrej, 8,00-9,00 – bardzo dobrą.

Przy ocenie wartości browarnej brane są pod uwagę:

cechy jakościowe słodu: ekstraktywność, liczba Kolbacha, stopień ogólnego odfermentowania, lepkość brzeczki i siła diastyczna,

cechy jakościowe ziarna: zawartość białka, energia kiełkowania.

W 2020 r. najwyżej uplasowały się odmiany Amidala i RGT Planet – 7,8. Na kolejnych miejscach pod względem wskaźnika jakości browarnej uplasowały się: RGT Ylesia – 7,15, Fandaga – 6,85 i Mariola – 5,75.

Typ pastewny

Odmian pastewnych w ubiegłym roku badano znacznie więcej niż tych w typie browarnych. Centralny Ośrodek w ramach PDO podał wyniki plenności 30 odmian. Z nich najlepsze na poziomie a1 okazały się: Bente, Jovita, Farmer, Adwokat, KWS Fantex, Brigitta i Feedway – 102 proc. plonu wzorca. Na poziomie a2 najwyżej plonowały w 2020 r.: Jovita i KWS Vermont, obie po 105 proc. plonu wzorca, a następnie: Bente, Adwokat, KWS Fantex, każda po 103 proc.

Odmiany jęczmienia jarego pastewnego badane w ramach PDO pochodzą przede wszystkim z naszych rodzimych, polskich firm hodowlano-nasiennych, ale sporo jest też z Niemiec, a dużo mniej z Danii i Francji.